काठमाडौं । काठमाडौं उपत्यकाका तीन जिल्ला काठमाडौं, भक्तपुर र लतिलपुरमा सवारी दुर्घटना गराउनेमा सबैभन्दा ठूलो संख्या २५ देखि ४० वर्ष उमेर समूहका चालक भएको पाइएको छ ।  काठमाडौं उपत्यका ट्राफिक प्रहरी कार्यालयको एक वर्षको तथ्याङ्कअनुसार आर्थिक वर्ष २०७९–८० मा उपत्यकाका तीन जिल्लामा कुल १० हजार ६७५ वटा सवारी दुर्घटनाका घटना भएका थिए । 

तीमध्ये काठमाडौंमा ७ हजार ५३७, ललितपुरमा १ हजार ९४६ र भक्तपुरमा १ हजार १९२ वटा दुर्घटना भएका थिए । उपत्यकामा सवारी दुर्घटना गराउनेमा सबैभन्दा बढी २५ देखि ४० वर्ष उमेर समूहका चालक छन् । गत आर्थिक वर्ष सवारी दुर्घटनामा संलग्न चालकमध्ये ९ हजार २१७ जना उक्त उमेर समूहका थिए । 

त्यही अवधिमा दुर्घटनामा संलग्न चालकमध्ये दोस्रो ठूलो संख्या १६ देखि २५ वर्ष उमेर समूहको छ । आर्थिक वर्ष २०७९÷८० मा १६ देखि २५ वर्ष उमेर समूहका ५ हजार ५२० जना सवारी चालक दुर्घटनामा संलग्न थिए । 

दुर्घटनामा संलग्न चालकमा तेस्रो ठूलो संख्या ४० वर्ष माथिका छन् । गत आर्थिक वर्ष ४० वर्ष माथिका ४ हजार ५०३ जना चालक दुर्घटनामा संलग्न रहेको कार्यालयको तथ्याङ्कले देखाउँछ । काठमाडौं उपत्यका ट्राफिक प्रहरी कार्यालयकोे यो तथ्याङकलाई राष्ट्रिय मानवअधिकार आयोग, वाग्मती प्रदेश कार्यालयको पछिल्लो प्रतिवेदनमा पनि समेटिएको छ ।  

प्रतिवेदनअनुसार काठमाडौं, भक्तपुर र ललितपुर तीनवटै जिल्लामा सवारी दुर्घटनामा संलग्नमध्ये सबैभन्दा ठूलो संख्या २५ देखि ४० वर्ष उमेरकै समूहका चालकको देखिन्छ । काठमाडौंमा भएका सवारी दुर्घटनामा संलग्न चालकमध्ये १६ देखि २५ वर्षसम्मका ३ हजार ७९९ जना, २५ देखि ४० वर्षका ६ हजार ५५४ जना र ४० वर्षभन्दा माथिका ३ हजार २६५ जना छन् । 

ललितपुरमा भएका सवारी दुर्घटनामा संलग्न चालकमध्ये १६ देखि २५ वर्ष उमेर समूहका १ हजार २० जना, २५ देखि ४० वर्षका १ हजार ६५० जना र ४० वर्षभन्दा माथिका ७९१ जना छन् । यस्तै, भक्तपुरमा भएका सवारी दुर्घटनामा संलग्न चालकमध्ये १६ देखि २५ वर्ष उमेर समूहका ७०१ जना, २५ देखि ४० वर्षका १ हजार १३ जना र ४० वर्षभन्दा माथिका ४४७ जना छन् । 

मृत्यु हुने सबैभन्दा बढी १६ देखि ३५ वर्षका 

काठमाडौं उपत्यकामा हुने सवारी दुर्घटनामा परी मृत्यु र घाइते हुनेमा सबैभन्दा ठूलो संख्या १६ देखि ३५ वर्ष उमेर समूहका व्यक्तिको छ ।  राष्ट्रिय मानवअधिकार आयोगको प्रतिवेदनअनुसार, गत आर्थिक वर्ष २०७९–८० मा उपत्यकामा भएका सवारी दुर्घटनमा परी कुल १८७ जनाले ज्यान गुमाएका थिए । त्यही अवधिमा दुर्घटनामा परी ८ हजार ५६१ जना घाइते भएका थिए । 

गत आर्थिक वर्ष उपत्यकाका तीन जिल्लामा सवारी दुर्घटनामा परी मृत्यु हुनेमा १६ देखि ३५ वर्ष उमेर समूहका १०० जना रहेका थिए । अर्थात् मृत्यु हुनेमध्ये आधिभन्दा बढी (५३.४७ प्रतिशत) १६ देखि ३५ वर्षका थिए । दुर्घटनामा परी सोही उमेर समूहका ५ हजार ६४५ जना घाइते भएको तथ्याङ्कले देखाउँछ ।

प्रतिवेदन अनुसार गत आर्थक वर्ष उपत्यकाका तीन जिल्लामा दुर्घटनामा परी ६ वर्ष मुनिका ५ जना बालबालिकाको मृत्यु भएको थियो भने १७५ जना घाइते भएका थिए । उक्त अवधिमा दुर्घटनामा परी ६ देखि १६ वर्षका ५ जना बालबालिकाले ज्यान गुमाएका थिए भने ३०२ जना घाइते भएका थिए । 

गत आर्थिक वर्ष नै दुर्घटनामा परी उपत्यकामा ३५ वर्षभन्दा माथिका ७७ जनाको मृत्यु भएको थियो । यस अवधिमा ३५ वर्षभन्दा माथिका २ हजार ४३९ जना सवारी दुर्घटनामा परी घाइते भएका थिए । 

