विराटनगर । नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (एमाले)को ‘झुलाघाट–चिवाभञ्ज्याङ समृद्धिका लागि संकल्पयात्रा’ मंसिर २६ गते कोसी प्रदेशमा प्रवेश गर्दै छ । कोसी नामकरणको विरोधमा आन्दोलनरत पहिचावादीले पनि त्यही दिनदेखि आमहड्तालसहित कार्यक्रमको घोषणा गरेका छन् ।

जागरण अभियान भनिएको संकल्पयात्रा नरोकिने एमालेले स्पष्ट गरेको छ । जागरण अभियान यही मंसिर १४ गते बैतडीको झुलाघाटबाट सुरु गरिएको थियो ।

पाँच प्रदेश छिचोलेर १३औँ दिनमा कोसी प्रदेश टेक्ने अभियानअन्तर्गत पार्टी अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीको प्रमुख आतिथ्यमा खोटाङका खुर्कोट, हर्कपुर र हलेसीमा भेटघाट कार्यक्रम तय गरिएको छ । घुर्मी र हर्कपुरमा सभा पनि गरिनेछ । कोसीमा ४५० किमिभन्दा धेरै दूरीको यात्रा र सात दिनसम्म दर्जनौँ स्थानमा कार्यक्रम गर्ने एमालेले जनाएको छ ।

तर, ठ्याक्कै जागरण अभियानसँग जुध्ने गरी पहिचानवादीले समेत बन्द–हड्ताल र अरू कार्यक्रम तय गरेका कारण एमाले र ‘कोसी नामविरोधी शक्ति’ आमनेसामने हुने देखिएको छ । यसबाट मुठभेडको अवस्था सिर्जना हुन सक्ने आकलन गर्न थालिएको छ ।

एमाले केन्द्रीय कमिटीको निर्णयानुसार पूर्वघोषित पुष्पलाल (मध्यपहाडी) लोकमार्गकेन्द्रित विशेष अभियान र पहिचावादीको नवघोषित कार्यक्रमका कारण मुठभेडको अवस्था सिर्जना हुन सक्ने देखिएको हो । सोही कारण एमालेले पहिचानवादीलाई आफ्ना कार्यक्रम फिर्ता लिन आग्रह गरेको छ ।

शनिबार विराटनगरमा पत्रकार सम्मेलन गरी वार्षिक कार्ययोजनाअनुरूप अभियान आयोजना गरिएको जानकारी गराइयो । पार्टीका सचिव एवं कोसी प्रदेश इन्चार्ज रघुवीर महासेठले भने, “यो हाम्रो पूर्वनिर्धारित कार्यक्रम हो । तर, हामी कोसी प्रदेश प्रवेश गरेकै दिनदेखि पहिचानवादीले कार्यक्रम गर्नु सुनियोजितजस्तो देखिएको छ । त्यसैले हामी उहाँहरूलाई आफ्ना सबै कार्यक्रम स्थगन गर्न आग्रह गर्दछौँ ।”

आफूहरूले संघीय सरकारसँग समेत सुरक्षा माग गरेको भन्दै बाधा, अवरोध हटाउनुपर्नेमा उनले जोड दिए । “छलफलका माध्यमबाट केही असमझदारी भए त्यसलाई हटाउन सकिने तर संकल्पयात्रा रोकिँदैन,” महासेठले भने, “पहिचानवादीभित्र पनि एकमत छैनन् । एकथरीले यस्ता काममा नफसौँ पनि भनिरहनुभएको छ । अब हामी छलफल गर्छौँ । एमालेलाई बाइपास गरेर पहिचानको मुद्दा सार्थक बन्न सक्दैन ।”

एमाले स्थायी कमिटी सदस्य एवं कोसी प्रदेशका पूर्वमुख्यमन्त्री शेरधन राईले आफूहरूको अभियान नरोकिने बताए । “यसो (बाधा) गर्ने नियत हो भने त्यो नक्कली पहिचानवादी हो, अभियान रोकिँदैन । यहीँबाट नक्कली र मुखुन्डोधारीको पर्दाफास हुनेछ,” राईले भने, “हामी छलफल र वार्ताबाट नै समस्या समाधान हुनुपर्ने पक्षमा छौँ ।”

के छ पहिचानवादीको तयारी ?
प्रदेश नम्बर–१ पुनः नामांकन संयुक्त संघर्ष समितिले मंसिर २५ गतेदेखि सुरु हुने गरी आन्दोलनका नयाँ कार्यक्रम घोषणा गरेको छ । आन्दोलनअन्तर्गत मध्यपहाडी लोकमार्गको घुर्मी–लेगुवा सडकखण्ड अनिश्चितकालीन बन्दको आह्वान गरिएको छ । शनिबार सुनसरीको धरानमा पत्रकार सम्मेलन गरी घोषित कार्यक्रमबारे जानकारी गराइएको हो ।

