काठमाडौं । संगीतकार अर्जुन पोखरेलले पछिल्लो समय गायक/गायिकाले साधनामा ध्यान दिन छोडेको बताएका छन् । रेकर्डिङ र स्टेज कार्यक्रममा केन्द्रित हुने तर साधनामा समय नदिने प्रवृत्ति बढेको उनको भनाइ छ । 

अटोट्युन सफ्टवेर नभए अहिले बजारमा चलेका धेरै गायक/गायिका गायनमै नरहने उनको दाबी छ । थोरै गडगिफ्टेड टोन भएका र औसत स्वर भएका गायक/गायिका नै अहिले बजारमा व्यस्त भएको उनको भनाइ छ । 

“थोरै गडगिफ्टेड टोन भएका औसत स्वर भएका गायक/गायिकाको स्वरमा अहिले प्रविधिले साधना गर्छ । उनीहरूको स्वरमा अटोट्युन लाग्छ,” अर्जुन टिप्पणी गर्छन्, “म आफैँ पनि गायक हुँ । मेरो श्रीमती पनि सिंगर हो, त्यसैले म कसैलाई नराम्रो भन्दिनँ । स्टुटियोमा गाउँदा उहाँहरूको स्वर जहाँ अटोट्युन लाग्छ त्यहाँको आउटपुट र स्टेजमा गाउँदा कस्तो सुनिन्छ, त्यहाँबाटै थाहा हुन्छ ।” 

स्टेज र स्टुडियोको स्वरमा आकाश जमिनको फरक सुनिनुको कारण नै गलाले नभएर प्रविधिले साधना गर्नु रहेको उनको टिप्पणी छ । 

स्टुडियोमा हरेक शब्दको टेक लिएर ट्युनिङ गर्ने हुनाले राम्रो सुनिने तर स्टेजमा वास्तविक स्वर आउँदा नराम्रो सुनिने गरेको उनको भनाइ छ । 

“महोत्सवमा उनीहरूले गाएको हेर्नुस् न, त्यहीँ छ नि जवाफ । प्रस्ट देखिन्छ, प्रविधिले साधना गरिरहेको छ कि गलाले । यस्ता गायक/गायिका को–को हुन् भनेर मैले नाम भन्नै पर्दैन,” अर्जुन भन्छन्, “स्टुडियोको आउटपुट र त्यही गीत उहाँहरूले स्टेजमा गाएको सुन्नुस्, आकाश–जमिनको फरक छ ।”

स्टुडियोमा एकएक शब्दको टेक लिएर अटोट्युन चलाएर गाउनेको परिणाम नेपाली सांगीतिक क्षेत्रमा देखिइरहेको अर्जुन सुनाउँछन् । 

पहिलाको जस्तै म्युजिक ट्रयाकमा लाइभ रेकर्डिङ गर्ने हो भने अहिले चलिरहेका धेरै गायकगायिका नै नहुने उनको निष्कर्ष छ ।

“एउटै मान्छेले एक दिनमा ८/१० वटा गीत गाउनुपरेको छ । एउटै मान्छेले एकैदिन ७/८ ठाउँमा अन्तर्वार्ता दिनुपरेको छ । एउटै मान्छेले एकैदिन २/३ वटा महोत्सव भ्याउनुपरेको छ,” अर्जुन भन्छन्, “उसलाई रियाज गर्ने फुर्सद नै छैन । धेरै सिंगरलाई रियाज गर्ने फुर्सद छैन । जो रियाज गरेर बसेको छ, ऊ पछि परिरहेको छ ।”