काठमाडौं । सत्ताको नेतृत्व गरिरहेको माओवादी केन्द्रमा निर्णय गर्ने तर कार्यान्वयनमा ध्यान नदिने प्रवृत्ति देखिएको छ ।  सत्ताको नेतृत्वकर्ता पार्टी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डको सरकारी व्यस्तताले पार्टी निर्णय छायामा परेको हो । 

पार्टीका वरिष्ठ उपाध्यक्ष नारायणकाजी श्रेष्ठ, उपमहाचिवद्वय वर्षमान पुन र शक्तिबहादुर बस्नेत केन्द्रीय सरकारमा मन्त्री छन् । केन्द्रमा चार मन्त्री र प्रदेशमा पनि सरकारमा रहँदा पार्टीको काममा ध्यान पुग्न नसकेको नेताहरूको भनाइ छ । 

सत्तामा केन्द्रित हुँदा माओवादीकै विशेष महाधिवेशन र घोषित अभियान अनिश्चित बनेको छ ।

सरकारबाहिर रहेका एक पदाधिकारी भन्छन्, “पार्टी अध्यक्ष नै प्रधानमन्त्री भएपछि सरकारी काममा व्यस्त हुनुहुने नै भयो । अरु पदाधिकारी पनि सरकारमा हुनुहुन्छ । जसले गर्दा पार्टीका नियमित गतिविधिबाहेक पहिलेका निर्णय कार्यान्वयन हुन सकेको छैन ।” 

हुन त, प्रचण्ड गठबन्धन फेरि सत्ता जोगाउनुपर्ने अवस्थामा छन् । माओवादीसँग प्रतिनिधिसभामा ३२ सांसद छन् ।  उनले शनिबार काठमाडौंमा आयोजित एक कार्यक्रममा ‘जादू नम्बर’का कारण सरकारबाट आफूहरूलाई कसैले हटाउन नसक्ने जिकिर गरे ।

“हामीलाई हटाउन सजिलो छैन । इतिहासका कारणले, मुद्दाका कारणले, आन्दोलनको कारणले र हाम्रो जादु नम्बरको कारणले पनि । जादु नम्बर छ हाम्रो । थोरै छ भनेर चिन्ता गर्नुपर्ने छैन,” उनले भने, “जादुवाला नम्बर छ । त्यो जादुले अनेक गरेर मिलाइहाल्छ । त्यसकारण त्यहाँ चिन्ता लिनुपर्ने छैन ।”

०७८ पुसमा राष्ट्रिय सम्मेलनको तयारी गरेर अन्तिम समयमा आठौं महाधिवेशनमा रुपान्तरण गरिएको थियो ।  पार्टीका अध्यक्षबाहेक पदाधिकारी चुन्न नसकेको अधिवेशनमार्फत ६ महिनाभित्रै विशेष महाधिवेशन गर्ने उद्घोष गरिएको । तर, विशेष महाधिवेशनको मिति अझै तोकिएको छैन ।
 
बरु माओवादीले ०८० फागुनमा विधान अधिवेशन भने गर्‍यो । विधानको कार्यान्वयन गर्दै छिट्टै विशेष महाधिवेशन गर्ने उद्घोष अध्यक्ष प्रचण्डले गरेका थिए ।  उनले शनिबार सोही कार्याक्रममा छिट्टै महाधिवेशनको मिति तोकिने कुरा दोहोर्‍याए । 

उनले आगामी केन्द्रीय कमिटीको बैठकबाट मिति तय गरिने कार्यक्रममा बताए ।
 
“अबको केन्द्रीय समिति बैठकले महाधिवेशनको मिति तोक्छ । पहिला पनि हामीले ऐतिहासिक दिन छानेर महाधिवेशनको उद्घाटन गरेका थियौं । सायद त्यस्तै दिन छानेर महाधिवेशनको उद्घाटन गर्र्छाैं । नयाँ विचारको संश्लेषण गर्छौं,” प्रचण्डले भनेका थिए, “नयाँ अभियानसहित लान्छौं ।”

उनले आगामी दिनमा देशको एकतालाई बचाउन सक्ने पार्टी माओवादी नै हो भन्ने अवस्था बन्ने ठोकुवा पनि गरे । 

विशेष महाधिवेशनको मिति तोक्न बस्ने भनिएको केन्द्रीय कमिटीको बैठक हालसम्म निश्चित छैन ।  पार्टीका केन्द्रीय कोषाध्यक्ष समेत रहेका कार्यालयका मुख्यसचिव श्रीराम ढकालले बैठक बस्ने मिति तय भइनसकेको जानकारी दिए । 

