site stats
बाह्रखरी :: Baahrakhari
विचार
Global Ime bankGlobal Ime bank
Nabil Bank Banner adNabil Bank Banner ad
Sidddhartha Bank Banner AdSidddhartha Bank Banner Ad
दोस्रो कार्यकालमा अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्प शैली कस्तो होला ?   

चार वर्षअघि हार ब्यहोरेका अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प शक्तिशाली कुर्सीमा दोस्रोपटक विराजमान हुन सफल भएका छन् । विश्वको धनी र शक्तिशाली  राष्ट्र अमेरिकाको दोश्रो पटक राष्ट्रपति बनेसँगै ‘विश्व व्यवस्था’मा पार्न सक्ने असरबारे अनेकन कोणबाट विश्लेषण पनि गरिँदैछ ।

अर्काे त, कुनैबेला राज्यबाटै लेखेटे जस्तो स्थितिमा पुगेका ट्रम्पले यति धेरै मत ल्याएर विजयी होलान् भनी कसैले सोचेको पनि थिएनन् ।

चौतिस प्रकरणमा संलग्नता भएको अभियोग लागेका र अघिल्लो कार्यकालमा दुई–दुईपटक सिनेटमा महाभियोग प्रस्ताव खेपेका ट्रम्पलाई लोकतान्त्रिक शासन व्यवस्थामा जनताले मत दिएपछि कसैको केही लाग्दो रहेनछ ।
सिनेटमा पनि रिपव्लिकन पार्टीलाई बहुमत प्राप्त भएको छ भने प्रतिनिधिसभामा दुई सय बाह्र सिट प्राप्त भएको छ ।

KFC Island Ad
Dabur Nepal
NIC Asia

तल्लो सभामा रिपव्लिकन पार्टीलाई बहुमत ल्याउन अब छ्र सिटको आवश्यक्ता पर्ने देखिन्छ । छ सिट पनि अन्तिम परिणामको घोषणा हुँदासम्म प्राप्त हुने अवस्था छ । 

कंग्रेसका दुवै सदनमा बहुमतसहित राष्ट्रपति निर्वाचित हुनु  रिपब्लिकन पार्टी र ट्रम्पका लागि निकै झन् शक्तिशाली हुनेछन् । अब दुई वर्षका लागि राष्ट्रपति ट्रम्पलाई आफ्नो नीति, योजना, कार्यक्रम र बजेट पारित गर्न गराउन निकै सहज हुनेछ ।

Royal Enfield Island Ad

प्रतिस्पर्धी कमला ह्यारिसले आफनो हार स्वीकार्दै  ट्रम्पलाई बधाई पनि दिइन् । बधाई दिने क्रममा उन्ले दुईवटा महत्वपूर्ण कुरा भनेकी छन् । 

पहिलो, अमेरिकी लोकतन्त्रमा हुने गरेका निष्पक्ष निर्वाचन परिणामलाई सहर्ष स्वीकार्ने र दोस्रो शान्तिपूर्ण सत्ता  हस्तान्तरण गर्ने प्रक्रिया सम्झाएकी छन् । ट्रम्पले सन् २०२० को चुनाव परिणामलाई स्वीकार्न हिचकिचाएको र शान्तिपूर्ण किसिमले सत्ता हस्तान्तरण अवरोध गरेका थिए ।

वास्तवमा भन्ने हो भने अमेरिका जस्तो लोकतान्त्रिक शासन व्यवस्थाका लागि निष्पक्ष निर्वाचन परिणाम सहर्ष स्वीकार नगर्ने र शान्तिपूर्ण रुपले सत्ता हस्तान्तरण नगर्ने प्रवृत्ति देखाउनु राम्रो जायज थिएन । साथै उनले समर्थक र कार्यकर्ताहरूलाई धैर्य धारण गर्न र अझ मिहेनत गर्न  पनि आग्रह गरेकी छन् ।

चुनावमा हार–जित हुनु सामान्य नियम हो । लोकतान्त्रिक देशमा जुनसुकै पार्टीको उमेदवारले पनि चुनाव परिणाम सहर्ष स्वीकार्न तत्पर हुनु पनि पर्छ ।

