काठमाडौं । पोखरा र चितवनमा गत वर्षको तुलनामा यस वर्ष तिहारमा पर्यटकको संख्या बढेको छ । तिहारको बिदा लामो हुदाँ घुम्न आउने आन्तरिक पर्यटकको संख्या बढेको व्यवसायीहरू बताउँछन् ।

पोखरा र चितवन आन्तरिक पर्यटकको पहिलो रोजाइमा गन्तव्य हुन् । त्यसमाथि चाडबाडका कारण परिवार, आफन्त र साथीभाइसँग घुम्न जानेहरूको संख्यामा वृद्धि भएको हो ।

कोरोना भाइरसका कारण बितेका दुई वर्ष पर्यटन क्षेत्रका लागि सुखद रहेनन् । ०७७ सालमा पूरै ठप्प बनेको पर्यटन क्षेत्र गएको वर्षदेखि भने चलायमान बन्न थालेको छ । गत वर्षको तुलनामा यस वर्ष बाह्य तथा आन्तरिक पर्यटकको संख्यामा वृद्धि भएको छ । 

यस वर्षको दसैँ तिहारको बिदामा पोखरा घुम्न आउने पर्यटकको संख्या गत वर्षको तुलनामा वृद्धि भएको होटल एसोसियसन अफ नेपालका वरिष्ठ उपाध्यक्ष विनायक शाह बताउँछन् । तर, गत वर्षको तुलनामा यस वर्ष परिवारसँग पोखरा घुम्न आउने पर्यटकको संख्या भने घटेको उनको अनुभव छ । 

यस वर्ष पोखरामा आन्तरिक पर्यटकमा पनि युवाहरूको संख्या बढेको शाहले बताए । “२५ देखि ४० वर्ष उमेर समूहका पर्यटकहरू बढेका छन् । यस्तै परिवारसँग घुम्न आउनेको संख्या पनि राम्रो रहेको छ,” उनल भने ।

यस्तै, छिमेकी मुलक भारतबाट आउने पर्यटक पनि बढ्दो छ । परिवारसँग घुम्न आउनेको संख्याका हिसाबले कम भएपनि युवा पुस्ता र भारतीय पर्यटकको संख्या भने राम्रो छ ।

यता चितवनमा पनि अपेक्षाकृत पर्यटक नभएपनि तिहारको बिदामा घुम्न आउनेको संख्या बढेको क्षेत्रीय होटल संघ चितवनका अध्यक्ष दिपक भट्टराई बताउछन् ।

“जनु हिसाबले हामीले सोचेका थियौँ त्यहीअनुसार होइन । तर पनि तिहारको पछिको दिनमा आन्तरिक र छिमेकी मुलुक भारतबाट आउने पर्यटकको कारण चितवन र सौराहामा राम्रै रहेको छ,” भट्टराईले भने ।

चितवनमा घुम्न आउने पर्यटकहरूमध्ये झन्डै ८० प्रतिशत आन्तरिक पर्यटक छन् । आन्तरिकसँगै बाह्य पर्यटकको संख्या पनि बढेपछि होटलको अक्कुपेन्सी पनि राम्रो रहेको छ ।

कोरानाले अर्थतन्त्रमा देखिएको असर र रुस–युक्रेन युद्धका कारण यात्रा नै महँगो भएको छ । महँगीको कारण पनि पर्यटकको संख्या अपेक्षाकृत रूपमा बढ्न नसकेको जानकारहरू बताउँछन् । 

समन्वयको अभाव
कोरोनाले ठप्प पारेको पर्यटन क्षेत्र पुनः लयमा फर्किंदै छ । तर, सरकारले पर्यटन क्षेत्रको नीतिगत कार्यक्रम घोषणा नगर्दा अपेक्षाकृत रूपमा पर्यटक बढ्न नसकेको होटल एसोसियसन अफ नेपालका वरिष्ठ उपाध्यक्ष विनायक शाह बताउँछन् ।

“कोरोना लगत्तै डेंगी आयो । हामीले अहिले पूर्ण रूपमा स्वास्थ्य प्रोटोकल सामाग्री पालन गरेका छौँ । तर यसको बारेमा पर्यटकलाई बुभाउन नसक्दा पर्यटको संख्यामा वृद्धि हुन सकेको छैन,” उनले भने ।

निजी क्षेत्रले अहिले गर्नुपर्ने सबै तरिकाले प्रचार–प्रसार गरिसकेको शाहको दाबी छ । तर, सरकार र निजी क्षेत्रबीच समन्वय हुन नसक्दा अपेक्षाकृत रूपमा पर्यटक भित्र्याउन सफल हुन नसकेको शाहको धारणा छ । पर्यटन क्षेत्रमा काम गर्ने सरकारी र गैरसरकारी संघसंस्थाहरू प्रचारप्रसारमा चुकेको उनी बताउँछन् ।

“हामीले आह्वान गर्दापनि स्वास्थ्य प्रोटोकल पूर्ण रूपमा पालना गरेका छौँ । नेपालमा आउने पर्यटक कोरोना र डेंगीजस्ता रोगबाट पूर्ण रूपमा सुरक्षित छन् भन्ने विश्वास दिलाउन नसक्दा पर्यटकको संख्या अपेक्षाकृत हुन नसकेको हो । यसका लागि अब पर्यटन क्षेत्रमा काम गर्ने सबै सरकारी संयन्त्र र गैर–सरकारी संघसस्था मिलेर काम सकियो भने अपेक्षाकृत पर्यटन भित्र्याउन सहयोग पुग्छ,” उनले भने ।

सरकारले पर्यटकलाई लक्षित गरी घोषणा गरेका कार्यक्रमहरू कार्यान्वयन र अनुगमनमा फितलो भएकाले पनि लक्ष्य अनुसार पर्यटक भित्र्याउन नसकेको व्यवसायीहरूको गुनासो छ ।

"सरकारले पर्यटन क्षेत्रका लागि कार्यक्रम घाषणा गर्ने तर पूर्ण रूपमा कार्यान्वयन नहुनु र फितलो अनुगमनका कारण पनि पर्यटकको संख्यामा उल्लेख्य वृद्धि हुन सकिरहेको छैन । यसका लागि अब सरकार र निजी क्षेत्रबीच समन्वय गरेर अघि बढ्नुपर्छ,” शाहले भने ।