धेरै सोचविचार गरेपछि धनबहादुरले आफ्नो एउटा मिर्गौला बेच्ने निर्णय गर्यो । ऊसँग अरू कुनै उपाय पनि त बाँकी थिएन । श्रीमतीका ढुंग्री र बुलाकी बिकिसकेका थिए । आफ्नो पसिना बेचेर कमाएको पैसा रित्तिसकेको थियो । रगत बेच्यो भने त्यसबाट आएको पैसा जर्जर मरुभूमिमा एक गाग्रो पानी खन्याएजस्तै हुनेछ भन्ने उसलाई थाहा थियो ।

एउटा बेच्न बाँकी भनेको त्यही मिर्गौला मात्रै थियो । एकातिर छोरीको जीवन र अर्कोतिर आफ्नो मिर्गौलालाई मनको तराजुमा राखेर तौलिँदा छोरीको जीवनको तौल कैयौँ गुणा बढी निस्क्यो । आफ्नो एउटा मिर्गौलाले छोरीको जीवन साट्न सक्छ भने बाबुले त्यति पनि त्याग नगरे केको बाबु ? उसले यस्तै सोचेर मिर्गौला बेच्ने निर्णय गरेको थियो ।

दुई हप्तादेखि उसकी छोरी निर्मला अस्पतालमा जीवन–मरणको दोसाँधमा रहेर संघर्ष गर्दै थिई । मुटुमा समस्या देखिएपछि जाँच गर्दा डाक्टरले तुरुन्तै अपरेसन गर्नुपर्ने बताए । त्यति ठूलो समस्या नभए पनि मुटुको अपरेसन थियो, सानो खर्चले पुग्ने कुरो थिएन ।

परिवारको सुनौलो भविष्य सुनिश्चित गर्ने सपना बोकेर पहाडबाट काठमाडौं झरेर दैनिक ज्यालादारीमा गुजारा चलाइरहेका धनबहादुरको परिवारका लागि छोरीको मुटुको रोग उनीहरूकै मुटु चिर्न आइपुगेको थियो ।

छोरी बिरामी परेपछि उनीहरूको कमाउने बाटो पनि बन्द भएको थियो । धनबहादुर डकर्मीको काम गर्थ्यो । उसकी श्रीमती गौरी तीन घरमा घरायसी सहयोगीका रूपमा काम गर्थी । दुवैका लागि काम पाउन सजिलै थियो । कमाइ पनि ठिकै थियो । खान–लाउनसँगै छोरीलाई बोर्डिङ स्कुलमा राख्न पनि पुगेको थियो । तर, छोरी अस्पताल भर्ना भएपछि कमाइ ठप्प मात्र भएन, अलिअलि जम्मा गरेको नगद पनि अस्पतालको चर्को खर्चको भुमरीमा पर्दै रित्तियो ।

धनबहादुरले मिर्गौला बेच्ने निर्णय त गर्यो, तर गौरीलाई भनेको थिएन । उसलाई कसरी भन्ने विषयमा उसले कुनै उपाय पत्तो लगाउन सकेको थिएन । त्यति ठूलो निर्णय श्रीमतीलाई नभनी पनि भएन ।

जसरी पनि भन्नैपर्यो भन्ने सोचेर ऊ निर्मला सुतेको ओछ्यानको डिलमा थचक्क बस्यो र गौरीलाई हेर्यो । ऊ टोलाइरहेकी थिई । तर, श्रीमतीलाई निर्णय सुनाउन उसका ओठ उघ्रन सकेनन् ।

उसले छोरीतिर हेर्यो । निर्मलाले श्वास फेर्दा एकनाससँग तलमाथि गरिरहेको उसको छातीको चालमा उसको घाँटीको मन्द घ्यार...घ्यार... आवाज पनि मिसिएको थियो ।

उसका आँखा बन्द थिए । दुई हप्तामै मासुजति हराएर उसको शरीरमा छाला र हाड मात्र बाँकी थिए । छोरीको अवस्था देखेर अनायासै उसका आँखाबाट बरर्र आँसु झरे । गला अवरुद्ध भयो ।

ऊ उठेर झ्यालतिर गयो र सिसाबाट बाहिर हेर्यो । मन सम्हाल्ने कोसिस गर्यो । एकछिनपछि झ्यालबाट नजर हटाएर फेरि गौरीलाई हेर्यो । ऊ अझै पनि टोलाइरहेकी थिई ।

“मैले किड्नी बेच्न लागेँ,” हिम्मत गरेर उसले गौरीलाई भन्यो ।

“के रे !”

