काठमाडौं । विगतका कुराहरुलाई सम्झनाका रुपमा जिवन्त बनाइराख्ने एक माध्यम हो, फोटो । वर्तमानको हरेक क्षण भविष्यको लागि कैद गर्न फोटो खिच्ने चलन बढेको छ । अझै डिजिटल क्यामेरा र प्रविधिहरु भित्रिएसँगै फोटो खिच्ने र खिचाउने फेसन नै भैसकेको छ । 

के डिजिटल क्यामेरा भित्रिनुअघि पनि फोटो खिच्न त्यति नै सजिलो थियो त ? पक्कै थिएन  । पहिले एनालग क्यामेरा हुँदा फोटो अहिलेजस्तो सबैको पहुँचमा थिएन ।  डिजिटलको प्रवेशले एनालग फोटोग्राफीलाई लगभग विस्थापित नै गरिदिएको छ । एनालग फोटोग्राफी इतिहास बन्ने क्रममा छ अब ।

यही परिप्रेक्ष्यमा फिल्म फाउण्डरीले एनालग फोटो प्रदर्शनी आयोजना गरेको छ । ‘लाईफ इन एनालग’ नाम दिइएको उतm प्रदर्शनी बबरमहलस्थित सिद्धार्थ आर्ट ग्यालरीमा भदौ ४ गतेसम्म चल्नेछ । 

ग्लारीको भुइँतल्ला प्रवेश गर्नेबित्तिकै सेतो रंगको भित्ताको चारैतिर कालो फ्रेमभित्र आजभन्दा सय वर्ष पुराना र त्यसपछिका श्यामस्वेत फोटोहरु लहरै भुण्डाइएको छ । माथिल्लो तलामा पनि पुराना फोटोहरु राखिएका छन् । 

पुरानाका साथै प्रदर्शनीमा केही वर्षअघि र यही वर्ष खिचिएका तस्बिर पनि छन् । प्रदर्शनीमा विदेशी तथा नेपाली गरी ४० जना फोटोग्राफरका विशुद्ध एनालग र एनालग तथा डिजिटल दुवै विधाका ९० वटा फोटोहरु राखिएका छन् ।

प्रदर्शनी आयोजक फिल्म फाउण्डरीका संस्थापक जगदिश उपाध्यायले खिचेका फोटोहरु पनि राखिएका छन् । उनले विगत २५ वर्षदेखि एनालग फोटोग्राफी गरिरहेका छन् । साथै पछिल्लो दुर्ए वर्षदेखि एनालग फोटोग्राफीमा इच्छा भएका फोटोग्राफरहरुलाई सिकाउने र आफैं हाते प्रिन्टको प्रयोगमार्फत् फिल्म बनाउने पनि गर्छन् । 

डिजिटल प्रविधिमा दुनियाँले फड्को मारिसक्दा पनि उनी भने भने एनालगमै रमाइरहेका छन् । साथै एनालग फोटोग्राफीलाई फेरि ब्युँताउने पनि कोसिस गरिरहेका छन् । प्रदर्शनीको मुख्य उद्देश्य भनकै काठमाडौंमा पनि एनालग फोटोग्राफी छ  भन्ने सन्देश प्रवाह गर्नु भएको उनले बताए ।

“युरोप अमेरिकातिर त अहिले एनालग फोटोग्राफी एउटा फेसनको रुपमा फैलिएको छ । तर नेपालमा फेसन नभएर एउटा कलाको पाटो नै हो । पहिलेदेखि नै यसको प्रयोग थियो र अहिले पनि यो कला हराएको छैन भनेर प्रदर्शनी गरेको हो,” उनले थपे ।

प्रदर्शनीमा सिसा, टिन, नेपाली पेपरमा पनि फोटोहरु प्रिन्ट गरेर राखिएका छन् । यी फोटोमार्फत एनालग फोटो पनि विभिन्न मटेरियलमा आफैंले प्रिन्ट गर्न मिल्छ भनेर देखाउन खोजिएको छ । उनका अनुसार अहिले एनालग फोटोग्राफीमा सक्रिय रुपमा लागिरहेका ५० र दुवै विधामा लागिरहेका गरी करिव १५० को हारहारीमा फोटोग्राफरहरु छन् । एनालग क्यामेराबाट श्यामश्वेत तस्बिर खिच्दा र तस्बिर हेर्दाको आत्मसन्तुष्टि डिजिटल फोटोबाट नआउने उनी बताउँछन् ।