काठमाडौं । नेपालमा कोरोनाकालमा भित्र्याइएका २९ प्रतिशत स्वास्थ्यका उपकरण प्रयोगविहीन बनेको सर्वेक्षणले देखाएको छ । स्वास्थ्य सेवा विभागले सन् २०२३ को अक्टोबरदेखि २०२४ मार्चसम्म गरेको सर्वेक्षणले कोरोनाकालमा ल्याइएका ७१ प्रतिशत सामग्री मात्रै सञ्चालनमा रहेको पाइएको हो । 

कोसी, मधेस, वाग्मती, गण्डकी र सुदूरपश्चिम प्रदेशका आधारभूत, प्रादेशिक र संघीय गरी ८० वटा अस्पतालमा सर्वेक्षण गरिएको थियो । १९ हजार १७४ वटा बायोमेडिकल उपकरणको अवस्था हेर्दा दुई हजार ६४५ वटा जडान नै नभएको विभागले जनाएको छ । 

सर्वेक्षण गरिएकामध्ये ५० प्रतिशत उपकरण कोरोनाकालमा सरकारले नै खरिद गरेका र विभिन्न राष्ट्रहरूले अनुदानमा दिएका हुन् । तीमध्ये ७१ प्रतिशत सामग्री राम्रोसँग सञ्चालन भइरहेको, ६ प्रतिशतको अवस्था राम्रो रहे पनि प्रयोग नभएको देखिन्छ । 

यस्तै, ९ प्रतिशत सामग्री बिग्रिएको अवस्थामा  छन् भने १४ प्रतिशत सामग्री जडान नै नभएको विभागले जनाएको छ । जडान नभएकामा सबैभन्दा धेरै (९२७ थान) अक्सिजन कन्सन्ट्रेटर छन् । यस्तै, सिरिञ्ज पम्प, इन्फ्युजन पम्प, मनिटर तथा पल्टिपारामिटरलगायत दुई हजार ६४५ थान उपकरण छन् । 

केही स्वास्थ्य संस्थामा उच्च मूल्य भएका उपकरणको न्यून प्रयोग भएको पनि देखिएको छ । यस्तै, उपयोगविहीन बनेका ७५ प्रतिशत सामग्री मर्मत गरेर सञ्चालन गर्न सकिने अवस्थामा भए पनि मर्मत नगरेको पाइएको छ  । कोरोनाकालमा खरिद तथा प्राप्त भएका सामग्रीको ठूलो संख्यामा उपकरण उपयोगविहीन बनेको सर्वेक्षणको निष्कर्ष छ ।