दुई सय ३५ वर्षको लोकतान्त्रिक इतिहास बोकेको अमेरिकाले आफ्नो लोकतान्त्रिक र उदार शासन व्यवस्थाका मूल्य–मान्यता र सिद्धान्त अझ परिस्कृत गर्दै जानु राम्रो हुन्छ ।

नेपाल जस्तो तेश्रो विश्का धेरै नेताले झैँ सिद्धान्त, नैतिकता र मूल्य–मान्यताभन्दा निजी र पार्टीगत स्वार्थको राजनीति गर्ने प्रवृत्ति अमेरिका तथा बेलायतका  नेताहरूले  देखाउन मिल्दैन । ती देशका नेताहरूको राजनीतिक सोच, व्यवहार र संस्कार धेरै उच्चस्तरको हुनुपर्छ ।

अमेरिकी लोकतन्त्रको विशेषता र सौन्दर्यता भनेकै वास्तवमा नागरिक स्वतन्त्रता, मानव अधिकारको सम्मान, निष्पक्ष र स्वतन्त्र (धाँधलीरहित) निर्वाचन, आवधिक निर्वाचन हो । त्यसअतिरिक्त न्यायिक सर्वोच्चता, राज्यका तीन अंग (कार्यकारिणी, संसद् र न्यायपालिका) बीच  तथा संघीय सरकार, राज्य सरकार र स्थानीय सरकारबीचको  अधिकार र शक्तिको संवैधानिक बाँडफाड र स्वतन्त्र किसिमको उपयोग हुन् । 

नेपालमा संघीय शासन व्यवस्था लागू भएको नौ वर्षको अवधिमा संघीय सरकारले प्रदेश र स्थानीय सरकारलाई संविधानमै उल्लेखित अधिकार र शक्ति  प्रयोगमा बाधा उत्पन्न गरिरहेको छ ।

अमेरिकाले ब्यक्तिगत र पार्टीगत स्वार्थ र हितभन्दा राष्ट्र र जनताको स्वार्थ र हितलाई हेर्दै संविधान बनाएकै कारण सफल भएको छ । त्यहीकारण २ सय ३५ वर्षदेखि एकै संविधान चलिरहेको छ, संशोधन गरिनुबाहेक ।
नेपालमा संविधान बनाउँदा राष्ट्र र जनताको स्वार्थ र हितभन्दा नेता र पार्टीहरूको स्वार्थ र हितलाई हेरिएकाले नौ वर्षमै संशोधन गर्नुपर्ने आवाज उठेको छ ।

सन् २०१६ मा हिलारी क्ल्न्टिनसँगको प्रतिस्पर्धा पनि ट्रम्प राष्ट्रपति चुनिन सफल भएका थिए । महिला उम्मेद्वारलाई भन्दा पुरुषलाई अमेरिकामा पनि बढी मन पराइनुलाई तेश्रो विश्वका मानिसले अचम्म मानिरहेका छन् । 

रिपब्लिकन पार्टीलाई यति धेरै जनमत प्राप्त हुनुका पछाडि राष्ट्र उम्मेदवार ट्रम्पको चुनावी एजेण्डा, गैरकानुनी रुपमा अमेरिकामा बसेका आप्रवासीहरूलाई सम्वन्धित देशमा फिर्ता गर्ने घोषणा हुनु हो । 

त्यसअतिरिक्त कर घटाउने, रोजगारी वृद्धि गर्ने, सीमामा पर्खाल लगाई अपराध र लागू ओषध तथा दुव्र्यसन नियन्त्रण गर्ने एजेण्डा पनि अघि सारेका छन् । उनले अमेरिकालाई फेरि महान राष्ट्र बनाउने, विदेशबाट आयात हुने वस्तुमा कर भन्सार बढी लगाई घाटा कम गर्ने तथा युद्ध र हस्तक्षेप नगर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गरेका थिए । 

