काठमाडौं । रुसको लागि नेपाली राजदूतमा सिफारिस भएका जंगबहादुर चौहान बुधबार संघीय संसद्को संसदीय सुनुवाइ समितिमा उपस्थित भए । 

सुनुवाइको क्रममा अधिकांश सांसदको जिज्ञासा रुसी सेनामा भइरहेको नेपाली युवाको भर्ती, उनीहरूको फिर्ती र रुस–युक्रेन युद्धमा मारिएका नेपालीको परिवारलाई उपलब्ध गर्ने क्षतिपूर्तिमा केन्द्रित थियो ।

“रुसी सेनामा नेपाली युवाको भर्ती रोक्न, भर्ती भएकालाई फिर्ता ल्याउन, रुस–युक्रेन युद्धमा मारिएका नेपालीको परिवारलाई क्षतिपूर्ति उपलब्ध गराउन के गर्नुहुन्छ ? के छ योजना ?,” समितिमा नेपाली कांग्रेसका सांसद ज्ञानेन्द्रबहादुर कार्कीले प्रश्न गरे । 

नेकपा एमालेका सांसद महेशकुमार बर्तौलाको प्रश्न पनि रुसी सेनामा नेपालीको भर्तीसँग केन्द्रित थियो । उनको प्रश्न थियो, “रुस–युक्रेन युद्ध र त्यसमा नेपाली युवाको सहभागिता के हो ? वस्तुगत परिस्थिति के छ ?” 

राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका सांसद डोलप्रसाद अर्यालले रुसी सेनामा नेपाली युवाको भर्तीलाई रोक्न र नेपाल रहेका उनीहरूको परिवारलाई भरोसा दिलाउने योजना बताउन आग्रह गरे । 

“रुसले नेपाली युवालाई बिनातालिम जोखिम ठाउँमा खटाउँदा धेरैले ज्यान गुमाएका छन् । यो जोखिम न्यूनीकरण गर्न र रुसी सेनामा भर्ती भएकालाई फिर्ता गर्न के गर्नुुहुन्छ,” नेकपा एमालेकी सांसद ईश्वरी घर्तीले सोधिन् । 

चौहानले समितिमा प्रस्तुत गरेको कार्ययोजनामा रुसी सेनामा भर्ती भएका युवालाई फिर्ता गर्ने योजना नसमेटिएकोमा असन्तुष्टि जनाइन् । 

“रुसी सेनामा नेपालीको भर्ती रोक्न, भर्ती भएकालाई फिर्ता ल्याउने कुरा जटिल छ । सामान्य अनुरोधमा हुँदैन, विशेष पहल गनुपर्छ,” नेकपा (माओवादी केन्द्र)का सांसद जनार्दन शर्माले भने, “रुसलाई आवश्यकता छ, जानेहरूको इच्छा छ । हामी यहाँबाट भर्ती रोक्न सम्भव छैन । उतैबाट रोक्नुपर्छ ।” 

सांसदहरूको उठाएको प्रश्नको जवाफ दिने क्रममा रुसको लागि राजदूतमा सिफारिस चौहानले रुसी सेनामा भर्ती भएकालाई उद्धार गरी ल्याउन सहजकर्ताको भूमिका निर्वाह गर्ने बताए । 

“नेपालीहरू विचौलियमार्फत रुसी सेनामा भर्ती भएका हुन्, यसमा नेपाल सरकार जिम्मेवार छैन,” उनले भने । 

चौहानले हालसम्म रुसी सेनामा भर्ती भएका १७५ जना नेपाली युवा फर्किसकेको जनाए । रुसी सेनामा भर्ती भएकामध्ये ४३ जनाको मृत्यु भइसकेको, सातजनालाई युक्रेनले युद्धबन्दी बनाएको र ३० जनाको मृत्यु भएको आशंकामा डीएनए परीक्षण गर्ने कार्य भइरहेको बताए । 

“रुसी सेनामा कति भर्ती भएका छन् संख्या यकिन छैन । मृत्यु भएकाहरूको पनि शव नचिनिने अवस्थामा छन् भन्ने सुनेको छु । मृत्यु भएकाको परिवारले एक करोड ७० लाख रुपैयाँसम्म क्षतिपूर्ति पाउने व्यवस्था छ तर यो उपलब्ध गराउन गाह्रो छ,” चौहानले भने ।