तिहार सुरू भइसक्यो । देउसी भैलोभन्दा पहिल्यै पटाका सुनिन थालेको छ । जुवाका खालबाट मानिसहरू समातिएका समाचार पनि आउन थालेका छन् । सायद, नेपाली तिहारको साझा विशेषता यही हो ।
नेपालमा पर्वहरूको धार्मिक रंग मलिनो हुँदै सांस्कृतिक चमक चहकिलो हुँदैगएको छ । दसैंजस्तै तिहार पनि कुनै पन्थ वा सम्प्रदाय विशेषमा सीमित छैन । केही वर्ष यता त छठ पर्व पहाडमा पनि मनाउन थालिएको छ ।
नेपालबाहेक संसारमा अन्यत्र कतै पनि सायद सहजरूपमा यस्तो सांस्कृतिक अन्तर्घुलन भएको छैन । जसरी काठमाडौं उपत्यकाका मूर्त र अमूर्त कला विश्वप्रसिद्ध छ अध्ययन गरियो भने नेपालको यो सांस्कृतिक सम्मिश्रण पनि संसरका लागि उदाहरणीय बन्न सक्छ ।
संस्कृति र अमूर्त सम्पदामा गौरव गर्न भने नेपालीले जानेका छैनन् । देखासिकी र खोक्रो ढोँग सजिलै र छिटै नक्कल गर्ने नेपाली सांस्कृतिक सामाजिक विशेषताप्रति प्रायः उदासीन देखिन्छन् ।
बहुसंख्यक नेपालीलाई दैनिक गुजारा नै सधैँ समस्या भइरहेकाले पनि यस्तो भएको हुनसक्छ । जीविका चलाउनेबाहेक अन्त ध्यानै दिन नपाएपछि सांस्कृतिक महत्ता र त्यसमा गौरव गर्ने विषय पाखण्ड लाग्नु अस्वाभाविक होइन ।
नेपाली जनमानसलाई ‘समृद्धि’को सपनाले पनि उत्तिकै लोभ्याएको छ । राजनीति गर्नेहरूले समृद्धि शब्दको बढी नै प्रयोग गरेकाले जनमानस अलमलिएको हुनसक्छ । नेपाल आर्थिकरूपमा नभए पनि अरू दृष्टिबाट संसारको धेरै मुलुकभन्दा समृद्ध छ । तर, नेपाल विपन्न भएको राग बेच्ने गरिएको छ ।
यथार्थमा नेपाली विपन्न छैनन् । राज्यले दोहन गर्न छाड्ने वा न्यायोचित वितरण हुने हो भने नेपालले धर्तीको सौन्दर्य र स्वास्थ्य जोगाएरै पनि छिटै भौतिक सम्पन्नता पनि हासिल गर्न सकिन्छ । नेपाली जनमानसले गरिब भएको लघुताभास भने छाड्नुपर्ने हुन्छ ।
पशु, पंक्षी एवं मानवीय सम्मानको पर्व तिहार २०७८ ले समस्त नेपालीमा आत्मविश्वास जगाउन सकोस् । भय, भ्रम र अभावबाट मुक्त हुने अठोट सबै नेपालीमा पलाओस् । मनमा बसेको अँध्यारो हटेर भित्र र बाहिर सबैतिर उज्यालो होस् । यही शुभकामना !
तिहार २०७८ का अवसरमा हाम्रा पाठक, विज्ञापनदाता, सहयोगी शुभेच्छुक र सहकर्मीका साथै समस्त नेपालीमा हार्दिक शुभकामना !