“अरू उपाय क्यै छैन, के गर्ने त ?”

“काम गरेर खाने मान्छेले किड्नी बेचेर के गरी खाने हो ?”

“एउटा किड्नी बाँकी नै हुन्छ त, क्यै हुन्न रे !”

“हुन्न । बेच्ने नै भए म बेच्छु बरु । मेरो काम तिम्रोजस्तो गाह्रो छैन ।”

“हुन्न, म बेच्छु ।”

‘तिमी चुप लाग, म बेच्छु’ भनेर गौरी त्यहाँबाट उठेर जान लागी ।

तुरुन्तै गएर मिर्गौला बेचिहाल्छे जसरी ऊ उठेको देखेर धनबहादुर आत्तियो । अनि, गौरीलाई रोक्न उसको हात तान्यो । गौरीले उसलाई धकेलेर लडाइदिई । त्यसपछि ऊ झसंग भयो । उसले त सोचेको मात्रै रहेछ ।

उसले फेरि गौरीलाई हेर्यो । ऊ अघिजस्तै त्यसरी नै टोलाइरहेकी थिई । गौरीलाई मिर्गौला बेच्ने कुरा भन्यो भने उसले बेच्न दिने छैन भन्ने उसलाई लाग्यो । बेचिसकेर भनेपछि त केही उपाय हुने थिएन । खाए गाली खाने मात्रै त हो । त्यसै गर्नुमा उसले बुद्धिमानी देख्यो ।

आफ्नो निर्णय र योजनामा दृढ बनेपछि उसले लामो सास फेर्यो । टेबलमा दुईवटा स्याउ राखेको प्लास्टिकको रातो झोला, एउटा स्टिलको कचौरा अनि आधा बोतल पानी थियो । टेबलबाट पानीको बोतल उठाएर उसले अलिकति पियो ।

निर्मलाको अपरेसन गर्ने डाक्टर आइपुगे ।

“कस्तो छ अहिले ?”

धनबहादुर झस्कियो । उसले नजर उठाएर पुलुक्क डाक्टरलाई हेर्यो । केही बोलेन । उनी तिनै डाक्टर थिए, जसले उसकी छोरीलाई त्यो हालतमा पुर्याएका थिए । उनलाई देख्दा त कुरै भएन, सम्झँदा पनि क्रोधले धनबहादुरको अधर काम्थ्यो ।

यतिखेर ऊ आफ्नो असन्तुष्टि र क्रोधलाई छिपाउन बाध्य थियो । ऊ निरीह थियो, विवश थियो । त्यसैले त ऊ मौन थियो ।

अरूका लागि डाक्टर भगवान् हुँदा हुन् । तर, धनबहादुरको परिवारका लागि दानव बनेर आएका थिए । उसले ती डाक्टरमाथि निकै विश्वास गरेको थियो । तर, उसको विश्वासको डोरी डाक्टरले आफैँ तोडे ।

उनका लागि त एउटा अपरेसन असफल भएको थियो, तर धनबहादुरको परिवारका लागि एउटा जीवन नै असफल बन्दै थियो । डाक्टरका लागि त्यो अपरेसन खालि एउटा अंक थियो । तर, एउटा कोपिला नफक्रँदै त्यही अंकको गणनामा सदाका लागि ओइलाएर झर्ने अवस्थामा पुग्न थालेको थियो ।

