काठमाडौं । काठमाडौंबाट युनाइटेड अरब इमिरेट्स (यूएई) उडेका साढे ५५ हजार नेपाली यूएई पुग्दा पौने दुई लाखको संख्यामा हुन्छन् । यो सुन्दा अचम्म लाग्छ । “तर कसरी ? यस्तो पनि हुन्छ र ?,” तपाईँको मनमा प्रश्न उठ्नु स्वाभाविक नै हो ।
 
तथ्याङ्कले भने यस्तै देखाएको छ । गृह मन्त्रालयअन्तर्गतको अध्यागमन विभागको तथ्याङ्क अनुसार, सन् २०२३ मा त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट भिजिट भिसामा २ लाख ४ हजार ५१८ जना विदेश गएका थिए । यीमध्ये ५५ हजार ६१८ जना यूएई जान भनी उडेका थिए ।

यूएई सरकारले हालै अबुधाबीस्थित नेपाली दूतावासलाई दिएको जानकारी अनुसार, सन् २०२३ मा १ लाख ७५ हजार नेपाली भिजिट भिसामा यूएई पुगेका छन् र रहेका छन् । नेपालबाट यूएई जान भनी ‘भिजिट भिसा’मा उडेका भन्दा यूएईमा भिजिट भिसामा पुग्ने नेपालीको संख्या १ लाख १९ हजार ३८२ ले बढी देखिएको छ । 

नेपालबाट भिजिट भिसामा यूएई जानेभन्दा पुग्नेको संख्या कसरी बढी भयो त ? यूएइका लागि नेपाली राजदूत तेजबहादुर क्षेत्रीले बाह्रखरीसँग भने, “काठमाडौैंबाट सिधै नआई अन्य देश हुँदै यहाँ आएका हुन सक्छन् ।”

विभागका अनुसार, सन् २०२३ मा वर्किङ तथा भिजिट भिसामा कुल २ लाख ७१ हजार ८८ नेपाली यूएई गएका थिए । उक्त वर्ष यूएईबाट २ लाख १७ हजार १५९ जना नेपाली यूएईबाट फर्केका थिए । 

एजेन्टहरूले नेपालीलाई प्रलोभन देखाई यूएई पुर्‍याउने गर्छन् । कसैलाई अमेरिका पुर्‍याउने र कसैलाई युरोपका विभिन्न देश, पछिल्लो समय रुसी सेनामा भर्ती गराउने प्रलोभन देखाई नेपालीलाई भिजिट भिसामा यूएई पुर्‍याउने गरेको पाइन्छ । यसरी यूएई पुग्नेहरू काठमाडौंबाट सिधै नगई भारत, बंगलादेश, श्रीलंकालगायतका देश हुँदै जाने गर्छन् ।

कति नेपालीलाई त ओमान, बहराइन जाने र त्यहाँबाट यूएई पुग्ने गरेको समेत पाइएको छ । एजेन्टहरूले कति नेपालीलाई अवैध तरिकाले गन्तव्यमा पुर्‍याउन कतिलाई  छोटो त कतिलाई लामो अवधिका लागि यूएईलाई ‘ट्रान्जिट’को रुपमा प्रयोग गर्दै आएका छन् ।

पछिल्लो समय एजेन्टहरूले नेपालीलाई भिजिट भिसामा युएई हुँदै मस्को पुर्‍याएर रुसी सेनामा भर्ती गराउने गरेको थाहा पाएपछि सरकारले कडाई गरेको थियो । यूएई हुँदै रुस जाने नेपालीले यूएईस्थित नेपाली दूतावासबाट नो अब्जेक्सन सर्टिफिकेट (एनओसी) अनिवार्य लिनुपर्ने नियम बताएको थियो ।

“हामीले यूएई सरकारलाई दूतावासको एनओसी नलिई भिजिट भिसामा रुस जान खोज्ने नेपालीलाई रोक्न भनेका छौं । यूएई सरकारले सहयोग गरेको छ । एजेन्टहरूको प्रलोभनमा परी रुस जानेको संख्या घटेको हुनुपर्छ । तर भिजिट भिसामा यूएई आउनेको संख्या घटेको छैन,” राजदूत क्षेत्रीले भने ।

भिजिट भिसामा गएर काम गर्न पाइँदैन । तर, काम गर्न नपाउने नेपाली पनि भिजिट भिसामा लामो समय यूएईमा बस्ने गरेका छन् । यूएई गएर अमेरिका र यूरोपका विभिन्न देशको भिसाका लागि आवेदन दिने गरेको पाइएको छ । 
भिसा रिजेक्ट भएमा पासपोर्ट च्यातेर फ्याँक्ने र हरायो भनी नयाँ पासपोर्टका लागि आवेदन दिने गर्छन् । यसो हुँदा यूएईस्थित नेपाली दूतावासमा पासापोर्टका माग पनि बढेको छ ।

गएको आर्थिक वर्ष २०७९/८० मा २३ हजार ८७६ जना नेपालीले पासपोर्टका लागि आवेदन दिएका थिए । “चालु आर्थिक वर्ष २०८०/८१ को पहिलो १० महिनामा दूतावासले ४० हजारभन्दा बढी पासपोर्ट जारी गरेका छौं । प्रत्येक महिना ४ हजारभन्दा बढी पासापोर्ट जारी गरिएको छ,” राजदूत क्षेत्रीले भने । 

अहिलेकै गतिमा पासपोर्ट जारी भए अघिल्लो वर्षको तुलनामा चालु आर्थिक वर्ष दूतावासबाट दुई गुनाभन्दा बढी पासपोर्ट जारी हुने देखिन्छ ।  

अध्यागमन विभागका अनुसार, अघिल्लो वर्ष सन् २०२२ मा भिजिट भिसामा विदेश जाने नेपालीको संख्या १ लाख ७७ हजार ३१० थियो । तर उक्त वर्ष भिजिट भिसामा २ लाख ५५ हजार नेपाली यूएई पुगेका थिए । उक्त वर्ष त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट भिजिट भिसामा जति नेपाली विदेश गएका थिए, त्यो संख्याभन्दा बढी भिजिट भिसामा यूएई पुग्नेको थियो । 

पछिल्ला वर्षहरूमा भिजिट भिसामा यूएई जानेको संख्या बढ्दो छ । अध्यागमन विभागको तथ्याङ्क अनुसार, सन् २०२० को अगष्टदेखि डिसेम्बरसम्म त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट भिजिट भिसामा यूएई जानेको संख्या मात्र ७ हजार ७४९ रहेको थियो ।

सन् २०२१ मा आउँदा ‘भिजिट भिसा’मा यूएई जानेको संख्या ह्वात्तै बढेको थियो । सन् २०२१ मा ७२ हजार ९४ जना नेपाली भिजिट भिसामा त्रिुभवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट यूएई गएका थिए ।