काठमाडौं । सरकारले सातै प्रदेशबाट जलनको निःशुल्क उपचार सेवा सञ्चालन गर्ने तयारी गरेको छ । त्यसका निम्ति स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले गृहकार्य गरिरहेको छ । 

आगामी दुई महिनापछि सातै प्रदेशबाट सेवा सुरु गर्नेगरी कार्यविधिलाई अन्तिम रूप दिन लागिएको मन्त्रालयका प्रवक्ता डा. प्रकाश बुढाथोकीले जानकारी दिए । 

वीर केन्द्र, यी अस्पतालबाट दिइनेछ सेवा 
स्वास्थ्य तथा जनसंख्यामन्त्री प्रदीप पौडेलले सार्वजनिक गरेका योजना तथा कार्यक्रममा जलनसम्बन्धी उपचार निःशुल्क र सहज बनाउने उल्लेख गरेका थिए । सोही योजनाअनुसार स्वास्थ्यले अर्थ मन्त्रालयको सहमतिमा गृहकार्य अघि बढाएको हो ।

जलनको उपचार निःशुल्क गर्न स्वास्थ्य मन्त्रालयले तयार पारेको कार्ययोजनामा वीर अस्पतालले केन्द्रीय अस्पतालको सेवा दिने उल्लेख छ । प्रदेशस्तरबाट कोसीमा बीपी कोइराला राष्ट्रिय स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान धरान, मधेसमा नारायणी अस्पताल वीरगञ्ज, गण्डकीमा पोखरा स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान, लुम्बिनीमा भेरी अस्पताल नेपालगञ्ज, कर्णालीमा सुर्खेत प्रादेशिक अस्पताल र सुदूरपश्चिममा सेती प्रादेशिक अस्पताल, धनगढीले यो सेवा दिनेछन् । 

के के सेवा निःशुल्क हुन्छन् ?
प्रवक्ता बुढाथोकीका अनुसार जलनको प्राथमिक उपचारदेखि अंगभंग भएकाको समेत उपचार निःशुल्क गर्ने कार्यविधिमा उल्लेख छ  । 

यसमा इमर्जेन्सी सेवा, सामान्य जलनका बिरामीको प्राथमिक उपचार, आईसीयूबाट हुने उपचार, शल्यक्रिया, अंगभंग भएमा कृत्रिम अंग र अत्यावश्यक भागहरूमा प्लाष्टिक सर्जरीसम्मको उपचार समेटिएको छ । 

नेपालको हकमा प्लाष्टिक सर्जरी र कृत्रिम अंग निकै महंगो उपचार विधि मानिन्छ । तर, आवश्यकता र औचित्य हेरेर यी सेवाहरू पनि निःशुल्क गरिने डा. बुढाथोकीले बताए । “अनुहार वा अन्य अंगमा असर नै पर्ने गम्भीर अवस्था भए प्लाष्टिक सर्जरी पनि निःशुल्क हुन्छ, तर राम्रो देखिनकै लागि गरिने कस्मेटिक सर्जरी चाहिँ निःशुल्क हुँदैन,” उनले भने । 

जटिल प्रकारको जलनको शल्यक्रिया तथा जीवनयापनसम्मको उपचार पद्धति निःशुल्क हुने कार्यविधिमा उल्लेख छ । त्समा अंगभंग भएमा कृत्रिम अंग जोड्ने पनि समेटिएको छ । 

कुन अस्पतालबाट कस्ता सेवा ? 
जलनको निःशुल्क उपचार गर्न बनेको कार्यविधिमा प्रमुख अस्पतालको रूपमा वीरले सेवा दिने उल्लेख छ । यसबाहेक प्राथमिकदेखि शल्यक्रिया, आईसीयू लगायतका सेवा प्रदेशस्तरबाटै दिइनेछ । 

प्रदेश अस्पतालहरूमा हाल भएका जनशक्ति थप गरी छात्रवृत्तिका चिकित्सक तथा अन्य विशेषज्ञहरू पनि केन्द्रले पठाउनेगरी गृहकार्य गरिएको प्रवक्ता बुढाथोकीले बताए । 

कीर्तिपुर अस्पतालमा हाल भएको चाप कम गर्न वीर अस्पतालमा भर्खरै पुनः सञ्चालनमा आएको जलन उपचार केन्द्रलाई अझै सक्रिय गराउने मन्त्रालयको योजना छ । केन्द्रले गएको भदौ २८ गतेदेखि  १० वटा जनरल बेड, पाँच आईसीयू र तीनवटा अप्रेशन थिएटरमार्फत् सेवा दिन थालेको छ । 

यसबाहेक पाटन अस्पताल, त्रिवि शिक्षण अस्पतालमा हाल सञ्चालन भइरहेको सेवालाई अझै चुस्त दुरुस्त बनाउने मन्त्रालयको योजना छ । प्रदेशस्तरीय अस्पतालबाट हुन नसकेको उपचारका निम्ति यीनै अस्पतालमा रिफर गरिनेछ । 

जलनको उपचारका निम्ति सरकारी अस्पताललाई नै प्राथमिकतामा राखी कीर्तिपुर अस्पतालसँग कार्यविधिअनुसार छुट्टै सम्झौता गरिने प्रवक्ता बुढाथोकीले जानकारी दिए । 

कसरी गर्दै छ मन्त्रालयले बजेट व्यवस्थापन ? 
चालु आर्थिक वर्षमा जलनको उपचारका निम्ति झन्डै साढे ९ करोड रुपैयाँ बजेट छुट्याउनुपर्ने मन्त्रालयको अनुमान छ । सो रकम मन्त्रालयले आफ्नै बजेटबाट खर्च गर्ने तयारी गरेको छ । आर्थिक वर्षको दोस्रो त्रैमासिकदेखि रकमान्तर गर्न मिल्ने बजेट जलनको उपचार सेवामा खर्च गर्ने मन्त्रालयको योजना छ । 

आगामी आर्थिक वर्षदेखि भने बजेटमा नै पार्नेगरी अर्थ मन्त्रालयसँग सहमति भएको बुढाथोकीले बताए । यसबाहेक प्रदेशस्तरका अस्पतालले दाताको सहयोग पनि लिनसक्नेगरी कार्यविधि बनाइएको छ । कार्याविधि मन्त्रिपरिषद्‌बाटै स्वीकृत गर्ने मन्त्रालयको तयारी छ । 

कीर्तिपुर अस्पताललाई उपलब्ध गराउने भनिएको पाँच करोड रुपैयाँ पनि नगरपालिकामार्फत् कात्तिकभित्रै भुक्तानी गर्ने तयारी भएको बुढाथोकीले बताए ।