काठमाडौं । २०७२ साल वैशाख १२ गतेको भूकम्पपछि अतिक्रमणमा परेको काठमाडौंको खुलामञ्च ६ वर्षपछि काठमाडौं महानगरपालिकाले खुला गर्दा खुलामञ्चमा राजनैतिक दलका आमसभा हुन थालेका छन् । भूकम्पमा भत्किएको दरबार हाइस्कुलका निर्माण सामग्री पार्किङस्थल बनेको खुलामञ्चलाई महानगरले पुरानै अवस्थामा फर्काउन थालेको हो । 

काठमाडौं महानगरपालिकाले अतिक्रमणमा परेको खुलामञ्चबाट अनाधिकृत संरचना भत्काएर खाली गराउँदा राजनीतिक दलका कार्यक्रमहरु खुलामञ्चमा हुन थालेका हुन् । गत मंगलबार पहिलो पटक विप्लव नेतृत्त्वको नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीले अमेरिकी मिलिनियन च्यालेन्ज कर्पोरेशन (एमसीसी)को विरोधमा खुलामञ्चमा आमसभा गर्यो । अब राजनीतिक दलहरुलाई आमसभाका लागि हुने सभा खुलामञ्चमा हुनेछन् । 

यद्यपि पछिल्लो समय खुलामञ्च खुला भए पनि अझै व्यवस्थित नभएको सम्पदा संरक्षणकर्मीले बताएका छन् । सम्पदा संरक्षणकर्मी गणपतिलाल श्रेष्ठ सम्बन्धित सरोकारवाला निकायले खुलामञ्चलाई थप व्यवस्थित गर्दै लैजानुपर्ने बताउँछन् । उनी भन्छन्, ‘‘खुलामञ्चमा राजनीतिक दलका कार्यक्रमहरु हुन थालेका छन । यो सकारात्मक पक्ष हो । २०७७ साल पुस ५ गते तत्कालिन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले संसद् विघटन हुँदा सबैजसो आमसभा विरोधका कार्यक्रमहरु सडकमै भएका थिए । त्यतिबेला सडक राजनतिक दलको कब्जामा थिए । यसको प्रत्यक्ष प्रभाव सर्वसाधारणलाई परेको थियो ।” 

खुलामञ्च अतिक्रमणमा परेकै कारण सडक सभा हुने प्रवृत्ति बढेको र सर्वसाधारणले यसको सास्ति खेप्नुपर्ने बाध्यता रहेको संरक्षणकर्मीहरुको भनाइ छ । अब खुलामञ्च पुनः अतिक्रमण हुन नदिन यसको संरक्षण गर्नुपर्ने गणपतिलालको भनाइ छ । 

२०३६ सालमा बीपी कोइरालाले पहिलोपटक खुलामञ्चमा जनसभा गराएका थिए । २०४६ सालको परिवर्तनपछि कृष्णप्रसाद भट्टराई, गणेशमान सिंह, गिरिजाप्रसाद कोइराला, मदन भण्डारी, मनमोहन अधिकारीलगायत नेताहरुले खुलामञ्चमा आमसभा गरेका थिए । २०७२ सालको भूकम्पमा घाइते भएका विरामीको उपचार खुलामञ्चमा गरिएको थियो । दरबार हाइस्कुल र वीर अस्पतालमा क्षति पुग्दा निर्माण सामग्री थुपारिएका थिए । त्यसपछि काठमाडौंका सडकहरु आभसभाका नाममा कब्जा हुँदै आएका थिए ।

लामो सयम खुलामञ्च अतिक्रमणमा पर्दा २०७६ साल असोज २३ गते अकुपाई टुँडिखेल अभियान सञ्चालनमा आएको थियो । उक्त अभियानको उदेश्य थियो, खुलामञ्च र टुँडिखेलको अतिक्रमण रोक्नु । उक्त अभियानले दबाबमूलक कार्यक्रमहरु सञ्चालन गर्दै महानगरलाई ध्यानाकर्षण गरायो । महानगरका मेयर विद्यासुन्दर शाक्यले एकवर्ष अघि नै खुलामञ्च खाली गराउने  भनेका थिए । तर, एकवर्ष पछि मात्रै खुुलामञ्च खाली भयो । 
 
काठमाडौं महानगरपालिकाका नगरप्रहरी प्रमुख धनपति सापकोटा खुलामञ्च खाली र संरक्षण गर्ने हेतुले त्यहाँका सबै टहरा भत्काएको बताउँछन् । ‘‘हामीले गत वर्ष फागुन ५ गते पहिलोपटक खुलामञ्चका टहराहरु भत्काएका थियौँ । पछि निर्माण सामग्री थुपारिका संरचनाहरु खाली गरायौँ । भूकम्पपछि बाध्यताले मात्रै खुलामञ्च अतिक्रमणमा परेको थियो । अब खुलामञ्च व्यवस्थित हुँदै जान्छ । यसको संरक्षण हुँदै जान्छ । अब खुलामञ्च पहिलेजस्तो अतिक्रमणमा पर्नेछैन,” सापकोटाले भने ।