काठमाडौं । नेपाली कांग्रेसका नेता कृष्णप्रसाद सिटौलाले माओवादीको ‘अवसरवादी’ चरित्रका कारण नयाँ गठबन्धन बनेको बताउँदै आगामी निर्वाचनसम्म कांग्रेस–एमाले सँगै जाने बताएका छन् ।

उनले बाह्रखरीसँगको कुराकानीमा यस्तो बताएका हुन् । माओवादीप्रति बढी आक्रामक देखिएका सिटौलाले प्रचण्डको ‘करामत’ कारण गठबन्धन बनेको बताए ।

“मैले त यस गठबन्धनलाई माओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालले ‘करामत’ गरेको हुँदा बनेको हो भन्न चाहन्छु,” सिटौलाले भने,“यो कांग्रेसको रुचि भन्दा पनि बाध्यताका कारण गठबन्धन बनेको हो । यतिखेर हेर्दा यो बाध्यता मात्र नभएर देशकै आवश्यकता हो भन्ने निस्कर्षमा म पुगिरहेको छु । यो व्यवस्थालाई सुदृढ गर्न कांग्रेस–एमाले राजनीतिक कोर्समै गम्भीरतापूर्वक विचार गर्नुपर्छ ।”

संविधान संशोधन एजेन्डासहित दुई ठूला पार्टीको सरकार बनेको बताउँदै संविधान कार्यान्वयनका ८ वर्षको समीक्षा जनताकै बीचबाट गर्नुपर्ने बताउँछन् ।

“संविधान लागु भएको नौ वर्ष भएको छ, अझ संविधान कार्यान्वयनमा आएको त २०७४ का चुनावपछि हो,” उनले भने, “तीनै तहका सरकारले पहिलो कार्यकाल पूरा गरे । दोस्रो कार्यकालको दुई वर्ष पूरा भएको छ, तेस्रो वर्षमा प्रवेश गरेको छ ।  एकपटक आठ वर्षको समीक्षा गर्नुपर्छ, हामीले । संविधानतः हामीले कति जनताको पक्षमा काम गर्न सक्यौं ? कति काम गर्न सकेनौं ? पहिला त समीक्षा हुनुपर्छ ।”

सिटौलाले संविधानले कुनै कुरा बाधा नपुर्‍याएको बताउँदै राज्य सञ्चालकहरूबाट त्रुटि भएको बताए ।

“संविधानमै बाधा छ भने संशोधन गर्नुपर्छ । सँगै राज्य सञ्चालनमै त्रुटि छ भने त्यसमा आत्मसमीक्षा गरिनुपर्छ, राजनीतिक दलले,” उनले भने, “त्यस्ता त्रुटि सुधार्नुपर्छ, राज्य सञ्चालन त्यही ढंगले गर्नुपर्छ । सँगै संविधानमै त्रुटि वा समस्या देखियो भने त्यो पनि संशोधन गर्न सकिन्छ नै । अग्रगामी राजनीतिक विकास भनेको यही हो  । यो संविधानवाद त्रुटि सच्याउँदै अग्रगामी बाटोमा हिँड्ने हो । संविधानवाद वा लोकतन्त्र भनेको पनि त यही हो ।” 

राज्य सञ्चालनका हकमा कुनै समीक्षा गर्र्नै नचाहने, अनि संविधान संशोधनका ‘बाङ्गाटिंङ्गा’ कुराले जनतालाई गुमराहमा राख्न नपाइने उनको तर्क छ ।

“संविधानको एउटा वाक्य परिवर्तन गरेर देशको प्रगति हुन्छ र ? जबसम्म व्यवहारजन्य त्रुटिहरु सच्याइँदैन, तबसम्म संविधान संशोधनले पुग्दैन,” उनले भने, “मलाई लाग्छ, पहिला खुला हृदयले संविधान र राज्य सञ्चालन पद्धतिबारे बहस गर्दै निस्कर्ष खोज्नुपर्छ । हामीले घनीभूत रुपमा र जनताकै माझमा रहेर संविधानको मूल्यांकन गरौं । उनका प्रश्न सुनौँ, सुझाव ग्रहण गरौं, त्यसपछि निष्कर्ष निकालौं– संविधान बाधक हो कि राज्य सञ्चालन पद्धति । मेरो मान्यता छ कि जहाँ त्रुटि छ, त्यहाँ ‘करेक्सन’ गरौं । मुलुक र जनताका हितमा अझ सुदृढ गरौं ।”

उनले संविधान संशोधनको नेतृत्व पनि कांग्रेसले लिनुपर्ने बताउँदै अरु पार्टीलाई पनि साथमा लिएर अघि बढ्नुपर्ने बताए ।

“कांग्रेसको चाहना त अरु पार्टीलाई साथ लिएर जानुपर्छ भन्ने हो । जुन विगतमा कांग्रेसले नेतृत्व लिँदै अरु पार्टीलाई शान्ति प्रक्रियामा मुलुकलाई लगेकै हो,” उनले भने, “संविधान संशोधनका विषयमा पनि कांग्रेसले नेतृत्व लिनुपर्छ । राजनीतिक कोर्स तय गर्दा सत्तारुढ दलमात्र होइन, प्रतिपक्षी दलको सहमत हुनुपर्छ । त्यस निम्ति एक ठाउँमा उभिनुपर्छ र साथ लिएर जानुपर्छ ।”

प्रचण्डसँग संविधान संशोधनका विषयमा छलफल भए पनि सत्ता हेरफेरका सवालमा प्रतिपक्षसँग कुरा गर्नु उपर्युक्त नहुने बताए ।

“देशमा अस्थिरता खडा गर्नेतिर कांग्रेस–एमाले दुवै जानुहुन्न,” उनले भने ।