“उस्तै छ,” गौरीले भनी ।

“अपरेसनको पैसा जम्मा गर्नुभो त ? बिरामी झन् सिरियस हुँदै गैरहेको छ । जति सक्यो छिटो गर्नुस्,” डाक्टरले भने ।

पहिलो अपरेसन सफल नभएपछि डाक्टर पनि लज्जित बनेका थिए । त्यसैले दोस्रो अपरेसन अलि छिटो गरेर केस टुंग्याउन पाए हुन्थ्यो भन्ने हतारो थियो ।

“पैसा खोज्दै छम् डाक्टर सा’ब । भन्याबित्तिकै काँ पाइन्छ र ? रिन दिनेले पत्याउन्नन् । दुईदुईपटक अपरेसन गर्नपर्ला भन्ने पनि था’भैन,” सोझै भन्न नसके पनि डाक्टरप्रति आफ्नो असन्तुष्टि पोख्दै धनबहादुरका कामेका अधर खुले ।

नेपालकै सबभन्दा नाम चलेको अस्पतालको सबभन्दा ठूलो डाक्टरलाई खोजेर अपरेसन गर्दा त्यस्तो नतिजा आउला भन्ने न त धनबहादुरले कल्पना गरेको थियो न त डाक्टर स्वयंले । डाक्टरले पनि त्यति जटिल अपरेसन हैन, सफल हुन्छ भनेर विश्वास दिलाएका थिए । तर, दुवैको विश्वासले धोका खायो ।

ऊ फेरि चुप भयो । डाक्टरसँग सवालजवाफ गर्नुभन्दा सहेर बस्नु नै उचित ठान्यो । आफ्नो आशाकी कोपिलाको जीवन उनकै हातमा थियो ।

‘ल, जतिसक्यो छिटो पैसाको व्यवस्था गर्नुहोला । पैसाको व्यवस्था हुनासाथ हामी अपरेसन गर्छौँ, पालो कुर्नु पर्दैन’ भनेर उनी फर्किए । 

“काँबाट ल्याउनी हो ?,” गौरी एक्लै गनगुनाई ।

कहाँबाट ल्याउने धनबहादुरलाई थाहा थियो, तर उसले केही उत्तर दिएन ।

टिनिनी...टिनिनी... धनबहादुरको फोनको घण्टी बज्यो ।

प्यान्टको खल्तीबाट फोन निकाल्यो र हेर्यो । नचिनेको नयाँ नम्बर थियो ।

“हेलो,” फोन कानमा लगाएर ऊ बोल्यो ।

“हेलो, धनबहादुरजी हो ?”

“अँ ।”

“अघि किड्नीको कुरा गर्न आउनुभा’थ्यो नि, म त्यहीँबाट बोल्या ।”

उसले अस्पतालनजिकैको ल्याबमा गएर मिर्गौला बेच्ने कुरा गरेको थियो । मिर्गौलाको कुरा सुनेपछि ऊ अलि सम्हालियो । पुलुक्क गौरीलाई हेर्यो र ‘अँ अँ’ भन्यो ।

“ल, किन्ने मान्छे भेटियो । आज साँझ काम हुन्छ । पैसा लिन आउनुस् ।”

‘हुन्छ’ भनेर उसले फोन राख्यो र फेरि एकपटक पुलुक्क गौरीलाई हेर्यो । गौरीका आँखा छोरीमा गएर अडिएका थिए । उसले लोग्नेको फोनमा खासै ध्यान दिएकी थिइन ।

‘म एकछिन बाहिर जान्छु, पैसा खोज्न’ भनेर ऊ त्यहाँबाट उठ्यो ।

गौरीले मलिन नजरले हेरी । केही बोल्न सकिन । भनोस् पनि के ! 

