चितवन । चितवनमा चालु आर्थिक वर्षको निषेधाज्ञाको समयमा ४५ जनाले आत्महत्या गरेका छन् ।

जिल्ला प्रहरी कार्यालय चितवनका अनुसार गएको वैशाख १६ देखि असार १८ गतेसम्म तीन महिनाको अवधिमा उक्त संख्यामा आत्महत्याको घटना भएको हो । तीमध्ये ३६ जनाको झुन्डिएर र नौजनाको विष सेवनबाट मृत्यु भएको जनाइएको छ ।

झुन्डिएर आत्महत्या गर्नेमा पुरुष बढी
निषेधाज्ञाको समयमा झुन्डिएर आत्महत्या गर्नेमा पुरुषको संख्या बढी छ । झुन्डिएर २२ र विष सेवनबाट तीन पुरुषको मृत्यु भएको छ । यस्तै, झुन्डिएर १२ र विष सेवनबाट ६ जना महिलाको मृत्यु भएको छ । यो अवधिमा एकजना बालक र एकजना बालिकाले झुन्डिएर आत्महत्या गरेको प्रहरीको तथ्यांक छ ।

जिल्ला प्रहरी कार्यालय चितवनका प्रमुख, प्रहरी उपरीक्षक ओमप्रसाद अधिकारीले पछिल्लो समय आत्महत्याका घटनामा परिवर्तन आएको बताए । “पहिले आत्महत्याको कारण गरिबी, मायाप्रेम, बिछोड हुन्थ्यो,” अधिकारीले भने, “अहिले मुख्य कारण सामाजिक सञ्जाल र दुर्व्यसनी भएको छ ।”

उनका अनुसार पुरुषहरु महिलाको तुलनामा बढी जिम्मेवार र दबाबमा पर्ने र दुर्व्यसनी तथा गम्भीर प्रकृतिका रोगको सिकार हुँदा आत्महत्याको घटना निम्तिने गरेको पाइएको छ । “सामाजिक सञ्जालमा हत्या, आत्महत्या, बलात्कारका विषयवस्तु बढी आउँदा यसले सचेतनाभन्दा यस्ता घटना गर्न/गराउन अभ्यस्त हुन बल पुग्यो,” उनले भने ।

भरतपुरस्थित वीरेन्द्र बहुमुखी क्याम्पसका समाजशास्त्रका प्राध्यापक होमनाथ अधिकारी आत्महत्याको मुख्य कारण आर्थिक समस्या नै भएको बताउँछन्  । "आत्महत्याको कारण उमेर समूहअनुसार फरक हुन्छ," उनले भने, "अधिकांश आत्महत्या आर्थिक र पारिवारिक समस्याले हुने गर्छ ।"

उनका अनुसार निषेधाज्ञाको समयमा आर्थिक समस्या बढ्नु, रोजगारी गुम्नु, विकल्प नपाउनु, ऋणको प्रेसर बढ्दै जानु, समाजमा कसैको सहयोग नपाउनुजस्ता कारणले पनि आत्महत्याको घटना बढेको छ । "युवाहरुमा आत्महत्या विशेषगरी बिछोड, कुलतबाट हुने गरेको छ," उनले भने, "विवाहित पुरुषको हकमा परिवारमा बढी जिम्मेवारी र व्यवस्थापन गर्न नसक्दा आत्महत्या गर्छन् ।"

फा्रन्सेली समाजशास्त्री इमाइल दुर्खिमको सिद्धान्तलाई व्याख्या गर्दै अधिकारीले भने, "विशेषगरी डिप्रेसन बढ्दै जाँदा एक्कासि मानिसले आत्महत्या गर्छ र आत्महत्यापछिको नतिजा उसले हेर्दैन पनि, मतलब गर्दैन पनि ।"

भरतपुर अस्पतालका मानसिक रोग विभागका चिकित्सक डा. सुनील शाह सामाजिक र आर्थिक समस्या आत्महत्याका सहयोगी कारण भए पनि मुख्य कारण भने डिप्रेसन नै भएको बताउँछन् । "धनी मान्छेले आत्महत्या गर्दैन र गरिब मान्छेले आत्महत्या गर्छ भन्ने बिल्कुल गलत हो," उनले भने, "मान्छे सुखीभन्दा पनि खुसी छ कि छैन भन्ने विषयले अर्थ राख्छ ।"

आत्महत्या विशेषगरी योजनाबद्ध तथा झोकमा गरिने मानिसको व्यवहार र आचरणमा भरपर्ने उनले बताए । आत्महत्या बढ्नुको कारण विशेषगरी दुर्व्यसनी, सचेतनाको कमी, सहयोग पाउने स्थान कतै नपाउनु र कतिपय घटना वंशाणुगत गुणसँग पनि सम्बन्धित हुने गरेको शाहले बताए ।