चितवन । नेपालमा वार्षिक क्यान्सरका २० हजारभन्दा बढी बिरामी थपिने गरेका छन् । त्यसमध्ये आधाभन्दा बढीको मृत्यु हुने गरेको देखिएको छ ।

एक अध्ययनानुसार नेपालमा वार्षिक २० देखि २५ हजार क्यान्सरका नयांँ बिरामी थपिन्छन् । तीमध्ये १२ देखि १३ हजारजनाको मृत्यु हुने आकलन गरिएको हो ।

१७औँ राष्ट्रिय क्यान्सर सतर्कता दिवसको अवसर पारेर शनिबार भरतपुरमा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा चिकित्सक विशेषज्ञले देशभर वार्षिक २ देखि ३ प्रतिशतले क्यान्सरका बिरामी थपिने गरेको बताए ।

बीपी कोइराला मेमोरियल क्यान्सर अस्पताल सञ्चालक समितिका अध्यक्ष डा. निर्मल लामिछानेले देशभर थपिने क्यान्सरका बिरामीमध्ये आफ्नो अस्पतालमा मात्रै छदेखि सात हजारको संख्यामा आउने गरेको बताए ।

“वार्षिक क्यान्सर बिरामीको संख्या बढ्दै गएको छ,” उनले भने, “अधिकांशको मृत्यु ढिला उपचारका कारण हुने गरेको छ ।”

सुरुवाती चरणमा क्यान्सर लागे पनि थाहा नपाउने र हेलचेक्र्याइँ गर्ने तथा अन्तिम चरणमा मात्र अस्पताल आउंँदा बिरामी बचाउन नसकिएका कारण पनि नयाँ क्यान्सरका बिरामीसँगै मृत्युदर बढेको डा. लामिछानेको भनाइ छ । क्यान्सरको उपचार महँगो र सबैको पहुँचमा सहज उपचार पुग्न नसकेका कारण पनि मृत्युको संख्या बढेको उनी बताउँछन् ।

सबैभन्दा बढी क्यान्सर बिरामी फोक्सोका 
नेपालमा हुने क्यान्सरका बिरामीमध्ये सबैभन्दा बढी फोक्सो क्यान्सरका बिरामी भएको पाइएको छ । सुर्ती तथा मदिराजन्य पदार्थको बढी प्रयोगका कारण अन्य अंंगका क्यान्सरमध्ये फोक्सो क्यान्सरका बिरामी बढी देखिएको चिकित्सक विशेषज्ञले बताएका छन् ।

“नेपालमा सुर्ती तथा मदिराजन्य पदार्थको प्रयोग पनि बढेको छ,” अस्पतालका उपनिर्देशक डा. कृष्णसागर शर्माले भने, “विषादी छरिएका खाना र प्रदूषणले पनि क्यान्सरका बिरामी बढेका हुन् ।’ फोक्सो क्यान्सरका बिरामी बढी हुने र उपचार पनि जटिल हुने भएकाले मृत्युदर पनि उही अनुपातमा हुने गरेको शर्माको भनाइ छ ।

फोक्सोको क्यान्सरपछि महिलाको स्तन क्यान्सर, पाठेघर क्यान्सर, रक्त क्यान्सर, आन्द्राको क्यान्सर र नाक, कान, घाँटीको क्यान्सरका बिरामी बढी हुने गरेका छन् ।

बालबालिकामा हुने रक्त क्यान्सरको दर पनि बढ्दो  
पछिल्ला वर्षहरूमा बालबालिकामा हुने रक्त क्यान्सरका बिरामीहरू पनि बढेका छन् । एक अध्ययानुसार पहिले विश्वमा १० लाख बालबालिकामध्ये १२० जनामा रक्त क्यान्सर देखिन्थ्यो । पछिल्ला वर्षहरूमा १० लाखमध्ये १४० बालबालिकामा क्यान्सर रोग देखिने गरेको छ ।

क्यान्सर सरुवा रोग नभएता पनि वंशाणुगत गुण, खानपान र जीवनशैलीका कारण हरेक किसिमका क्यान्सरका बिरामी बढेको डा. शर्माले बताए ।