अमेरिकामा सिनेट र प्रतिनिधिसभामा बहुमत ल्याउनु जुनसुकै पार्टीका राष्ट्रपतिलाई पनि जरुरी मानिन्छ । बहुमत आयो भन्दैमा अमेरिकी राष्ट्रपतिलाई नेपालमा झैँ ह्विपको भरमा काम गर्न  सजिलो हुँदैन । 

जे भए पनि दुई वर्ष राष्ट्रपति ट्रम्पलाई काम गर्न सहज त देखिन्छ । तर यसका लागि उनले पहिला रिपब्लिकन पार्टीका नेताहरूसँग समन्वय र सहकार्य गर्न जरुरी हुन्छ । साथै डेमोक्रयाट पार्टीका नेताहरूसँग पनि समन्वय र सहकार्य गर्न जरुरी हुन्छ ।

अमेरिकाको राष्ट्रपति वास्तविक कार्यकारी प्रमुख हो । उसले वा तिनले अमेरिकाको साथै विश्वकै नेता भएर काम गर्नुपर्ने प्रचलन बसिसकेको छ । तर पहिलो कार्यकालभन्दा यो राष्ट्रपति ट्रम्पलाई अन्तर्राष्ट्रिय वातावरण र स्थिति बिग्रेका कारण र जताततै मन्दी र उत्पादकत्व तथा रोजगारी घटेको कारण  त्यति सहज देखिँदैन । 

अर्को कुरा, रुस र युक्रेनबीच दुई वर्षदेखि जारी युद्ध र इजरायल तथा प्यालेस्टाइनबीच जारी युद्धले तेश्रो विश्व युद्ध निम्त्याउँछ कि भन्ने आशंका छ । यो अवस्थामा विश्व फेरि अमेरिकी र रसियन नेतृत्वको दुई धु्रवमा विभाजित भएको अवस्था छ ।

साथै राष्ट्रपति ट्रम्पले नाटोसँगको सम्बन्धलाई कसरी अगाडि बढाउँछन् भन्ने कुराले पनि विश्वमा आउने विभिन्न घटनामा सकारात्मक भूमिका खेल्छ । 

त्यो पृष्ठभूमिमा उनको सोच र दृष्टिकोण पहिलाभन्दा फरक र सकारात्मक हुनुपर्छ भन्ने तेश्रो विश्वका नेताहरूको धारणा देखिन्छ ।  

ट्रम्पको पहिलो कार्यकालमा विश्वमा त्यति ठूला युद्ध र झगडा थिएनन् । अमेरिका र अन्य ठूला देशकै कारण विश्वमा जताततै अशान्ति, विद्रोह, लडाई भइरहेको छ । 

मध्यपूर्व एसिया, अफ्रिका, रुस र युक्रेनबीचका्े युद्धले तेश्रो विश्व युद्धको रुप लिने आशंका बढेर गएको अवस्था छ । अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्पले विश्व शान्ति, जलवायु परिवर्तन तथा  भातृत्व प्रवद्र्धनमा विशेष भूमिका र कार्य गर्नुपर्ने आवश्यकता छ ।

पहिलेभन्दा भिन्न सोच र दृष्टिकोणका साथ उनी दोश्रो कार्यकालमा लाग्नुपर्ने देखिन्छ । उनले विश्व शान्ति र भातृत्व प्रवद्र्धनमा अलिकति हेलचक्रयाई गरे भने भयंकर विनाशकारी तेश्रो विश्व युध्द हुने खतरा बढेर जानेछ । 

spjthapa@gmail.com 

NIBLNIBL
प्रकाशित मिति: आइतबार, कात्तिक २५, २०८१  ०९:२४
Sipradi LandingSipradi Landing
worldlinkworldlink
प्रतिक्रिया दिनुहोस्
NTCNTC
The British College Banner adThe British College Banner ad
Everest BankEverest Bank
Ncell Side Bar LatestNcell Side Bar Latest
Bhatbhateni IslandBhatbhateni Island
Shivam Cement DetailShivam Cement Detail
सम्पादकीय
SubisuSubisu
Hamro patroHamro patro