काठमाडौं । रोजगारीका लागि बेलायतमा नेपाली स्वास्थ्य जनशक्ति लैजानको लागि सोमबार समझदारीपत्रमा हस्ताक्षर भएको छ ।

जीटुजी प्रक्रियामार्फत् बेलायतमा नेपाली स्वास्थ्य क्षेत्रका जनशक्ति पठाउन सात बुँदे समझदारी भएको हो ।

समझादारीपछि नेपालले पहिलो चरणमा बढीमा दुई सयजना नर्सिङ जनशक्ति पठाउने भएको छ ।

समझदारीपत्रमा नेपालका तर्फबाट श्रम सचिव एकनारायण अर्याल र नेपालका लागि बेलायती राजदूत निकोला पोलिटले हस्ताक्षर गरेका छन् । 

समझदारीअनुसार स्वास्थ्यकर्मीको छनौट र पदस्थापना नेपालको वैदेशिक रोजगार विभाग तथा बेलायतको डिपार्टमेन्ट अफ हेल्थ एण्ड सोसियल केयर वा तोकिएको निकायको प्रत्यक्ष संलग्नतामा सरकारी (गभर्मेन्ट टु गभर्मेन्ट) प्रक्रिया बमोजिम हुनेछ ।

समझादारीपत्रको दोस्रो बुँदामा नेपाली स्वास्थ्यकर्मीलाई बेलायतको स्वास्थ्य सेवा (एनएचएस) मा सुरक्षित, मर्यादित र व्यवस्थित तवरले रोजगारीमा संलग्न हुने व्यवस्था मिलाइनेछ ।

विश्व स्वास्थ्य संगठनको हेल्थ वर्कर सपोर्ट एण्ड सेफगार्ड लिस्ट २००० मा नेपाल समावेश रहेको अवस्थालाई मध्यनजर गरी स्वास्थ्यकर्मीको संख्या र प्रकारका सम्बन्धमा दुवै सरकारले संयुक्त निर्णय गर्ने समझदारीपत्रको तेस्रो बुँदामा उल्लेख छ ।  

त्यस्तै नेपालको स्वास्थ्य क्षेत्रको विकास र सुदृढीकरणमा बेलायत सरकारको योगदान रहँदै आएकोमा आगामी दिनमा समेत स्वास्थ्य क्षेत्रको निरन्तर सुदृढीकरण र आधुनिकीकरणमा सहयोग जारी हुने बुँदा नम्बर चारमा उल्लेख छ ।

त्यसैगरी परीक्षणको रूपमा प्रथम चरणमा नेपाली नर्सहरूलाई बेलायतमा पदस्थापना गर्ने कार्यलाई 'इम्प्लिमेन्टेसन प्रोटोकल' स्पष्ट व्यवस्था गरिने पनि समझदारी भएको छ ।

त्यस्तै नियुक्ति प्रक्रियाका लागि कुनै शुल्क नलाग्ने एवं रोजगारीका लागि छनौट भएका स्वास्थ्यकर्मीको लागतको शोधभर्ना हुने पनि समझादारी भएको छ । 

समझदारीपत्रको सात नम्बर बुँदामा परीक्षण चरणको अन्तमा समग्र स्वास्थ्यकर्मी नियुक्ति प्रक्रियाको मूल्याङ्कन गरिने र थप नियुक्ति तथा विस्तारका सम्बन्धमा आवश्यक निर्णय लिइने उल्लेख छ । 

कस्ता नर्स जान पाउँछन् ? 

रोजगारीका लागि बेलायत जान चाहने नेपाली नर्स नेपाल नर्सिङ काउन्सिमा दर्ता भइ कम्तीमा दुई वर्ष काम गरेको हुनुपर्नेछ ।

उमेर २० देखि ४० वर्षबीचको हुनुपर्नेछ भने, आईएलटीएसमा ७ स्कोर ल्याउनुपर्नेछ । स्टाफ नर्सको रूपमा काम गर्दै आएका, बीएस्सी नर्सिङ जनशक्ति बेलायत सरकारले माग गरेको मन्त्रालयले जनाएको छ ।

तर, बेलायत पठाउने नर्सहरूको योग्यताबारे प्रोटोकल बनेपछि मात्रै श्रम सम्झौता हुने टुंगो लाग्ने श्रम मन्त्रालयका रोजगार व्यवस्थापन महाशाखा प्रमुख राजीव पोखरेल बताउँछन् ।

"स्वास्थ्यकर्मीको क्याटागोरी अनुसारको प्रोटोकल बनाउनुपर्छ, जुन समूहका जनशक्ति पठाउने हो, त्यही समूहका लागि प्रोटोकल बनाइन्छ, अहिलेलाई नर्सहरू पठाउने योजना भएकाले नर्सहरूका लागि प्रोटोकल बनाइनेछ," महाशाखा प्रमुख पोखरेलले भने ।

पोखरेलकाअनुसार बेलायती दूतावाससँगको समन्वयमा अबको छ महिनाभित्र प्रोटोकल बन्ने र पहिलो चरणमा नर्स पठाउने प्रक्रिया सुरु हुनेछ ।

तर, पहिलो चरणमा भने एकसयदेखि दुईसय नर्सहरू पाइलट बेसमा पठाइनेछ । उनीहरूले बेलायतमा श्रम गरेबापत्को सेवा सुविधा, सुरक्षाको अवस्था सबै हेरेर थप जनशक्ति पठाइने पोखरेलले बनाए ।

पहिलो चरणमा जाने नर्सहरू कसरी छनोट हुने भन्नेबारे पनि प्रोटोकल बनेपछि मात्रै टुंगो लाग्ने मन्त्रालयले जनाएको छ ।