पहिले बेच्ने भनेर निर्णय गरिसकेको भए पनि पैसा लिन भर्याङबाट ओर्लिँदा उसले अंग बेच्ने कि नबेच्ने भनेर सोच्न सकिरहेको थिएन ।

बेच्ने कि नबेच्ने ! मनमा उर्लेका अनेक तर्क र द्विविधासँग लड्दै आफू ल्याबमा पुगेको समेत पत्तो पाएन ।

‘आउनुभयो ? मैले कुरा गरेको छु । आज साँझ सात बजे यहाँ आउनुहोला’ भन्दै एक लाख रुपैयाँको बिटो ल्याबको मान्छेले दियो ।

नोटको बिटो हातमा परेपछि उसको मनमा खेलिरहेका द्विविधा आफैँ हरायो । एक लाख बैना बुझेर ऊ खुसी हुँदै जीवन–मरणको दोबाटोमा अनिर्णीत छोरीको जीवन फर्किन्छ कि भन्ने आस बोकेर अस्पताल फर्कियो ।

‘ल, एक लाख ल्या’छु’ भनेर उसले रुपैयाँको बिटो गौरीलाई राख्न दियो ।

“कसले दियो ?”

‘जसले दे’पनि केको निधीखुदी हो ? तैँले चिन्दैनस्’ भनेर उसले टार्यो ।

“अनि, यत्तिले पुग्छ त ?”

“एकजनाले साँझ बोला’छ, दिन्छ कि दिन्न !”

“को हो ?”

“तैँले चिन्दैनस् भनेँ त !”

गौरी चुप लागी र लोग्नेले जसरी पनि मिलाउला भन्ने सोचेर आशा–भरोसा उसमै लगेर बिसाई ।

त्यस दिन साँझ त्यहाँबाट निस्कनुभन्दा पहिले मिर्गौला बेच्ने निर्णय गौरीलाई सुनाउन धनबहादुर अन्तिम प्रयास गरिरहेको थियो । तर, कुनै उपाय सुझिरहेको थिएन ।

त्यो निर्णय उसको गलामा आएर बसेको थियो । तर, दिमागले त्यहीँ रोकेर राखेको थियो । मनले ओकल्न खोज्थ्यो, दिमागले रोक्थ्यो ।

अन्त्यमा दिमागकै जित भयो । ऊ गौरीलाई नभनी मिर्गौला बेच्न हिँड्यो ।

अर्को दिन बिहान अरुणोदयसँगै धनबहादुर साँझ भर्ना भएको क्लिनिकको ओछ्यानमा ब्युँझियो । अरुणोदयसँगै छोरीको जीवनको आशा पनि उदायो ।

“ल, सबै भनेजस्तै भयो । अब फर्किन सक्नुहुन्छ,” मास्क लगाएका एकजना सेतो कोटधारी मान्छेले उसलाई पैसाको बिटो थमाउँदै भने ।

नाममा धन भए पनि धनबहादुरले जीवनमा पहिलोपटक यति धेरै पैसा स्पर्श गर्दै थियो । उसका हात काँपे ।

‘चार लाख छ, गन्ने भए गन्नुस् । तपाईंको छोरीको अपरेसन सफल होओस्’ भनेर उनी फर्किन आँटे ।

तर, ‘मैले के–के गर्नुपर्छ डाक्टर साब ?’ भन्ने धनबहादुरको प्रश्नले उनी रोकिए ।

“खासै केही गर्नु पर्दैन । दुईतीन दिन आराम गर्नुहोला । दुई हप्ताजति थाक्ने र धेरै परिश्रम गर्ने काम नगर्नु होला । त्यसपछि सबै सामान्य हुन्छ । घाउ अलि बढी दुख्यो भने या रगत आयो भने डाक्टरलाई देखाउनुहोला ।”

“पछि क्यै असर त गर्दैन नि ?”

