काठमाडौं । सरकारले सञ्चालन गरेको स्वास्थ्य बिमा कार्यक्रम ३० जिल्लामा विस्तार भएको छ । ३० जिल्लाका ५ लाख ८८ हजार ५ सय १६ जनाले स्वास्थ्य बिमाको सदस्यता लिएको बताइएको छ । 

कार्यक्रम सुरु भएको २३ महिनामा करिब ६ लाखले स्वास्थ्य बिमाको सदस्यता लिएको र सदस्य संस्खा थपिइरहेको सामाजिक स्वास्थ्य सुरक्षा विकास समितिका निर्देशक डा. गुणराज लोहनीले बताए । पश्चिम रुकुम, पूर्वी रुकुम र कपिलवस्तुमा यसै साताबाट कार्यक्रम सुरु भएको उनले जानकारी दिए । 

विपन्न पहिचान भएका मध्ये अहिलेसम्म १० जिल्लाका ३६ हजारले नि.शुल्क स्वास्थ्य बिमा गरेको सामाजिक स्वास्थ्य सुरक्षा विकास समितिले जनाएको छ । आउँदो आर्थिक वर्षभरीमा सरकारले सबै स्थानीय तहमा स्वास्थ्य बिमाको कार्यक्रम सञ्चालन गर्ने योजना रहेको डा. लोहनी बताउँछन्  । सरकारले कैलाली, बाग्लुङ र इलामबाट २०७२ चैतबाट स्वास्थ्य बिमा कार्यक्रम सुरु गरेको थियो ।

हालसम्म कार्यक्रम लागु भएकामध्ये सबैभन्दा बढी स्वास्थ्य बिमा चितवन, कास्की र पाल्पाका नागरिकले गरेका छन् र हिमाली जिल्लामा सेवा लिनेको संख्या निकै न्यून रहेको समितिले जनाएको छ । 

यसरी गर्न सकिन्छ स्वास्थ्य बिमा
स्वास्थ्य बिमा कार्यक्रममा ५ जना सदस्यसहितको परिवारले बिमा शुल्कबापत प्रत्येक वर्ष २ हजार ५ सय रुपैयाँ शुल्क बुझाएमा ५० हजारसम्मको निःशुल्क सेवा लिन सकिने समितिका सदस्य तुलसी भट्टराईले बताए । उनले भने, “५ जनाभन्दा बढीले स्वास्थ्य बिमा गरेमा थप ४ सय २५ रुपैयाँका दरले शुल्क तिरेर थप १० हजार बराबरको सेवा सेवा लिन सकिन्छ ।”

सरकारले सबै नागरिकलाई स्वास्थ्य बिमा कार्यक्रममा आबद्ध गराउने व्यवस्थासहितको स्वास्थ्य बिमा ऐन २०७३ जारी गरेसँगै विपन्न नागरिकको बिमा सरकारले नै गरिदिने व्यवस्था गरेको छ । यस्तै, बिमाको रकम तिर्न नसक्ने विपन्न वर्गको हकमा सरकारले नै बिमा रकमबापतको शुल्क तिरिदिने व्यवस्था छ । अति विपन्न नागरिकलाई शतप्रतिशत, विपन्नाई ७५ प्रतिशत तथा गरिबीको रेखामुनी रहेका नागरिकलाई ५० प्रतिशतका दरले बिमा शुल्क तिरिदिने व्यवस्था रहेको छ  ।

केके छन् सुविधा ?
सामाजिक स्वास्थ्य सुरक्षा कार्यक्रमअन्तर्गत बिमा गरेको व्यक्तिले तोकिएको समयमा कुनै पनि सरकारी अस्पतालबाट ओपीडी सेवा, इमर्जेन्सी, ल्याब उपचार, सामान्य अपरेशनलगायत उपचार प्राप्त गर्न सक्छन् । खोप, परिवार नियोजन, सुरक्षित मातृत्व, बहिरङ्ग, भर्ना उपचार, आकस्मिक, निदानात्मक तथा पुनस्र्थापनासम्बन्धी सेवा, एम्बुलेन्स सेवा, शल्यक्रिया, औषधी, स्वास्थ्य सहायता उपकरण जस्ता उपचारात्मक सेवा, सरकारले तोकेको निःशुल्क औषधी पनि बिरामीले पाउने व्यवस्था रहेको छ ।
 
कस्तो सुविधा पाइँदैन ?
स्वास्थ्य बिमा कार्यक्रमअन्तर्गत प्लाष्टिक सर्जरी, व्यक्तिगत झैझगडाको कारण चोटपटक लागेमा, मादक पदार्थ सेवनका कारण भएको दुर्घटनामा परी चोटपटक लागेमा, गर्भपतन गर्नुपरेमा यस्ता उपचारलाई बिमामा समेटिएको छैन । 

वैशाख, जेठ, असारमा बिमाको सदस्यता लिएकाले भदौ १ गतेबाट, साउन, भदौ र असोजमा बिमा गरेकाले मंसिर १ गतेबाट, कात्तिक, मंसिर र पुसमा बिमा गरेकाले फागुन १ गतेबाट र माघ, फागुन र चैतमा गरेकाले जेठ १ गतेबाट सेवा लिन सकिने सामाजिक स्वास्थ्य सुरक्षा विकास समितिले जनाएको छ ।

सेवा पाइने स्वास्थ्य संस्था
नेपाल सरकार, प्रदेश सरकार वा स्थानीय तहद्वारा सञ्चालित अस्पताल, स्वास्थ्य प्रतिष्ठान, शिक्षण अस्पताल, प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्र, स्वास्थ्य चौकी, शहरी स्वास्थ्य क्लिनिक तथा सामुदायिक स्वास्थ्य इकाइहरु

निजीस्तरबाट सञ्चालित अस्पताल,  शिक्षण अस्पताल, नर्सिङ्ग होम, पोलिक्लिनिक तथा क्लिनिकहरु

सामुदायिक, सहकारी, गैरसरकारी संघसंस्थाबाट सञ्चालित अस्पताल, शिक्षण अस्पताल, नर्सिङ्ग होम, पोलिक्लिनिक र क्लिनिकहरु

फार्मेसी तथा निदानात्मक स्वास्थ्य सेवा प्रदान गर्ने संस्थाहरु

आयुर्वेद अस्पताल, होमियोप्याथी, अक्युपन्चर उपचारका अस्पताल तथा प्राकृतिक चिकित्सालयहरु

तोकिएबमोजिमका स्वास्थ्य सेवा प्रदान गर्ने अन्य संस्थाहरु