काठमाडौं । निजी जग्गामा डोजर चलाउने महानगरको कदमविरुद्ध स्थानीयले सभागृह घेराउ गर्ने थाहा पाएपछि मेयर बालेन्द्र शाह (बालेन) आज सबेरै राष्ट्रिय सभागृहस्थित कार्यालयमा पुगे । त्यसपछि वडा नम्बर ३१ शंखमूलमार्गस्थित अनमोल ब्याङ्क्वेट रहेको निजी जग्गामा नगरप्रहरीले डोजर चलाएपछि धनी सायल महर्जनसहित स्थानीयले महानगर कार्यालय घेराउ गरे ।

त्यतिबेला मेयर बालेन एकपकट पनि बाहिर निस्किएनन् । ढिलो गरी उपमेयर सुनिता डंगोल धर्ना गरिरहेकाहरूसमक्ष पुगिन् । स्थानीयले उनलाई पर्चा दिए । 

'माथिबाट आदेश आएको' भन्दै गरप्रहरी प्रमुख एसपी राजुनाथ पाण्डे नेतृत्वको बलले 'बिनाप्रमाण' गत पुस २८ गते डोजर चलाएको थियो । एसपी पाण्डेले ‘जवाफ चाहिने भए महानगर आउनू’ भनेपछि महर्जन पटक–पटक महानगर पुगेका छन् । उनले मेयर बालेनलाई भेट्न खोजिरहेका छन् । तर, बालेनले भेट्न मान्दैनन् । 

महर्जन आफू अब न्यायको अनुभूति नभएसम्म महानगरविरुद्ध लडिरहने बताउँछन् । महानगरले बिनाप्रमाण, बिनाआधार, बिनासूचना क्षेत्राधिकार मिचेर डोजर आतंक मच्चाएको आरोप उनीसहित स्थानीयको छ ।

यसैगरी खुलामञ्चमा ट्रिपल अन्डरग्राउन्ड पार्किङ बनाउने बालेनको निर्णयको चर्को आलोचना भयो । स्थानीयले बालेनलाई ध्याकर्षण गराउन पुस १८ गते महानगर कार्यालयमा प्रदर्शन गरे । त्यसपछि मेयरलाई ज्ञापनपत्र बुझाउने कार्यक्रम तय गरिएको थियो । तर बालेनले भेट्न मानेनन् । सम्पदा संरक्षणकर्मी र स्थानीयले उपमेयर सुनिता डंगोललाई ज्ञापनपत्र बुझाए । उपमेयरले डंगोलले टुँडिखेलमा अन्डरग्राउन्ड पार्किङ बनाउन नहुने जवाफ दिइन् । 

खुलामञ्च महानगरको २८ नम्बर वडामा पर्छ । वडाध्यक्ष भाइराम खड्गीले पनि खुलामञ्च खुला नै राख्नुपर्ने बताउँदै आएका छन् । 

कात्तिक २९ गते बालेनको अध्यक्षतामा बसेको दशौँ कार्यपालिका बैठकले खुलामञ्चमा ‘ट्रिपल अन्डरग्राउन्ड पार्किङ’ निर्माण गर्ने प्रस्ताव पारित गरेको थियो । महानगरले खुलामञ्चमा पार्किङ र पानी पुनर्भरण पिटको विस्तृत परियोजना निर्माण गर्ने योजना अघि सार्दा उत्पन्न भएको विवाद जारी छ । 

गत मंसिर दोस्रो साता बागबजार क्षेत्रको पार्किङ एकाएक हइटायो । एक लाइन पनि पार्किङ गर्न नदिएपछि मंसिर १५ गतेदेखि त्यहाँका व्यवसायीहरू आन्दोलित भए । एक लाइन भएपनि पार्किङ गर्न पाउनुपर्ने माग उनीहरूको थियो । तर माग सम्बोधन भएन । 

पुस ३ गते आइतबार नगरप्रहरी टोली अनामनगरस्थित निजी जग्गामा पार्क गरिएका सवारीसाधन उठाउन पुग्यो । महानगरले आफ्नै जग्गामा पनि पार्किङ गर्न नदिएको भन्दै विवाद हुँदा स्थानीय, नरप्रहरी र ट्राफिक प्रहरीबीच झडपको स्थिति नै बन्यो ।