“त्यस्तो क्यै असर हुँदैन । दुईवटा भएको जस्तो त किन हुन्थ्यो र ! अलिअलि असर त हुन्छ नै, तर सामान्य अवस्थामा कुनै ठूलो असर पर्दैन । सामान्य मानिसको जस्तै जीवन जिउन सक्नुहुन्छ ।”

हुन त उसले त्यही सुनेको थियो, तर डाक्टरकै मुखबाट सुनेपछि ऊ झन् ढुक्क भयो ।

उनीहरू आफैँले गाडी बोलाएर उसलाई अस्पतालबाट फिर्ता पठाए ।

अपरेसन गर्दा बेहोस बनाउने सुईको असर गइसकेको थियो । देब्रे कोखामा अलिअलि पीडा सुरु भइसकेको थियो । तर, कोखाको घाउभन्दा छोरीको चिन्ताले मनको घाउ चहर्याइरहेको थियो ।

अस्पतालको गेटमा गाडी रोकियो । एउटा हातले पैसाको थैलो र अर्को हातले मिर्गौला निकालेको कोखा समातेर ऊ गाडीबाट ओर्लेर विस्तारै छोरीलाई राखेको बेडतिर लाग्यो ।

अस्पतालको मूलढोकामा अरू दिनभन्दा धेरै नै चहलपहल थियो । तीनचारवटा चिल्ला गाडीहरू रोकिएका थिए । एकजना मान्छे गाडीबाट ओर्लिए । उभिएकाहरूले उनलाई नमस्ते गर्न, हात मिलाउन र नजरमा पर्न तँछाडमछाड गर्दै थिए ।

पत्रकारहरू क्यामेरा लिएर ठूलै समाचार हात लागेझैँ यताउता गर्दै थिए, मानौँ सारा समाचार त्यहीँ थुप्रिएको छ । गाडीबाट ओर्लिएका मान्छेको स्वागतमा त्यहाँ जम्मा भएको भीडले जयजयकार सुरु गर्यो ।

अस्पताल आउँदा पनि केको हर्षोल्लास हो यो ! उसले बुझ्न सकेन । उसलाई त्यो सबै बुझ्ने समय र उत्साह पनि थिएन ।

उपस्थित सबैका चेहरामा कान्ति छाएको थियो । कुनै ठूलै चाडझैँ त्यो कोलाहलमा सबैमा खुसी र उल्लास देखिन्थ्यो । तर, पीडैपीडाबाट थिचिएको धनबहादुरले खुसी र उल्लास के हो भन्ने समेत बिर्सिसकेको थियो । त्यो चहलपहलले उसको मनभित्र छाएको आँधीबेरीपछिको सन्नाटालाई छुन सकेन ।

त्यो कोलाहलमा पनि उसले सन्नाटाबाहेक केही देखेन । खुरुखुरु भित्र गयो ।

“पाइयो त पैसा ?”

‘अँ’ भन्दै धनबहादुरले चार लाखको पोको गौरीलाई दियो ।

“कसले द्यो ?”

“एउटो किड्नी बेचेँ ।”

“किन ?,” विस्मयमिश्रित लबजमा गौरीको मुखबाट प्रश्न निस्क्यो । तर, त्यो प्रश्न थिएन । स्वाभाविक प्रतिक्रिया मात्र थियो । उत्तर गौरीलाई पनि थाहा थियो, सोध्नु आवश्यक थिएन ।

धनबहादुरले पनि उत्तर दिने आवश्यकता ठानेन । चुप लाग्यो । उसको मौनताले नै सबै बताइरहेको थियो ।

“अनि, ऋण माग्न गा’भन्या हैन ?”

“मागेर त्यति धेरै पैसा कसले दिन्थ्यो र ?”

गौरीले पछ्यौरीको छेउले आँखा पुछी । अनायासै उसका आँखा रसाएका थिए । अपरेसनका लागि पैसा पाएको खुसीले रसाएका थिए कि लोग्ने मिर्गौला बेच्न बाध्य भएको दुःखले रसाएका थिए, थाहा थिएन ।

“मर्दैन के ! एउटा किड्नी राखेर बाँचिरा’ मान्छे कति छन् कति !,” श्रीमतीले आँसु पुछेको देखेर धनबहादुरले भन्यो ।

“था’छ !,” गौरीको मुहार अलिकति चम्कियो ।

अर्को दिन निर्मलाको अपरेसन हुने भयो । अपरेसन तयारीका लागि गर्नुपर्ने सबै काम गौरीले गरी । तर, एक्लै कति भ्याउँथी र ? रगत चाहियो, औषधि चाहियो, फाराम भर्नुपर्यो ।

