काठमाडौं । प्रस्तावित बूढीगण्डकी जलाशययुक्त विद्युत् आयोजना बनाउन एक चिनियाँ कम्पनीले प्रस्ताव गरेको छ । 

चाइना गेजुवा वाटर एन्ड पावर ग्रुप कम्पनी लिमिटेड (सीजीजीसी)ले १ हजार २ सय मेगावाटको जलाशययुक्त आयोजना वितृत डिजाइन, निर्माण र लगानीसमेत गर्नेगरी ईपीसीएफ प्रारूपमा बनाउने ऊर्जा मन्त्रालयमा आशयपत्र पेस गरेको छ । सीजीजीसीको प्रस्तावबारे अध्ययन भइरहेको मन्त्रालयका निमित्त सचिव दिनेशकुमार घिमिरेले बताए । सीजीजीसीको आर्थिक तथा प्राविधिक क्षमता बुझ्न अर्थ मन्त्रालयमार्फत् नेपालस्थित चिनियाँ दूतावासलाई पत्राचार गरिएको उनले जानकारी दिए । “चिनियाँ दूतावासबाट जानकारी प्राप्त भएपछि आयोजनाको विषयमा निर्णय हुनेछ,” उनले भने, “अहिले प्रारम्भिक अवस्थामा रहेकाले कुनै निर्णय भएको छैन । उसले ईपीसीएफ प्रारूपमा आयोजना बनाउने भन्ने आशयपत्रमात्र पेस गरेको हो ।” 

सीजीजीसीले चीनको हुवान प्रान्तस्थित ईचाङमा विश्वको सबैभन्दा ठूलो २२ हजार ५ सय मेगावाटको थ्री गर्जेज जलाशययुक्त आयोजनाको ६५ प्रतिशत काम गरेको थियो । सीजीजीसीले ३० मेगावाटको चमेलिया र ६० मेगावाटको माथिल्लो त्रिशूली ३ ए जलविद्युत् आयोजना निर्माण गरे पनि सन्तोषजनक ढंगले काम अघि बढ्न सकेको छैन । गत वर्ष नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले प्रस्तावित १ सय ८० मेगावाटको जलाशययुक्त अयोजना सीजीजीसीलाई दिने निर्णय गरेपनि प्रक्रिया अवरुद्ध छ । एक वर्ष बितिसक्दा पनि आयोजना अघि बढेको छैन । 

फ्रान्सको ट्रयाक्टवेल इन्जिनियरिङले बूढीगण्डकीको विस्तृत आयोजना प्रतिवेदन (डीपीआर) तयार गरिसकेको छ । हाल सरकारले जग्गा अधिग्रहण र मुआब्जा वितरणको प्रक्रिया सुरु गरेको छ । डीपीआरअनुसार आयोजनाको मूल बाँधको उचाइ २ सय ६३ मिटर हुनेछ । बाँधको आकार डबल आर्क ग्राभिटी रहने परामर्शदाताले तयार गरेको विस्तृत इन्जिनियरिङले देखाएको छ । जलाशय क्षेत्रमा ६३ वर्गकिलोमिटर लामो ताल बन्नेछ । आयोजना सम्पन्न गर्न २ खर्ब ५० अर्ब रुपैयाँ लाग्ने अध्ययनले देखाएको छ । आयोजना बनाउन प्रतिमेगावाट लागत २१ करोड २५ लाख रुपैयाँ पर्ने देखिएको छ । त्यस्तै, बिजुली उत्पादन लागत प्रतियुनिट ७ रुपैयाँ ३५ पैसा छ । परामर्शदाता फ्रान्सको ट्रयाक्टवेल इन्जिनियरिङले तयार गरेको बूढीगण्डकीको विस्तृत आयोजना प्रतिवेदन (डीपीआर)को पुनर्मूल्यांकन हुने भएको छ । ऊर्जा मन्त्रालयले अन्तर्राष्ट्रिय विज्ञ समूह (प्यानल अफ एक्सपर्ट) मार्फत डीपीआरको पुनर्मूल्यांकन गर्न लागेको छ ।