महानगरविरुद्ध उत्रिएका सर्वसाधारणले नगरप्रहरीको सवारीसाधन लोड गर्ने गाडी नै चार घण्टा कब्जामा लिए । त्यसपछि महानगरका नगरप्रहरी प्रमखु एसपी पाण्डेले निजी जग्गामा पार्किङ गर्न पनि नक्सापास हुनुपर्ने अभिव्यक्ति दिए । उनको अभिव्यक्तिलाई लिएर स्थानीय झनै आक्रामक बने ।

फुटपाथ व्यापारीले ज्ञापनपत्र बुझाउँदा पनि बालेनले भेटेनन् । 

महानगरले फोहोरमैला व्यवस्थापनको दिर्घकालीन योजना पनि अघि बढाउन सकेको छैन । स्यानिटरी ल्यान्डफिल साइट बञ्चरेडाँडाका स्थानीयले जुकसुकै बेला अवरोध गर्ने जोखिम कायमै छ ।

व्यापारी कम्प्लेक्सको हकमा अन्डरग्राउन्ड पार्किङ खुलाउने अभियान अलपत्र परेको छ । पार्किङ प्रयोजनका लागि नक्सापास गरिएका कम्प्लेक्स पुरानै शैलीमा फर्किसकेका छन् । 

सार्वजनिक शौचालय प्रयोगमा ल्याउने नाममा सम्झौता गरेकै निजी संघसंस्थाहरूले महानगरलाई घात गरेका छन् । महानगरले राजस्व मिनाहा गरिदिने आशमा सम्झौता गरेका संघसंस्थाहरूसँगको सहकार्य अलपत्र छ । आफ्नो सार्वजनिक शौचालय व्यवस्थित नगर्ने तर शुल्क उठाउने निजी शौचालय सार्वजनिक गर्नुपर्ने प्रावधान प्रभावकारी नभएको स्थानीयको गुनासो छ । 

बालेन नेतृत्वको महानगरले टुकुचा त खोतल्यो । तर, त्यसपछिको अवस्था बेवारिसे छ । 

सुकुम्बासी व्यवस्थापनमा पनि महानगर चुकेको छ । 

टुकुचा खोतल्ने, अवैध घर–टहरामा डोजर चलाउने, फुटपाथ हटाउने, फोहोर व्यवस्थापन गर्न बालेनका सुरुवाती काम हुन् । तर उनका अधिकांश कदम विवादित बनेका छन् । 

बालेनले केही महिना पहिलेदेखि फुटपाथ व्यापारीबाट ठेला खोस्ने अभियान चलाएका छन् । फुटपाथ व्यापारीमाथिको ज्यादतीविरुद्ध पनि चर्को विरोध भइरहेको छ । 

वडादेखि विभागसम्म सीसीटीभी जडान गर्ने योजना पनि अलपत्र परेको छ ।

अर्कोतर्फ मेयरलाई भेट्न निकै गाह्रो हुने गरेको गुनासो महानगरबासीको छ ।

महानगरको नगरसभा र अधिवेशनमा वडाध्यक्षहरूले पनि बालेनविरुद्ध बोल्न थालेका छन् । 

गहन अध्ययन नै नगरी डोजर एक्सनमा उत्रिँदा बालेनको कदम प्रभावकारी हुन नसकेको सरोकारवाला बताउँछन् । 

बालेनसँगै महानगर प्रहरी प्रमुख एसपी पाण्डे पनि विवादित बनेका छन् । सुत्केरी महिला नगरप्रहरीलाई बिदा नदिएको, घुस खाने गरेको गम्भीर आरोप लाग्दा पनि उनीमाथि छानबिन भएको छैन ।

बरु नगरप्रहरी प्रमुख पाण्डे बालेन नेतृत्वको महानगरले उदाहरणीय काम बताउने गरेका छन् । फुटपाथ व्यवस्थापन, अन्डरग्राउन्ड पार्किङ समस्या, फोहोरमैला व्यवस्थापनमा सुधार आएको उको भनाइ छ । 

बालेन आफू भने नतिजा देखिन समय लाग्ने बताउँछन् । अझै चार वर्ष बढी कार्यकाल बाँकी रहेकाले नतिजा देखिन समय लाग्ने भनाइ उनको छ । 

मेयरका प्रमुख स्वकीय सचिव भूपदेव शाह भने सर्वसाधारणसँग भेटघाटको काम भइरहेको बताउँछन् । “मेयरको काम आम नागरिकलाई भेट्ने नै हो । उहाँले भेटिरहनुभएको छ । आम जनताको गुनासो सुनिरहनुभएको छ । आजकै नगरसभामा पनि जग्गा विवादको बारेमा जवाफ दिएका छन्,” उनले भने ।