डाक्टरले आराम गर्ने भने पनि आराम गर्ने छुट धनबहादुरलाई कहाँ थियो र ? ऊ पनि दिनभरि कहिले यता कहिले उता गरिरह्यो । घाउ बढी दुखेमा खाने भनेर डाक्टरले दर्द कम हुने औषधि दिएर पठाएका थिए । घाउ दुख्न बढी भएपछि एक गोली औषधि खायो ।

थाकेको शरीर, हताश मन, तलमाथि गर्दा ऊ साँझतिर भर्याङमा चिप्लेर लड्यो । बल्लतल्ल उठ्यो । घाउ झन् चर्कियो । थाहा पाए गौरीले गाली गर्ली भनेर उसलाई केही भनेन । अर्को एक गोली औषधि खायो ।

कोखामा रगतको धब्बा लुगाबाहिरै देखियो । रगत रोक्न पट्टी बाँधेको घाउ कस्ने गरी गम्छा निकालेर कम्मरमा कस्यो ।

अर्को दिन छोरीको अपरेसन थियो । त्यो रात दुवैलाई पटक्कै निद्रा लागेन । लागोस् पनि कसरी ? मनभित्र छोरीको बिरामीको घाउ थियो । धनबहादुरलाई त झन् कोखाको घाउको पीडा पनि थपिएको थियो ।

बिहान हुँदा दुवैका आँखा काँचै थिए । धनबहादुरको घाउ झन् बढी दुख्न थालेको थियो । उसले झन् जोडले पटुका कस्यो, अनि फेरि अर्को गोली औषधि खायो ।

छिटो गर्ने भन्दाभन्दै डाक्टरहरूलाई पनि फुर्सद भएन । दिउँसो चार बजे मात्र निर्मलालाई अपरेसन कक्षमा लगियो । पहिले गल्ती भइसकेकोले डाक्टर पनि जति नै ढिलो भए पनि निर्मलाको अपरेसन फत्ते गर्न चाहन्थे ।

छोरीले नयाँ जीवन पाउने आसमा गौरी र धनबहादुर अपरेसन कक्षअगाडि राखेको प्लास्टिकको बेन्चमा बसिरहेका थिए । न भोक न प्यास, न आराम उनीहरूले घण्टौँ पर्खे ।

अपरेसन कक्षबाट कुनै डाक्टर या नर्स बाहिर निस्कँदा वा ढोका खुल्दा छोरी आई कि भनेर दुवै उठेर झटपट अगाडि पुग्थे र सोध्थे । उनीहरूले अपरेसन हुँदै छ भन्ने सूचनाबाहेक अरू नयाँ भनिरहेका थिएनन् ।

त्यस दिन उनीहरूको घडी निकै सुस्त गतिमा चलेको थियो । एकएक घण्टा एकएक कल्पजसरी बितिरहेका थिए । तर, निरीह ती दुई प्राणीसँग ईश्वर पुकारेर पर्खनुबाहेक केही उपाय थिएन ।

गौरी कहिले उठ्थी कहिले बस्थी । कहिले आफैँ बर्बराउँथी । धनबहादुर भने कुर्सीमा बस्न अप्ठ्यारो मानेर एउटा कुनामा भित्तामा अडेस लगाएर बस्यो । अलि थकाइ लागेपछि हर फर्कन्थ्यो । तर, उसलाई त्यो ठाउँबाट उठ्ने जाँगर चलेन । थकान, भोक र दर्दले ऊ झन् कमजोर भइसकेको थियो ।

राति नौ बजेतिर घाउ चर्कन थालेपछि गौरीसँग पानी मागेर फेरि अर्को गोली औषधि खायो । समय बित्दै थियो, गौरीको छटपटी बढिरहेको थियो । धनबहादुर भने औषधि खाएर एकछिन झकायो ।

