काठमाडौं । संस्कृतिविद् तथा वाङ्मय शताब्दी पुरुष सत्यमोहन जोशीको १०२ वर्षको उमेरमा आज बिहान निधन भयो । उनको शव किस्ट मेडिकल कलेज तथा शिक्षण अस्पताल ग्वार्को ललितपुरमा राखिएको छ ।

जोशीले २०७७ साउन २९ गते आफ्नो मृत्युपर्यन्त मेडिकल अध्ययन प्रयोजनका लागि किस्ट मेडिकल कलेजलाई शरीर दान गरेका थिए । जोशीको सोही इच्छाअनुरूप उनको शवलाई अब किस्ट अस्पतालले नै सुरक्षित राख्नेछ ।

के के गरिन्छ अस्पतालमा उनको मृत शरीरलाई ?
चिकित्सा विज्ञानका अनुसार मानिसको स्वाभाविक मृत्यु भएको तीन देखि पाँच दिनसम्ममा भित्री अंगहरू सड्न थाल्छन् र विस्तारै बाहिरी अंगहरूमा असर देखिँदै जान्छ । तर स्वच्छाले शरीर दान गर्नेहरूको शरीरलाई भने लामो समयसम्म नसड्नेगरी औषधि तथा रसायनहरूमा राखिन्छ, जसलाई ‘इम्बाल्मिङ’ भनिन्छ ।

जोशीको निधन आज बिहान ७ बजेर ९ मिनेटमा भएको थियो । मृत्युको एक घण्टापछि अस्पतालले इम्बाल्मिङ प्रक्रिया गरिसकेको थियो । अब भने उनको शरीरलाई कुल च्याम्बरमा राखिने छ, जहाँ मृत शरीरर वर्षौंसम्म ताजा राख्न सकिन्छ ।

• तस्बिरमा हेर्नुहोस् वाङ्मय शताब्दी पुरुष सत्यमोहन जोशीकाे महायात्रा

पहिलो चरणमा जोशीको शरीरका अंगहरू कुन अवस्थामा छन् र उनी जीवित रहँदा ती अंगहरूले कसरी काम गरेका थिए भन्नेबारे सुक्ष्म अध्ययन गरिनेछ ।

"उहाँको इच्छा नै थियो कि आफ्ना शरीरका हरेक अंगहरूको सुक्ष्म अध्ययन होस्, हामी सोही अनुसार नै अघि बढ्नेछौँ," डा. बज्राचार्यले भने ।

उनका अनुसार जोशीको शरीरका विभिन्न अंगहरूको विद्यार्थीबाट मात्र नभएर शोधकर्ताहरूबाट पनि सुरक्षित तवरले अध्ययन गरिनेछ । जसबाट उनी कसरी यति लामो जीवन बाँच्न सफल भए, दिमाग र अन्य अंगले कसरी काम गर्थे भन्ने पहिचान गर्न सकिनेछ ।

डा. बज्राचार्य भन्छन्, "जोशीको मृत शरीर वर्षौंसम्म पनि सुरक्षित रहनसक्छ । यसले समग्र चिकित्सा प्रणालीलाई नै ठूलो सहयोग हुनेछ ।"

• ढल्यो वाङ्मयको एउटा धरोहर