सबैभन्दा बढी दुर्घटना सहरी सडकमा 

काठमाडौं उपत्यकाका तीन जिल्लामा सबैभन्दा बढी दुर्घटना राजमार्ग र ग्रामीण सडकमाभन्दा पनि सहरी सडकमा हुने गरेको तथ्याङ्कले देखाउँछ ।  गत आर्थिक वर्ष २०७९–८० मा उपत्यकाका तीन जिल्ला काठमाडौं, भक्तपुर र ललितपुरमा भएका १० हजार ६७५ दुर्घटनामध्ये ९ हजार ११४ वटा दुर्घटना सहरी सडकमा भएका थिए । अर्थात ८५.३७ प्रतिशत दुर्घटना सहरी सडकमा हुने गरेका छन् । 

गत आर्थिक वर्ष उपत्यकाको तीन जिल्लाका ग्रामीण सडकमा १४७ र राजमार्गमा १ हजार ४१४ वटा सवारी दुर्घटना भएका थिए । सहरी सडकमा भएका सवारी दुर्घटनामध्ये काठमाडौंमा ६ हजार ९३४, ललितपुरमा १ हजार ५९९ र भक्तपुरमा ५८१ वटा थिए । 

यस्तै, राजमार्गमा भएका सवारी दुर्घटनामध्ये काठमाडौंमा ५७८, ललितपुरमा २९७ र भक्तपुरमा ५३९ वटा थिए । गत आर्थिक वर्ष ग्रामीण सडकमा भएका सवारी दुर्घटनामा काठमाडौंमा २५, ललितपुरमा ५० र भक्तपुरमा ७२ वटा थिए । 

३० वर्षमा उपत्यकामा दुर्घटनाको संख्या ५४८ प्रतिशतले वृद्धि 

काठमाडौं उपत्यका ट्राफिक प्रहरी कार्यालयको तथ्याङ्कअनुसार पछिल्लो ३० वर्षमा काठमाडौं उपत्यकामा सवारी दुर्घटनाको संख्या ५४५.८४ प्रतिशतभन्दा बढीले वृद्धि भएको छ । कार्यालयकाअनुसार आर्थिक वर्ष २०४९–५० मा उपत्यकामा तीन जिल्लामा १ हजार ९४५ वटा सवारी दुर्घटना भएका थिए । ती दुर्घटनामा परी १५६ जनाको मृत्यु भएको थियो ।

यसको १० वर्षपछि अर्थात् आर्थिक वर्ष २०५९–६० मा उपत्यकामा २ हजार २२५ वटा सवारी दुर्घटना रेकर्ड भएका थिए । ती दुर्घटनामा परी १८० जनाले ज्यान गुमाएका थिए । आर्थिक वर्ष २०६९–७० मा उपत्यकाका तीन जिल्लामा ४ हजार ७७० वटा सवारी दुर्घटना भएका थिए । ती दुर्घटनामा १४७ जनाको मृत्यु भएको थियो ।

आर्थिक वर्ष २०७९–८० मा उपत्यकामा १० हजार ६७५ वटा सवारी दुर्घटना भएका छन् र यी घटनामा परी १८७ जनाले ज्यान गुमाएका छन् । आर्थिक वर्ष २०४९–५० को तुलनामा गत आर्थिक वर्ष २०७९–८० मा काठमाडौं उपत्यकाका तीन जिल्लामा सवारी दुर्घटनाको संख्या ५४७.८४ प्रतिशतभन्दा बढीले वृद्धि भएको कार्यालयको तथ्याङ्कले देखाउँछ । 

उपत्यका बाहिर सबैभन्दा बढी दुर्घटना चितवनमा 

राष्ट्रिय मानवअधिकार आयोगको प्रतिवेदन अनुसार वाग्मती प्रदेशमा गत आर्थिक वर्ष २०७९–८० मा १२ हजार ३६ वटा सवारी दुर्घटनाका घटना भएका थिए । ती घटनामा परी ४८२ जनाको मृत्यु, ९८७ जना गम्भीर घाइते र १० हजार ४६१ जना सामान्य घाइते भएका थिए ।
 
वाग्मती प्रदेशको काठमाडौं उपत्यका बाहिर रहेका १० जिल्लामध्ये सबैभन्दा बढी सवारी दुर्घटना चितवनमा भएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।  चितवनमा गत आर्थिक वर्ष ३०६ वटा सवारी दुर्घटना भएका थिए । ती घटनामा ७६ जनाको मृत्यु भएको थियो ।

प्रतिवेदन अनुसार, गत आर्थिक वर्ष मकवानपुरमा २५५, सिन्धुलीमा १८२, रामेछापमा ३३, दोलखामा २७, काभ्रेपलाञ्चोकमा १५६, सिन्धुपाल्चोकमा ५०, नुवाकोटमा ८१, धादिङमा २४९ र रसुवामा २२ वटा सवारी दुर्घटनाका घटना भएका थिए ।

गत आर्थिक वर्ष दुर्घटनामा परी मकवानपुरमा ६३, सिन्धुलीमा ३४, रामेछापमा ९, दोलखामा ४, काभ्रेपलाञ्चोकमा ४७, सिन्धुपाल्चोकमा १०, नुवाकोटमा १५, धादिङमा ३७ र रसुवामा ४ जनाले ज्यान गुमाएका थिए ।
 
सवारी दुर्घटनामा परी गत आर्थिक वर्ष २०७९–८० मा चितवनमा ५८१, मकवानपुरमा ५९५, सिन्धुलीमा ३८६, रामेछापमा ९८, दोलखामा ५२, काभ्रेपलाञ्चोकमा ३२७, सिन्धुपाल्चोकमा १०९, नुवाकोटमा २१० धादिङमा ४९७ र रसुवामा ३६ जना घाइते भएका थिए ।