वैशाख ३० गते मतदान हुने स्थानीय तहको निर्वाचनको प्रचार अवधि समाप्त भएको छ । गत मध्यरातपछि निर्वाचनसम्बन्धी प्रचारप्रसारको लागि निर्वाचन आयोगले तोकेको समय समाप्त भएसँगै मौन अवधि सुरु भएको हो ।
मौन अवधिका कुनै दल वा उमेदवारका पक्ष वा विपक्षमा प्रत्यक्ष परोक्ष कुनै पनि प्रकारले प्रचार गर्न नहुने सूचना निर्वाचन आयोगले जारी गरेको छ । यथार्थमा यो जनसाधारणका लागि पनि लागु हुने निर्वाचन आचार संहिता हो ।
यसैले उमेदवार, तिनका समर्थक र दलहरूले आचारसंहिता पालन गरून् भन्ने अपेक्षा गर्ने सबैले मौन अवधिका लागि निषेध गरिएका कुनै पनि नियमहरू पालन गर्नुपर्छ । निर्वाचनलाई अपेक्षाकृत स्वच्छ र निष्पक्ष बनाउने उद्देश्यले अन्तिम समयमा प्रचारप्रसार रोकिएको हुनुपर्छ ।
मौन अवधिमा समेत निर्वाचन आचारसंहिताका सबै नियम र नैतिकताको मर्यादा नराख्ने अभ्यास विगतका निर्वाचनहरूमा देखिएको थियो । यसैले राजनीतिक दल, उमेदवार र तिनका समर्थकले यसपटक पनि मौन अवधिको मर्यादा उल्लङ्घन गर्न सक्छन् ।
निर्वाचनमा कुनै दबाब वा हस्तक्षेपविना मतदान गर्न पाउने नागरिकको नैसर्गिक अधिकार हो । यसैले निर्वाचनलाई प्रभावित पार्ने गतिविधि रोक्नु जनसाधारणको पनि कर्तव्य हो । आफ्नो अधिकार जोगाउन मतदाता पनि सतत सजग हुनुपर्छ ।
यही अवधिमा अनुचित प्रलोभन, धाकधम्की र दबाब दिने कार्य पनि हुनसक्छ । विगतमा त्यस्तो भएको पनि थियो । यद्यपि, यसपटक निर्वाचन आयोग अपेक्षाकृत सजग देखिएको छ । आचारसंहिता उल्लङ्घनका घटनामा स्पष्टीकरणमात्र मागेको देखिए पनि सुरु गरेकीमा आयोग धन्यवादको पात्र बनेको छ ।
निर्वाचन प्रचारप्रसारका क्रममा उत्पन्न तनाव र वैमनस्य शान्त पार्ने मौकाका रूपमा पनि मौन अवधिको उपादेयता देखिन्छ । कसैलाई मत दिने अठोट गरी नसकेका मतदातालाई पनि यो अवधि सदाचारी, भद्र तथा इमानदार उमेदवार पहिल्याउने मौका बन्न सक्छ ।
यसैले आफूले पनि मौन अवधिको मर्यादा राखौँ र यसको उल्लङ्घन गर्न अरूलाई पनि नसघाऊँ । विशेषगरी आफू कुनै पनि प्रकारले निर्वाचन प्रचारप्रसारमा संलग्न नहुने र भ्रम वा उत्तेजना फैलाउने सामग्री प्रचारप्रसार नगर्न नगराउन सजग होऊँ ।