पोखरा । रोहिणी राणाले हालसालै ‘द नेपाल कुकबुक’ पुस्तक बजारमा ल्याएकी छन् । पुस्तकमा तराई, पहाड र हिमालमा प्रचलित १०८ प्रकारका परिकारको पाक कला समावेश  छ । रोहिणीको यो दोस्रो पुस्तक हो । यस अगावै रोहिणीले अंग्रेजी भाषाको ‘द राणा कुक बुक रेसिप्स फ्रम द प्यालेसेज अफ नेपाल’ पुस्तक ल्याएकी थिइन् । 

पुस्तकमा जंगबहादुर राणादेखि मोहनशमशेर राणासम्मका ९ प्रधानमन्त्रीको भान्छामा पाक्ने खानाका परिकारबारेको पाक कला समावेश थियो । १४० प्रकारका खानाका परिकारबारे पुस्तक लेख्ने उनलाई बाल्यकालमा भने पाककलाबारे कुनै ज्ञान थिएन । 

सोमबार पोखरामा जारी नेपाल लिटरेचर फेस्टिभलमा उनै लेखक रोहिणीसँगै पूर्वबैंकर अनिलकेशरी शाह नेपाली परम्परागत स्वादबारे गफिए । अनिलकेशरीसँगको गफमा रोहिणीले बाल्यकालमा खाना पकाउने ज्ञान नै नभएकोदेखि पाक शिक्षाको पुस्तक लेखेको राज खुलाइन् ।  

भारतको आग्रामा जन्मिएकी रोहिणीको होटेलमा हिन्दी, कन्टिनेन्टललगायत कुकले खानाको परिकार पकाइरहेको देखेकी थिइन् । उनले पकाउने रुची भए पनि सिक्ने कष्ट बाल्यकालमा कहिल्यै गरिनन् ।

जब कलेजको पढाइ सकिने बेला भयो उनको बिहेको कुरा छिनियो त्यो पनि नेपालको राणा खानदानमा । खाना पकाउन, घरधन्दा नआउने भएकै कारण बिहे र इन्गेजमेन्टबीचको समय आठ महिना राखियो । 

“बिहेको कुरा छिनिएपछि आमाले भन्नुभयो यसले घरको कला, सीप केही पनि जानेको छैन । आठ महिना बिहे र इन्गेजमेन्टको बीचको पिरीयडमा पाक कलामा ट्रेनिङ भयो । भाउजूले मलाई सिकाउने ड्युटी पाउनुभो । त्यतिबेला अलि अलि सिके,” रोहिणीले फ्ल्यासब्याक सुनिइन् ।

गौरवशमशेर राणासँग बिहे भएर नेपाल आएपछि उनको खानाको अनुभव बडो रोमाञ्चक थियो । “कसैले भने हुन्थ्यो नि हामी ब्रेकफास्ट खादैनौँ । सिधैँ साढे ९ बजे भुजा खान्छौँ भनेर मानसिक रूपमा तयार हुन्थ्यो होला ! आर्मीको परिवार साढे ९ बजेर बोलाएर खाने कुरा टक्र्रयाँइयो”, उनले भनिन्, “अन्डा, टोस्ट पर्खें । यत्रो यत्रो छाप्रीभरी भुजा, दाल, मासु, तरकारी, अचार हेर्दा खेरी त चकित भए !” 

अहिले भने उनलाई संसार घुमेर थरीथरीका स्वाद चाखे पनि दाल, भात, तरकारीको स्वादको तल मेटाउन सक्दैन रे ।  
राणा परिवारमा पाक्ने परिकारबारे उनलाई श्रीमानको घरको भान्छे चिनियाँ चम्पाले सिकाइन् । जो राणा खान्दनमा स्वादिलो खाना पकाउनमा प्रख्यात थिइन् । उनैसँगै सिकेपछि उनलाई पुस्तक लेख्ने योजना फुरेको हो । 

३५ वर्ष अगाडि नै उनले पुस्तक लेख्न थालेको बताइन् । “बच्चाहरू स्कुल जाने, कलेज जाने । यो भन्यो त्यो भने । किताब बसेको बस्यै भो । बच्चाहरूको बिहेपछि लाग्यो अब किन किताब नलेख्ने,” उनले सुनाइन् । 

‘द राणा कुक बुक रेसिप्स फ्रम द प्यालेसेज अफ नेपाल’मा सय परिकार आफ्नै घरको समावेश गरेकी उनले जानकारी दिइन् । राणा परिवारको परिकारबारे लेखिएको पुस्तक प्रकाशनको समय विश्वव्यापी कोरोना भाइरसको संक्रमण फैलिइरहेको थियो । प्रकाशकले पुस्तकको बिक्री नभएको भन्दै तत्काल प्रकाशन गर्न मानेनन् । १० महिना किताब छाप्न प्रतिक्षा गर्नुप¥यो उनले । जुन समय रोहिणीलाई लाग्छ जिन्दगीकै निराश समय थियो । 

उनले कोरोनाको बेला नै सोच्न थालिन्, “अब हिमाल, पहाड, तराईमा पाक्ने परिकारबारे किन नलेख्ने ?” त्यसपछि रिसर्चमा लागेको उनले बताइन् । “धेरै अनुसन्धान गरे । एउटा एउटा थरको”, उनले भनिन् । ती परिकारबारे हेरक भान्छामा पुगेर चम्चा चम्चा नापेर पुस्तकले लेखेको उनले बताइन् । 

उनले बेमौसमी तरकारीका उत्पादन बढ्दा अस्वस्थ्यकर खाना खानुपरेको उल्लेख गरिन् । जंकफुडका कारण पनि बालबालिका अस्वस्थ्य बन्दै गएको रोहिणीको भनाइ छ ।