काठमाडौं । नेपाली खेलकुद वर्ष २०७७ मा कोरोना महामारीको मारमा पर्‍यो । अरु क्षेत्रजस्तै लामो समय खेलकुद गतिविधि ठप्प भयो । प्रतियोगिता हुन सकेन । खेलाडी प्रशिक्षणविहीन भए, घरमै बसे ।

पूरै वर्षभर कुनै खेलकुद गतिविधि नभएको भने होइन । वर्षको मध्यतिर फुटबल, क्रिकेट, भलिबललगायत प्रतियोगिताहरु भए । नेपालले यो वर्ष घरेलु मैदानमा भएको त्रिदेशीय फुटबलको उपाधि जित्यो । त्यो ठूलो उपलब्धिको रुपमा रह्यो ।

केही खेलकुद संघले कोरोनाको कहर सहज हुँदै गएपछि प्रतियोगिताहरु सञ्चालन गरे ।

फुटबल गतिविधि

वर्ष ०७७ लाई फर्केर हेर्दा नेपाली फुटबलका लागि सहज नै रह्यो । कोरोनाका कारण रोकिएका केही फुटबलका प्रतियोगिताहरु भए । ०७७ सालमा अन्य खेलकुदभन्दा फुटबलका गतिविधि देखिने गरी भयो ।

त्रिदेशीय फुटबल, बंगलादेशसँगको मैत्रीपूर्ण खेल, ‘बी’ डिभिजन लिगका बाँकी खेलहरु सम्पन्न, ‘सी’ डिभिजन लिगका खेलहरु सम्पन्न, एन्फा प्रेसिडेन्ट लिग, आहा–रारा गोल्डकपलगायत भए । नेपालले त्रिदेशीय फुटबलको उपाधि जित्यो । केही नयाँ खेलाडीले राष्ट्रिय टोलीबाट डेब्यु गर्ने मौका पाए । लामो समय नेपाली फुटबलमा बिताएका पूर्वकप्तान विराज महर्जनले अन्तर्राष्ट्रिय फुटबलबाट बिदा लिए ।

नेपाली फुटबल गएको कात्तिक महिनाबाट चलायमान हुन पुगेको थियो । नेपालले लामो समयको अन्तरालपछि बंगलादेशसँग दुई मैत्रीपूर्ण खेल खेल्यो । खेलाडीले मैदानमा पुनरागमन गरे । बंगलादेशसँगको खेलमा युवा खेलाडीले डेब्यु गर्ने अवसर पाए । दर्शन गुरुङ, विकास खवास, एरिक बिष्ट, छिरिङ गुरुङ, पुजन उपरकोटी, सेसेसाङ आङ्देम्बेले नेपाली टोलीबाट डेब्यु गरे ।

नेपालले बंगलादेशसँग दुई मैत्रीपूर्ण खेल खेल्दा एक खेलमा पराजित हुन पुग्यो भने एक खेल बराबरी खेल्यो । पहिलो खेल २–० ले हारेको नेपालले दोस्रो खेल गोलरहित बराबरी खेलेको थियो ।

एन्फाले माघ ७ गतेबाट महिला लिगको सुरुवात गर्‍यो । एक महिना चलेको महिला लिगको उपाधि एपीएफले जित्यो । एपीएफको उपाधिमा सावित्रा भण्डारीले ४४ गोल गरिन् । उक्त प्रतियोगिताबाट नेपाली महिला फुटबल लिगमा विदेशी खेलाडीको आगमन पनि भयो ।

त्यसपछि एन्फाले गत वर्ष बीचमै रोकिएको ‘बी’ डिभिजन लिग सुरु गर्‍यो । ‘बी’ डिभिजन लिगको उपाधि सातदोबाटो युवा क्लबले जित्यो । त्यसलगत्तै ‘सी’ डिभिजन लिग सुरु भयो ।

त्यसपछि त्रिदेशीय फुटबलको आयोजना गरियो । विश्वकप छनोटका बाँकी खेलहरु प्रभावित बनेपछि एन्फाले त्रिदेशीय फुटबलको आयोजना गरेको थियो । बंगलादेश, कीर्गिस्तान र नेपाल सहभागी प्रतियोगिताको उपाधि नेपालले जित्यो । त्रिदेशीय फुटबलमा नेपालका तीन खेलाडीले डेब्यु गर्ने अवसर पाए । त्रिदेव गुरुङ, संजोक राई र निशान खड्काले डेब्यु गरे ।

