निर्वाचनमा मत नदिने पनि स्वतन्त्रता हुन्छ । मतदान प्रक्रियामा सहभागी भए पनि मतपत्रमा छाप नलगाउनेहरू पनि हुन्छन् । तैपनि, मतदान गरिसकेपछि बदर नहोस् भन्ने चाहना भने धेरैको हुन्छ ।
मतदान अपेक्षाकृत प्राविधिक विषय पनि हो । नेपालमा उमेदवारलाई निर्वाचन चिह्न दिने र मतदाताले त्यही चिह्नमा छाप लगाएर मत सङ्केत गर्ने अभ्यास प्रचलित छ । स्थानीय तहमा त झन् एउटै मतपत्रमा ७ जना उमेदवारलाई मत दिनुपर्ने हुन्छ ।
पालिकाका प्रमुखरअध्यक्ष र उपप्रमुखर उपाध्यक्ष गरी २ जना तथा वडा अध्यक्ष र दुई खुला एवं दुई आरक्षित गरी ४ जना वडा सदस्यसमेत जम्मा ७ जनालाई मत दिनुपर्ने हुन्छ । निर्वाचन हुने पदभन्दा बढीलाई नपर्ने गरी दिइएको मतमात्र सदर मानिन्छ ।
निर्वाचन चिह्न पाएका एउटा दलहरूका उमेदवारहरूको चिह्न एउटै लहरमा हुन्छ । एउटै दल विशेषलाई मतदान गर्नेहरूलाई अपेक्षाकृत धेरै ठाउँमा निर्वाचन चिह्न खोजिरहनु पर्दैन । तर, एकभन्दा बढी दललाई मत दिन भने चिह्नहरू खोज्न केही बढी समय लाग्न सक्छ ।
हडबड नगरी खोजेमा भने निर्वाचन चिह्नहरू पहिल्याउन खासै कठिन हुँदैन । यसैले आफूले मत दिने उमेदवारका चिह्न राम्ररी सम्झेर मतपत्र हातमा परेपछि चिह्न राम्ररी ठम्याएर छाप लगाउनुपर्छ ।
यसैगरी मतदाता नामावलीमा आफ्नो नाम पनि मतदाताले पहिले नै खोजेर क्रमसंख्या सम्झने वा लेखेर राख्ने गर्दा मतदान केन्द्रमा नाम फेला पार्न सजिलो हुन्छ । साथै मतदाता परिचयपत्र वा राज्यले दिएको अन्य कुनै परिचयपत्र पनि साथै लिएर जानुपर्छ ।
मतदान अधिकृतको हस्ताक्षर नभएको मतपत्र सदर हुँदैन । यसैगरी मतदान केन्द्रमा राखिएकै छाप मतपत्रमा लगाउनुपर्छ । अरू कुनै प्रकारको सङ्केत भएमा मत बदर हुन्छ । छापमा मसी धेरै भएर लतपतिनु हुँदैन भने सङ्केत स्पष्ट देखिने गरी मसी लागेको पनि हुनुपर्छ ।
मतदान प्रक्रिया गोप्य हुन्छ । यसैले मतपत्रमा छाप लगाएपछि अरूले नदेख्ने गरी पट्याएर मतपेटिकामा खसाल्नुपर्छ । मतदान केन्द्रमा हतियारलगायत निषेध गरिएका कुनै वस्तु लैजान हुँदैन भने मतदान गर्न जाँदा मादक पदार्थ सेवन गर्नु पनि हुँदैन ।
यस्ता सामान्य विषयमा ध्यान दिएमा आफूले दिएको मत बदर हुँदैन । सानो गल्तीले आफूले दिएको मत बदर नहोस् भनी मतदाताहरू नै सावधान हुनुपर्छ । अनिमात्र मतदान गरेको उमेदवारका पक्षमा आफ्नो मतको गणना हुन्छ ।
भोलि वैशाख ३० गते शुक्रवार बिहान ७ बजेदेखि मतदान सुरु हुने निर्वाचन आयोगले जनाएको छ । मतदान स्थलमा अपराह्न ५ बजे भित्रै प्रवेश गरेका मतदाता सबैले मत दिन पाउँछन् तर बेलैमा मतदान गरे मौसमले पार्ने अप्ठेरो भोग्नु पर्ने छैन । शान्ति र उत्साह पूर्वक मतदानमा सहभागी होऊँ । सबैले आफ्नो मत बदर हुन नदिन पावधानी अपनाऊँ ।