स्वच्छ निर्वाचनको पूर्वसर्त सहज मतदान पनि हो । मतदान स्थलसम्म निर्बाध पहुँच नभए मतदाताले कि त अरूको सहारा लिनुपर्छ नभए मतदानबाटै वञ्चित हुनुपर्छ । दुवै अवस्थामा निर्वाचन स्वच्छ हुँदैन ।
मतदान केन्द्रसम्म आइपुग्नै अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूका व्यक्तिका फागि सहज हुँदैन । यसैबाट अरू सामाजिक राजनीतिक क्रियाकलापमा जस्तै निर्वाचनमा सहभागी हुनपाउने उनीहरूको अधिकार पनि कुण्ठित हुनेगरेको छ ।
कतिपय मतदाताले मतदानमा स्वेच्छाले नै भाग लिँदैनन् । अपाङ्गता हुनेहरूमध्ये अधिकांश मतदाता भने मूलतः भौतिक अवरोधका कारण मतदानको अधिकारबाट वञ्चित हुन्छन् । यसैले, अपाङ्गता भएका व्यक्तिको मतदान अधिकार सुनिश्चित गर्न मतदान स्थल भौतिक अवरोधमुक्त हुनुपर्छ ।
मतदान केन्द्रको छनोटदेखि मतपेटिका राखिने स्थानसम्म अपाङ्गता भएकाहरूको सहज पहुँच कायम गराउन प्राथमिकता दिइएमा सबै मतदाताका लागि सुविधा हुन्छ । अपाङ्गता भएकासँगै ज्येष्ठ नागरिक, गर्भवतीलगायतका मतदातालाई पनि सजिलो हुन्छ ।
ह्विल चेयर लिएरै पुग्न सकिने र मतपत्र लिनेदेखि छाप लगाउने ठाउँ सबैतिर सकेसम्म अरूको सहयोग लिन नपरे मतदाताको मनोबल उच्च हुन्छ । उच्च मनोबल भएका मतदाताको छनोट स्वतन्त्र र स्वच्छ हुनसक्छ ।
यसैले निर्वाचन आयोगले निर्वाचनका सबै प्रक्रियालाई अपाङ्तामैत्री बनाउन ध्यान दिनु जरुरी छ । कुनै पनि मतदातालाई मतदानमा भाग लिन अप्ठेरो परुन्जेल निर्वाचन पूर्ण स्वच्छ र स्वतन्त्र हुन सक्तैन । मतदानमा अवरोध खडा गर्नु अपाङ्गता भएका मतदाताको अधिकार खोस्नु हो ।