काठमाडौं । कोरोना संक्रमणको जोखिम कम गर्न सरकारले काठमाडौं उपत्यकामा कडाइका साथ निषेधाज्ञा जारी गरेको छ । तर, संक्रमितको संख्यामा भने कमी आउन सकेको छैन । अर्कोतिर संक्रमितले आइसोलेसन पाउन नसकिरहेको अवस्था छ । सक्रमितको संख्या बढ्दै जाँदा उपत्यकाका स्थानीय तहले आइसोलेसन क्षमता बढाउन सकेका छैनन् । अहिले बिरामीलाई पुरानै आइसोलेसनमा राख्ने गरिएको छ ।
यद्यपि उनीहरू आइसोलेसनका लागि अस्पतालहरूसँग छलफल गरिरहेको बताइरहेका छन् ।
१५ बेडसम्मका अस्पतालसँग स्थानीय तहले सम्झौता गर्न सक्ने स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयको निर्देशिका भएपनि संक्रमितलाई आइसोलेसन व्यवस्था गर्न हम्यहम्य परिरहेको छ ।
काठमाडौं महानगर पनि स्वास्थ्य मन्त्रालयको निर्देशिका बमोजिम अस्पतालसँग सम्झौता गरेर आइसोलेसनको समस्या समाधान नहुने बताउँछ । स्थानीय तहले पोहोर सालको कोरोना कहरबाट पाठ सिकेर पूर्व तयारीमा ध्यान नदिएकाले अहिले अवस्था आएको हो । कोरोना महामारी सोचेभन्दा बाहिर जाँदा आइसोलेसन व्यवस्थापनमा समस्या देखिएको स्थानीय तह आफैँ स्वीकार्छन् ।
गोकर्णेश्वर नगरपालिका
काठमाडौंको गोकर्णेश्वर नगरपालिकालाई पनि आइसोलेसन व्यवस्थापन गर्न हम्यहम्य परिहेको छ । नगरपालिकाका मेयर सन्तोष चालिसे एकसय शैयाको मिनी आइसोलेसन बनाउने तयारीमा जुटेको बताउँछन् । उनकाअनुसार पहिलो पटकको संक्रमणमा वडा नं ४ मा बनाएको ५० शैयाको आइसोलेसनलाई थप व्यवस्थित बनाइने छ ।
‘‘यी आइसोलेसनको काम सुरु भइसकेको छ । आइसोलेसन व्यवस्थित भइसकेपछि तुरुन्तै सञ्चालमा ल्याउँछौँ । त्यसपछि नगरभित्रका संक्रमितलाई सहज हुनेछ,” मेयर चालिसेले भने ।
कीर्तिपुर नगरपालिका र दक्षिणकाली नगरपालिकाले पनि पहिलो चरणमै बनाइएका आइसोलेसनले काम चलाइरहेका छन् ।
मध्यपुर थिमि नगरपालिका
भक्तपुरमा अहिले भक्तपुर अस्पताल र नेपाल कोरियामैत्री अस्वतालमा मात्रै संक्रमितको उपचार भइरहेको छ । भक्तपुर अस्पतालका ६ शैया र नेपाल कोरियामैत्री अस्पतालका ९ शैया पुरै संक्रमितले भरिएका छन् ।
संक्रमणदर बढ्दै जाँदा बिरामीले पालो कुरेर बस्नुपरिरहेको परेको मध्यपुर थिमि नगरपालिकाका मेयर मदनसुन्दर श्रेष्ठले जानकारी दिए । ‘‘अक्सिजन र आइसोलेसन खोज्दा खोज्दै होम आइसोलेसनमै ज्यान गएको छ । अहिले हाम्रो ध्यान आइसोलेसन व्यवस्थापनमा केन्द्रित भएको छ,” श्रेष्ठले भने, ‘‘अब छिट्टै आइसोलेसन सञ्चालन गर्न भवन र जनशक्ति खोजी गरेर सञ्चालनमा ल्याउनेछौँ । अहिले यसकै छलफल भइरहेको छ ।”
काठमाडौं महानगरपालिका
स्थानीय तहले अहिलेसम्म आइसोलेसन तयार नगर्दा र बिरामी होम आइसोलेसनमै बस्न बाध्य छन् । महानगरपालिकाका मेयर विद्या सुन्दर शाक्यले महानगरवासी आफैँ सचेत हुनुपर्ने भन्दै अपिलबाहेक केही गरेको देखिदैन । उनी कामभन्दा पनि अपिल गर्नमा व्यस्त छन् । कहिले प्लाज्मा दानका लागि त कहिले घरभित्रै बस्न भन्नेबाहेक उनले खासै उल्लेखनीय काम गरेका छैनन् ।
अर्कोतिर महानगरका मेयर र उपमेयरदेखि कर्मचारीबीचको ‘द्वन्द्व’ का कारण प्रभावकारी रूपमा काम हु्न सकेको छैन । जसको प्रत्यक्ष असर नगरवासीलाई परिरहेको छ
‘‘हामीले अस्पतालहरूसँग सम्झौता गर्ने चरणमा छौँ,” काठमाडौं महानगरपालिकाका जनस्वास्थ्य विभागका हरिबहादुर कुँवरले भने, ‘‘हामीले गोर्खा अस्पताल क्षेत्रपाटी, आयुर्वेदिक अस्पताल क्षेत्रपाटी, भृकृटीमण्डपको रेडक्रसको नयाँ भवनमा आइसोलेसन बनाउन हेरीसकेका छौँ । त्यस्तै घट्टेकुलोको एउटा भवन पहिला अस्पताल थियो । अहिले त्यत्तिकै छ । त्यो भवनपनि आइसोलेसनकै प्रयोजनमा ल्याउने कुरा छ । तुरुन्तै आइसोलेसन सञ्चालनमा ल्याउन सकिने ठाउँ सञ्चालनमा ल्याउँछौँ ।”
उनकाअनुसार नरदेवी अस्पतालसँग महानरले सोमबार सम्झौता गरेको छ । सो अस्पताललाई पूर्वाधार र जनशक्ति तयार पारेर जेठ १ गतेदेखि सञ्चालनमा ल्याउने तयारी गरिएको छ ।
काठमाडौं महानगरको तथ्यांकअनुसार ३२ वडामा अहिले करिब ७ हजार सक्रिय संक्रमित छन् ।
ललितपुर महानगरपालिका
ललितपुर महानगरपालिकाले यसअघि बागडोलस्थित ज्यापु समाजको वृद्धाश्रममा ११० शैयाको आइसोलेसन र सातदोबाटोस्थित एन्फा कम्प्लेक्समा आइसोलेसन बनाएको थियो । ललितपुर महानगरका मेयर चिरिबाबु महर्जन अहिलेसम्म गरि महानगरभित्र १६० शैया आइसोलेसन सञ्चालनमा रहेको बताउँछन् । उनकाअनुसार वडा नं ३ मा रहेको मदनस्मारक विद्यालय परिसरमा रहेको भवनमा पनि आइसोलेसन सञ्चालन गर्ने तयारी भइरहेको छ ।
स्वास्थ्य मन्त्रालयको तथ्यांकअनुसार अहिले काठमाडौं उपत्यकामा कोरोनाका सक्रिय संक्रमितको संख्या करिब ४० हजार रहेको छ ।