पहिचानवादीले सुनसरीको धरानमा आयोजना गरेको पत्रकार सम्मेलन । 

पहिचानवादीले घुर्मी–लेगुवा सडक मंसिर २६ गतेदेखि नै ठप्प बनाउने घोषणा गरेका छन् । यद्यपि, यो आन्दोलन एमालेको केन्द्रीय बैठकले तय गरेको कार्यक्रमविरोधी नभएको प्रदेश नम्बर–१ पुनः नामकरण समितिका संयोजक डकेन्द्रसिंह थेगिमको भनाइ छ ।

“हामीले एमाले अध्यक्ष केपी ओली, नेता योगेश भट्टराई र महेश बस्नेत तथा कोसी नाममा हस्ताक्षर गर्ने प्रदेशसभाका ८२ सांसदविरुद्ध कार्यक्रम गर्न लागेका हौँ,” उनले भने ।

८२ सांसद र पहिचान पक्षधरलाई ‘गाली गर्ने’ एमालेका तीन नेताविरुद्ध मात्र आफूहरू विरोधमा उत्रन लागेको उनले बताए । “तीन नेताले गल्ती स्वीकार गरेर आत्मालोचना गरे अवरोध गर्दैनौँ,” उनले भने ।

गत वर्ष फागुन १७ गते प्रदेशसभाबाट तत्कालीन प्रदेश नम्बर–१ को नाम कोसी पारित भएको थियो । एमाले, नेपाली कांग्रेस, नेकपा (माओवादी केन्द्र) र राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा)का सांसदले समर्थन जनाई दुईतिहाइभन्दा बढी मतसहित नाम पारित भएको थियो । ९३ मध्ये ८२ सांसद कोसीका पक्षमा खुलेका थिए ।

किराँत याक्थुम चुम्लुङका केन्द्रीय अध्यक्ष प्रेम एक्तेनले भने, “आत्मालोचना गरे हामीहरू सबै मिलेर घुर्मीमा स्वागत गर्न जानेछौँ ।”

पहिचानवादीले घुर्मीदेखि लेघुवा र लेघुवादेखि चिवाभन्ज्याङसम्म सांस्कृतिक अभियान सञ्चालन गर्ने कार्यक्रम तय गरेको जनाइएको छ । प्रदेशसभा सदस्य र एमालेका ती तीन केन्द्रीय नेताबाहेकलाई कुनै अवरोध नगरिने थेगिमको भनाइ छ ।

“हामी अरू प्रदेशको जिम्मा लिन सक्दैनौँ, यहाँ भने अवरोध गरिनेछ । कसको बिर्ता हो भनेर गालीगलौज गरेकोले त्यो मान्य हुँदैन,” उनले भने, “त्यसकै विरोधमा हो । संघीय गणतन्त्रलाई संरक्षण गर्ने नै हाम्रो अभियान हो । तीनजनाले गरेको गल्ती महसुस गरे अवरोध गर्दैनौँ ।”

• कोसी प्रदेशमा प्रवेश गर्न नदिने को ? कसैको बिर्ता होइन : ओली 

एमाले अभियान
कोसीमा प्रवेश गरेसँगै दैनिक ५०० एमाले नेता–कार्यकर्ता जागरण कार्यक्रममा सहभागी भई यात्रा गर्ने पार्टीका कोसी अध्यक्ष घनश्याम खतिवडाले बताए । कोसीमा यो अभियान घुर्मीबाट सुरु भई पाँचथरको चिवाभञ्ज्याङमा पुगेर सकिनेछ । त्यहाँ एमाले अध्यक्षबाट झन्डोत्तोलन गरिने खतिवडले सुनाए ।

उनले भने, “यो अवधिमा कोसी प्रदेशमा मात्र ४५० किलोमिटर यात्रा हुनेछ । विभिन्न स्थानमा भेला, सभा, विश्राम तथा छलफल हुनेछन् ।”

मध्यपहाडी क्षेत्रबाट हुँदै गरेको बसाइँसराइ र अरू सामाजिक अनि आर्थिक समस्याबारे मन्थन, विचारविमर्श र जानकारी लिने उद्देश्यसाथ जागरण अभियान सञ्चालन गरिएको खतिवडाले बताए ।

राष्ट्रिय एकतालाई खलबल्याउने, सामाजिक सद्भावलाई कमजोर पार्ने र जनताका बीचमा फाटो ल्याउने प्रयास देखिन थालेको उनले उल्लेख गरे । खतिवडाले भने, “यस्ता अतिवादी र संकीर्ण सोचहरू गलत, हानिकारक र अस्वीकार्य छन् । यस अभियानले सामाजिक सद्भाव र राष्ट्यि एकतालाई बलियो बनाउन योगदान गर्नेछ ।”