नयाँ जीवन पाउने आसमा अपरेसन कक्षमा पसेकी सजीव निर्मला दश घण्टा लामो अपरेसनपछि मध्यरातमा निर्जीव बनेर स्ट्रेचरमा फर्की । निर्मलालाई बचाउन सकेजतिको कोसिस गर्दा पनि मृत्युको अगाडि डाक्टरहरूको केही लागेन ।

अपरेसन कक्षमा पस्दा खुलै रहेका उसका आँखा फेरि कहिले नखुल्ने गरी बन्द भए । डाक्टर मलिन मुहार लिएर बाहिरिए । सेतो कपडाले छोपेको छोरीको निर्जीव शरीर बाहिरिएको देखेपछि भोकप्यास केही पर्वाह नगरी दिनभरि अपरेसन कक्षअगाडि पर्खेर बसेका धनबहादुर र गौरीको संसारमा बज्रपात भयो ।

डाक्टरमाथि अन्तिम आशा राखेर ‘डाक्टर सा’ब’ भन्दै हात जोडेर डाँको छोड्दै हतप्रभ गौरी डाक्टरको पछिपछि दौडिई । नर्सहरूले उसलाई सम्हाले । त्यो रात उनीहरूको जीवनमा कालरात्रि नै बनेर आयो ।

छोरीको लासमा घोप्टो परेर रुँदै गौरीले गरेको विलाप अस्पतालका भित्तामा ठोकिएर त्यहीँ हरायो । उसको रोदन अरू कसैले नसुने पनि धनबहादुरले सुन्यो । भित्ताको अडेस लागेर झकाएको धनबहादुरका आँखा खुले । गौरीको रोदन र विलापले छोरी अब कहिले नफर्कने लोकमा गइसकी भन्ने अनुमान लगाउन उसलाई कठिन भएन ।

उसको हंसले ठाउँ छोड्यो । उसलाई पनि डाँको छोडेर रुन मन लाग्यो । तर अचम्म, ऊ रुन सकेन । उसको कण्ठबाट आवाज निस्केन । उसको गलाबाट सासको सानो त्यान्द्रो फुस्स मात्र गर्यो ।

धनबहादुर अत्तालियो र उठ्न खोज्यो, तर सकेन । उसका हातखुट्टा लुलाजस्ता भएका थिए । शरीर आफ्नो हो कि अरूको हो जस्तो अनुभव भइरहेको थियो । उसले शरीरमा शक्ति बाँकी नभएको महसुस गर्यो । तैपनि, काँपिरहेका युगल हरले शरीरका दुवैतिरबाट भुइँमा ठेलेर जबर्जस्ती उठ्न खोज्यो ।

हातको कम्पन खुट्टामा पनि सर्यो । उसले हिम्मत हारेन र उठ्यो । भयानक हुरीले भर्खर सरेको रुखको बिरुवा हल्लाएजस्तै उसको पूरै शरीर हल्लियो । खुट्टा बांगिए ।

अनि, उठेर राम्रोसँग उभिन नपाउँदै अगाडिको दृश्य एकाएक मधुरो भयो । उसका कान डम्म भए । दिमाग शून्य भयो । र, एकैछिनमा उसका लागि संसार नै अँध्यारो भयो । ऊ गर्लम्म भुइँमा लड्यो ।

कोही लडेको आवाज सुनेपछि सबैका नजर त्यतातिर पुगे । गौरीका पनि । उनीहरू दौडेर धनबहादुर लडेको ठाउँमा पुगे । ऊ चुपचाप भुइँमा लडिरहेको थियो ।

‘के भो ?’ भन्दै रुन्चे स्वरमा गौरीले धनबहादुरलाई घच्घचाई । तर, ऊ बोलेन । उसको लथ्रक्क परेको शरीर उत्तानो पर्यो । नजर बन्द थियो । गौरीले फेरि हल्लाई । फेरि पनि ऊ बोलेन ।

