काठमाडौं । आइतबार पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाह पोखराबाट काठमाडौं उत्रिँदा उनको समर्थनमा राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीलगायत राजावादी संघ-संगठनले उनको स्वागतमा र्‍याली आयोजना गर्‍यो । त्रिभुवन विमानस्थलदेखि निर्मलनिवाससम्म राजावादीहरूले पूर्वराजा शाहलाई पहरा दिँदै लगे ।

सो क्रममा उनीहरूले वर्तमान व्यवस्थादेखि प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीविरुद्ध चर्का नारा लगाए । आजको र्‍यालीमा प्रदर्शन भएको एउटा तस्बिरले सामाजिक सञ्जालदेखि मूलधारका सञ्चारमाध्यममा समेत चर्चा बटुल्यो । हुन पनि विषय उदेकलाग्दो नै थियो । नेपालका पूर्वराजाको स्वागतमा नेपालमा नेपालीले नै निकालेको र्‍यालीमा भारतको उत्तर प्रदेशका मुख्यमन्त्री योगी आदित्यनाथको तस्बिर पूर्वराजा ज्ञानेन्द्रसँगै राखेर प्रदर्शन गरिएको थियो । 

‘राजतन्त्र पुनःस्थापना गरौँ, योगी आदित्यनाथ’ लेखिएको तस्बिरमा हिन्दुवादी प्रदीपविक्रम राणा लेखिएको थियो । उक्त तस्बिर पूर्वराजा ज्ञानेन्द्रको पछि–पछि दुई युवाले मोटरसाइकलमा बोकेर र्‍यालीमा सहभागी भएका थिए । योगी आदित्यनाथको तस्बिरमा 'हिन्दुराष्ट्र पुनःस्थापनाको आह्वान' लेखिए पनि पूर्वराजा ज्ञानेन्द्रको तस्बिरमा भने 'प्रदीपविक्रम राणा' मात्र लेखिएको थियो । राजावादीहरूको र्‍यालीमा किन भारतको उत्तर प्रदेशका मुख्यमन्त्री योगी आदित्यनाथको तस्बिर प्रदर्शन गरियो भनेर सञ्चारमाध्यममा चर्चा भयो ।

आदित्यनाथ र नेपाल सम्बन्ध

उत्तर प्रदेशका मुख्यमन्त्री योगी आदित्यनाथ र उनको गोरखनाथ मठको हिन्दू बहुल नेपाल र यसको पूर्व राजपरिवारसँग सधैँ विशेष सम्बन्ध रहेको छ।

सन् २०१७ को अक्टोबरमा पूर्वराजा ज्ञानेन्द्रले नेपालमा ‘विराट हिन्दू महासम्मेलन’ आयोजना गर्दा आदित्यनाथलाई पनि आमन्त्रित गरेका थिए । भारत–नेपाल सीमामा अवस्थित भएको कारणले गर्दा, मठको हिमाली राज्य नेपालका मन्दिरहरूसँग पनि पुरानो सम्बन्ध छ।

आदित्यनाथले २०१५ मा नेपाल सरकारको देशलाई धर्मनिरपेक्ष राज्य घोषणा गर्ने कदमको आलोचना गरेका थिए। उनले उक्त निर्णय फिर्ता लिन माग गरेका थिए, तर दिल्लीको शक्तिले त्यतिबेला काम गरेन । 

नेपालको पूर्व राजपरिवार गोर्खाली हुन् जसले आफ्नो उत्पत्ति हिमालय क्षेत्रको नाथ भिक्षु आन्दोलनका संस्थापक गुरु गोरक्षनाथ वा गोरखनाथबाट भएको मान्छन् ।

सन् २००१ मा आफ्नै छोराद्वारा परिवारका अन्य सदस्यहरूसँगै हत्या गरिएका नेपालका राजा वीरेन्द्र यस मठको परम्पराको प्रतीक थिए र धेरै वर्षसम्म उनले मठको भ्रमण गरेर नेपालमा मकर संक्रान्ति पर्वको सुरुवात गरेका थिए।

वीरेन्द्रले गोरखनाथ मठका पूर्व धार्मिक तथा लौकिक प्रमुख महन्त अवैद्यनाथ (आदित्यनाथका गुरु)लाई आफ्नो गुरुको रूपमा हेरेका थिए । उनै अवैद्यनाथले २०१४ मा आदित्यनाथलाई मठको प्रमुखको रूपमा उत्तराधिकारी बनाएका थिए ।

सन् १९९२ मा, राजा वीरेन्द्र आफैँ काठमाडौंबाट गोरखपुर मठमा गाडी चलाएर पुगेका थिए । १९९० मा अवैद्यनाथको सल्लाहमा नेपालको संविधान संशोधन गर्दा राजा वीरेन्द्रले ‘हिन्दू राज्य, हिन्दू राजा र गाई वधमा प्रतिबन्ध’ लगाउने निर्णय गरेको बुझिएको थियो। राजपरिवारका धेरै सदस्यहरूलाई परामर्श दिएका अवैद्यनाथ वीरेन्द्र र उनको परिवारका सदस्यहरूलाई राजाको छोराले हत्या गरेको कुरामा कहिल्यै पूर्ण रूपमा विश्वस्त भएनन्। 

नेपालमा सन् २०१५ (२०७२ वैशाख १२)को भूकम्पपछि, मठ राहत कार्यमा संलग्न भएको थियो र नेपालका केही भागहरूमा मन्दिर र शिवालयहरूको पुनर्निर्माणमा मद्दत गरेको थियो। त्यसबेला पाँचौँपटक गोरखपुरका सांसद भएका आदित्यनाथले सीमा क्षेत्रहरूमा पुनर्निर्माण कार्यको आफैँ निरीक्षण गरेका थिए। गोरखनाथ मन्दिर ट्रस्टले पठाएको दुई टोलीले काठमाडौं उपत्यकाका साथै भूकम्पको केन्द्रविन्दु रहेको गोरखा जिल्लामा राहत र पुनर्स्थापना कार्य गरेका थिए ।

त्यसयता बेलाबेलामा योगी आदित्यनाथले नेपालमा हिन्दू राष्ट्रको वकालत गर्दै आएका छन् । त्यसो त आदित्यनाथ आबद्ध भाजपाका अन्य थुप्रै नेताले पनि नेपाललाई पुनः हिन्दूराष्ट्र बनाउनुपर्ने अभिव्यक्ति दिँदै आएका छन् । 

भाजपा नेताहरू, तीमध्ये पनि योगी आदित्यनाथको हिन्दू सद्भावलाई आफ्नो पक्षमा पार्नका निम्ति राजावादीहरू र स्वयं पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाहले पनि प्रयास गरिरहेकै छन् । भारत भ्रमणका बेला पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाहले योगी आदित्यनाथलाई पटकपटक भेटेका पनि छन् । आइतबार दिउँसो र्‍यालीमा देखिएको आदित्यनाथको तस्बिर त्यसैको प्रतिविम्बका रूपमा आएको मान्न सकिन्छ । 

इकोनोमिक्स टाइम्सको सहयोगमा