तेहरान । इरानका राष्ट्रपति इब्राहिम रइसी र विदेशमन्त्री अमीर अब्दुल्लाहियनलगायत ९ जनाको जुन हेलिकोप्टरमा चढेर मृत्यु भएको थियो त्यो हेलिकोप्टरको चर्चा भइरहेको छ । 

राष्ट्रपति अजरबैजानको सीमामा एक बाँधको उद्घाटन गरेर फर्किने क्रममा आइतबार हेलिकोप्टर दुर्घटनामा परेको थियो ।  आज उनीसहित सबैको मृत्यु भएको पुष्टि भएको हो । उनी बेल २१२ नामको हेलिकोप्टरमा चढेका थिए । सो हेलिकोप्टर भियतनाम युद्धका समयमा प्रयोग गरिएको यूएच वन एन ट्विन जस्तै यात्री हेलिकोप्टर हो ।

त्यसको अपरेसन सन् १९६० दशकको पछिल्लो समयबाट सुरु  भएको हो । सीएनएनका अनुसार अमेरिकामा उत्पादित सो हेलिकोप्टर पछि क्यानडामा पनि हुन थालेको जनाइएको छ । रोयटर्सका अनुसार १९६० को दशकमा यो हेलिकोप्टर क्यानडाले सेनाको लागि बनाएको थियो ।

यो हेलिकोप्टरलाई सबैखाले काममा प्रयोग गरिने जनाइएको छ । यात्रु बोक्न, आगो निभाउन, सामान ढुवानी गर्न र हतियारको सप्लाइ गर्न पनि यसको प्रयोग गरिन्छ । रइसी चढेको हेलिकोप्टरलाई मोडिफाइ गरेर शीर्ष अधिकारीलाई आवतजावत गर्न मिल्ने गरी बनाइएको थियो । 

यो हेलिकोप्टर अहिले अमेरिकी कम्पनी बेल टेक्सट्रानले बनाइरहेको छ । त्यसको मुख्यालय टेक्सासमा रहेको छ । बेल हेलिकोप्टरको सबैभन्दा पछिल्लो भर्सन भने बेल ४१२ हो ।  युरोपियन एभिएसन सेफ्टी एजेन्सीका अनुसार यो हेलिकोप्टरमा १५ जनासम्म बोक्न मिल्छ । यो हेलिकोप्टर जापानका तट रक्षकले पनि प्रयोग गरिरहेका छन् ।

अमेरिकामा यसको प्रयोग फायर विभाग र कानुनसम्बन्धी एजेन्सीले गरिरहेका छन् । इरानको वायु सेना र नेवीसँग यसप्रकारका १० हेलिकोप्टर रहेको मानिन्छ । यसअघि २०२३ मा यो हेलिकोप्टर दुबईमा एक निजी प्रयोगमा दुर्घटनामा परेको थियो । इरानमै पनि यस खालको दुर्घटना भएको थियो । त्यहाँ चारजना मारिएका थिए ।

एभिएसन सेफटी नेटवर्कका अनुसार १९७२ बाट २०२४ को बीचमा बेल २१२ हेलिकोप्टरमा जोडिएका ४३२ घटना भएकामा जम्मा ६३० मानिसको मृत्यु भइसकेको छ । विगतमा इरानका रक्षा, यातायातमन्त्रीबाहेक थल र वायु सेनाका कमान्डर पनि हेलिकोप्टर दुर्घटनामा मारिएका थिए । बीबीसी