गौरीले रुँदै सहायताका लागि गुहार मागी । धनबहादुर अडेस लागेको भित्तामा आलो रगतको धब्बा थियो । नर्सले आएर उसलाई जाँची । अलिअलि सास बाँकी थियो । उसको सर्ट पल्टाएर हेरी । देब्रे कोखानेर रगतले पटुका भिजेको थियो । देखेर गौरी मुर्छा परी ।

त्यहाँकी नर्सले धनबहादुरको नाडी छामिन् । नाडी निकै कमजोर भइसकेको थियो । नर्स पनि आत्तिइन् । तर, उनीसँग धनबहादुरलाई मृत्युको मुखबाट खोसेर ल्याउने कुनै जादु थिएन ।

नाडीको चालसँगै मुटुको चाल पनि विस्तारै धिमा भयो र उसले त्यही भुइँमा अन्तिम सास फेर्यो ।

निर्मलाको लास पछिपछि अर्को स्ट्रेचर लिएर उनीहरूले धनबहादुरको शवलाई लिएर गए । बेहोस गौरीलाई पनि स्ट्रेचरमा राखेर आकस्मिक कक्षमा पुर्याइयो ।

अर्को दिन फेरि अरुणोदय भयो । दुई दिनअगाडि आशाको किरण बोकेर आएका दिनकर त्यस दिन निराशा बोकेर आएका थिए । झ्यालको पर्दाको चरबाट पसेको एक मधुरो किरणले गौरीलाई बेहोसीबाट बाहिर ल्यायो । तर, ऊ पूरै होसमा आइसकेकी थिइन ।

होस र बेहोसीबीचमा उसले कतैबाट आइरहेको कोलाहल सुनी । रेडियो हो या टेलिभिजन या अरू यस्तै केही, उसले यकिन गर्न सकिन । उसले आवाज आएतिर हेरी ।

त्यहाँ मानिसको भीड थियो । उत्साह र प्रफुल्लता थियो । सबैले सफलताको उत्सव मनाइरहेका थिए । चिल्ला गाडीका लहर कसैलाई पर्खेर बसिरहेका थिए । पत्रकारहरू क्यामेरा तेर्स्याएर प्रतीक्षारत थिए । बुद्धिजीवीहरू फूलमाला र पुष्पगुच्छासहित स्वागतमा लामबद्ध थिए ।

सबैले प्रतीक्षा गरिरहेका उनी हँसिलो मुहारमा भीडको बीच झुल्किए । उनी अस्पतालबाट स्वास्थ्यलाभ गरेर फर्किंदै थिए । उनको मिर्गौलाको सफल प्रत्यारोपण भएको थियो । त्यो पनि देशभित्रकै सरकारी अस्पतालमा ।

डाक्टर, कर्मचारी, नेता, कार्यकर्ता, पत्रकार सबै खुसी थिए । उनी गाडीभित्र पसे । त्यहाँ जम्मा भएको भीडले उनको जयजयकारमा नारा लगायो । उनको दीर्घायुको कामना गर्यो ।

त्यो कोलाहलले गौरीको पूरै होस आयो । उसले छोरीलाई सम्झी, लोग्नेलाई सम्झी, आफ्नो हालत हेरी । उसको मन स्तब्ध भयो । दिमाग शून्य ! प्रभातीय सुन्दर मौसममा पनि उसको मनमा कालो मेघ मडारियो । यतिखेर उसले आफूलाई चारैतिरबाट असहाय देखी । जिन्दगीमा निराशा र पीडाबाहेक केही नजर आएन ।

एकाएक उसलाई कहिल्यै नभएको अचम्मको छटपटी हुन थाल्यो । गलामा केही वस्तु अड्किएर सास रोकिएजस्तो भयो । खलखली पसिना आयो । अनि, छातीभित्र भयानक विस्फोट भयो । उसका नजर धूमिल भए । उसले देखिरहेको दृश्य पनि ओझेल पर्न थाल्यो ।

जयजयकारको तुमुल ध्वनि विस्तारै कम भयो । एकछिनपछि सबै शान्त थियो ।

(वीरगन्ज, पर्सा)