नेपाली फुटलबमा एक नयाँ आयाम ल्याउने उद्देश्यका साथ सात टिम सम्मिलित फ्रेन्चाइज फुटबल आयोजना गर्ने निर्णय भयो । नेपाली फुटबलको इतिहासमै पहिलोपटक अक्सनका आधारमा नेपाली खेलाडीहरु अनुबन्ध भए ।

यो वर्ष नेपाली फुटबलमा भएको ठूलो प्रगति विवरणमा पर्छ, मुख्य प्रशिक्षकको नियुक्ति । अखिल नेपाल फुटबल संघ (एन्फा)ले कुवेतका प्रो लाइसेन्स प्राप्त प्रशिक्षक अब्दुल्लाह अलमुताइरीलाई राष्ट्रिय फुटबल टिमको मुख्य प्रशिक्षक नियुक्त गर्‍यो ।

कतार फुटबल एसोसिएसनले उनलाई नेपालको मुख्य प्रशिक्षकको रुपमा पठाएको हो । अलमुताइरी नेपाली टोलीमा एक वर्षसम्म प्रशिक्षकको रुपमा रहनेछन् ।

क्रिकेट गतिविधि

कोरोनाका कारण नेपालमा क्रिकेटका अन्तर्राष्ट्रियस्तरका कुनै पनि प्रतियोगिता हुन सकेन । घरेलु प्रतियोगिताहरू भने भए । प्रधानमन्त्री कप क्रिकेट, मेयरर्स कप क्रिकेट चर्चामा रहे । विभागीय टोली त्रिभुवन आर्मी क्लब प्रधानमन्त्री कप एकदिवसीय पुरुष क्रिकेट प्रतियोगिताको च्याम्पियन बन्यो भने नेपाल पुलिस क्लबले काठमाडौं मेयर कपको उपाधि जित्यो ।

महिला क्रिकेटमा प्रदेश पहिलोपटक च्याम्पियन बन्यो । प्रदेश नम्बर–१ ले प्रधानमन्त्री कप महिला राष्ट्रिय टी–२० प्रतियोगिताको उपाधि उचाल्यो । एपीएफले ललितपुर मेयर कप महिला क्रिकेटको उपाधि जित्यो । महिला तथा पुरुष क्रिकेटमा नयाँ अनुहारले स्थान पाए । उनीहरुले राम्रो छाप पनि छोडे ।

यही वर्ष जगत टमाटालाई नेपाली महिला क्रिकेट टोलीको मुख्य प्रशिक्षकको जिम्मेवारी दिइयो ।

नेपाली राष्ट्रिय पुरुष टोलीले नेदरल्यान्ड्स र मलेसियासँग टी–ट्वान्टी क्रिकेट खेल्ने निर्णय गरियो । त्यस्तै, नेपालले नामिबियासँग खेल्ने एकदिवसीय क्रिकेटको पनि समय तय भएको छ । नेपालले नामिबियासँग पहिलोपटक एकदिवसीय सिरिज खेल्ने भएको हो ।

भलिबल गतिविधि

भलिबलको क्षेत्रमा थोरै मात्र प्रतियोगिता भए । लामो समय घरमा बसेका खेलाडीहरुले मौका पाए । तर, उल्लेख्य प्रतियोगिता भने भएन । भलिबलमा नेपाली महिला तथा पुरुषतर्फ पहिलो प्रतियोगिताका रुपमा पोखरामा टाइगर कप भयो ।

टाइगर कपमा महिलातर्फ बलियो एपीएफलाई पराजित गर्दै नेपाल पुलिस क्लबले उपाधि उचाल्यो । पुरुषतर्फ गण्डकी प्रदेश च्याम्पियन बन्यो ।

त्यसपछि नेपालगन्जमा भएको प्रधानमन्त्री कप महिला भलिबलमा एपीएफले टाइगर कपमा भएको हारको बदला लिँदै पुलिसमाथि जित निकाल्यो र च्याम्पियन बन्यो ।

वर्षको अन्त्यतिर राजधानीमा एनभीए कप भलिबल प्रतियोगिता भयो । महिलातर्फ न्यु डायमण्डले उपाधि उचाल्यो । पुरुषतर्फ हेल्फ नेपाल विजेता बन्यो ।