“बजेट पारित भएपछि पदाधिकारी बैठक चाहिँ बस्ला । केन्द्रीय कमिटी बैठकको मिति तोकिएको छैन । बैठक छिट्टै बस्ने सम्भावना पनि कम नै छ,” उनले बाह्रखरीसँग भने । 

उनले विशेष महाधिवेशनको तयारी नभए पनि संगठनात्मक काम भइरहेको जानकारी दिए । माओवादीका वडाको सम्मेलन भइरहेका छन् । 

“विशेष महाधिवेशनको मिति तोकिएपछि प्रतिनिधि तलैबाट चुनिएर आउने हो । संगठनात्मक काम भइरहेको छ,” उनले भने, “वडाका सम्मेलन भएका छन् । जनवर्गीय संगठन, मोर्चाका भेला भइरहेका छन् । वडाको सम्मेलनपछि पालिकाको हुन्छ ।”
 
पार्टी सचिव देवेन्द्र पौडेलले विशेष महाधिवेशन यही वर्षभित्र हुने गरी छलफल भइरहेको बताए । “बजेट पास भएपछि पदाधिकारी बैठक बस्छौं । विशेष महाधिवेशनबारे छलफल गर्छौंं । यो वर्षभित्र गर्नेगरी छलफल भइरहेको छ” उनले भने ।
 
पार्टी महासचिव देव गुरुङ समय आएपछि महाधिवेशन हुने बताउँछन् । तर, उनले त्यो समय कहिले आउँछ भन्ने चाहिँ खुलाएनन् । “समय आएपछि भइहाल्छ नि !,” उनले भने । 

विशेष महाधिवेशनमा विप्लवसमेतलाई समेट्ने चर्चा 

माओवादीले विशेष महाधिवेशनमा पूर्व माओवादीहरूलाई समेटेर लैजाने तयारी पनि गरेको छ । डा. बाबुराम भट्टराई नेतृत्वको नेपाल समाजवादी पार्टीबाट अलगिएको समूह माओवादीसँग एकताको प्रक्रियामा छ ।

माओवादीको चुनाव चिह्नबाट निर्वाचित महिन्द्रराय यादव, गंगानारायण श्रेष्ठसहितका नेताहरूले यसअघि नै पार्टी एकताका लागि सहमति गरिसकेका छन् । उनीहरूसँगै रहेकाहरूलाई विशेष महाधिवेशनबाट समेटेर लैजाने तयारी छ । 

त्यस्तै, नेत्रविक्रम चन्द्र विप्लव नेतृत्वको नेपाल कम्युनिस्ट पार्टीसँग पनि एकताका लागि छलफल भइरहेको नेताहरू बताउँछन् । “पूर्व माओवादीहरूलाई समेटेर लैजान सकिन्छ कि भन्ने प्रयास भइरहेको छ । विप्लवजीहरूसँग पनि छलफल भइरहेकै छ,” पौडेल भन्छन् । 

अभियान अलपत्र 

माओवादीले ०८० भदौ–पुससम्म पार्टीको रुपान्तरण विशेष अभियान चलाएको थियो । अभियानका लागि केन्द्रीय नेताहरूलाई वडा तहसम्मै खटाएको थियो । उक्त अभियानले सोचेजति उपलब्धि हासिल नगरे पनि त्यस्तो अभियानलाई विभिन्न नामबाट निरन्तरता दिने निर्णय माओवादीले गरेको थियो ।

२०८० फागुनमा बसेको केन्द्र्रीय समिति बैठकले सहरी क्षेत्र र तराई–मधेसमा संगठन सुदृढीकरण विशेष अभियान चलाउने निर्णय गरेको थियो ।  जसमा मधेस तराई (पूर्वपश्चिम) अभियान र हिमाल–तराई जोड्ने (उत्तर–दक्षिण) दुई महिने अभियान सञ्चालन गर्ने निर्णय गरेको थियो । तर, ती अभियान स्थगन भइसकेको छ ।

पार्टी कार्यालयका मुख्यसचिव ढकालले पार्टी अध्यक्ष तथा प्रधानमन्त्रीको व्यस्तताका कारण अभियान स्थगित भएको स्वीकार गरे । अब अभियान वर्षा सकिएपछि मात्रै हुन सक्ने उनले बताए । 

महासचिव गुरुङले पनि वर्षा लागेकाले अहिले अभियान चलाउन नसकिने बताए । उनले पार्टीका नियमति काम भइरहेको बताए । “अब त वर्षायाम लाग्यो । अभियान चलाउन सहज छैन । अभियान स्थगन भए पनि सबै कमिटीका आफ्ना काम भइरहेका छन् । प्रधानमन्त्रीज्यू त सरकारका काममा व्यस्त हुन परिहाल्यो नि,” गुरुङले भने ।