बलिउड सिनेमा ‘सूर्यवंशी’ रिलिज भएसँगै नेपालमा सिनेमा रिलिजको डेट लक गर्ने मेकरको संख्या बढ्दै गएको छ । दुई वर्षदेखि थन्किएर बसेका चलचित्रले रिलिज डेट लिइरहेका छन् । हरेक वर्ष दसैँ वा तिहारको छेको पारेर रिलिज गर्ने ‘छक्का पञ्जा’ टिमसँग भने अहिले चलचित्र छैन । भलै, यो चलचित्रको हल ट्रेलर सिनेमा घरमा बजिरहेको छ । स्क्रिप्ट समेत लक नभएको चलचित्र कहिले रिलिज हुन्छ ? पहिला सँगै काम गरेका जितु नेपाल यो सिरिजमा समेटिन्छन्/समेटिँदैनन् ? छक्का पञ्जा टिमका चुनौती के–के हुन् ? छक्का पञ्जाको वाचनशैलीमा परिवर्तन हुन्छ वा हुँदैन ? सूर्यवंशीले राम्रो व्यापार गर्याे, अब नेपाली चलचित्रले पनि त्यही बाटो समाउने हुन् ? यी र यस्तै प्रश्नको जवाफ बाह्रखरीका नरेश फुयाँलले कलाकार, निर्माता तथा लेखक दीपकराज गिरीसँग खोज्ने प्रयास गरेका छन् ।
बलिउड सिनेमा सूर्यवंशी नेपालमा पनि चल्यो । राम्रो भएकाले चलेको हो ?
राम्रो भनेको के हो भन्ने पनि हो । फिल्मलाई लिएर कस्ता प्रतिक्रियाहरू आइरहेका छन्, सबैलाई थाहा छ । यद्यपि, सिनेमा चल्यो त्यो सकारात्मक पक्ष हो । यही फिल्म नेपाली भएको भए यो फलानोको सिनेमा कसरी चल्यो होला भन्ने कुरा गर्थे ।
राम्रो/नराम्रो भन्दा पनि यसले के कुरा पुष्टि गर्यो भने लामो समय घरमा टेलिभिजनमा, मोबाइल एपमा सिनेमा हेरिरहेका दर्शकले सिनेमा हल मिस गरिरहेका रहेछन् । सिनेमा घरमा गएर परिवारसँगै बसेर पपकन र कफी खाँदै सिनेमा हेर्नुको जुन मजा छ, त्यो अन्त पाइँदैन भन्ने पुष्टि भएको छ ।
नेपाली मेकरले अब सिनेमा रिलिज गर्न डराउनु पर्दैन भनेर बुझ्दा हुन्छ ?
नेपाली सिनेमा जहिले रिलिज गर्दा पनि डराउनुपर्छ । कि दर्शकलाई मनोरञ्जनको ग्यारेन्टी गर्नुपर्छ कि यो मेकरले अन्तर्राष्ट्रियस्तरको कलात्मक सिनेमा बनाउँछ भन्ने विश्वास दर्शकलाई दिलाउनुपर्छ । यी दुई ब्रान्ड स्थापित गर्न सक्नुपर्छ । जुन हाम्रोमा छैन ।
अर्को हाम्रो समस्या, कुनै सिनेमा चल्यो भने वाहियात सिनेमा चल्यो भन्न थाल्छौँ । वाहियात सिनेमा चल्दै चल्दैन । सिनेमामा इन्टरटेनमेन्ट भ्यालु पाएन भने अहिलेको समयमा कोही दर्शक पागल छैन तीन घण्टा हलमा थुनिएर बस्न ।
दसैँमा नेपाली सिनेमा रिलिज भएको थियो, चलेन । तिहारमा आएको हिन्दी सिनेमा भयंकर चल्यो ।
सामान्य समयमा पनि ९७ प्रतिशत नेपाली चलचित्रले लगानी उठाउँदैन थिए । अधिकांश सुपरहिट भनिएका चलचित्र यथार्थमा घाटामा गएका हुन्छन् । कागजमा सुपरहिट भनेर मात्रै हुँदैन । प्रचार गरिनु र पैसा उठाउनु फरक छ । यसको अर्थ हामी व्यावसायिक छैनौँ । चलेको चलचित्रलाई पनि समर्थन गर्दैनौँ ।
विदेशी चलचित्रको दबदबा छ । हाम्रो चलचित्रको कथ्य कस्तो हुनुपर्छ, हामीले कसरी कथा भनेर दर्शक हाम्रोतर्फ ल्याउने ?
युवा पुस्ता हलिउड चलचित्र हेर्छ । बाँकी क्राउड बलिउड चलचित्र हेरिरहेको छ । यो दुवै पक्षलाई नेपाली चलचित्रमा कसरी फर्काउने भनेर साँच्चै हामी घोत्लिने बेला भइसकेको छ ।
‘छक्का पञ्जा–४’को हल ट्रेलर सार्वजनिक गर्नुभयो । सिनेमा कहिले रिलिज हुने हो ?
फागुन लागेपछि हामी सुटिङमा जानेछौं । सिनेमाको प्रोसेस लामो हुन्छ । त्यसैले आउँदो दसैँमा रिलिज हुने बढी सम्भावना छ ।
हल ट्रेलरमा पहिला तपाईंहरूसँग काम गर्नुभएको जितु नेपाल देखिनुभएको छैन । चलचित्रमा पनि नसमेटिने निश्चित हो ?
यो विषय अहिले नै भन्नु नै अलि चाँडो हुन्छ होला । कुनै पनि कलाकार टिजर वा ट्रेलरमा नेदेखिएपछि आउँदै आउँदैन भन्ने त होइन । अहिलेको प्रारम्भिक अवस्थामा हेर्दा त्यो देखिएको छ । हाम्रो सम्बन्ध एकदम राम्रो भएका कारण उहाँले मेरो रोल आयो भने भन्नुहोला भन्नेजस्तो कुरा गर्नुभएको छ । हामीले पनि एउटै उद्योगमा बसेर केही कुरामा असमझदारी भयो भन्दैमा अब सँगै काम गरिँदैन भनेर ल्याप्चे लगाएर बसेका छैनौँ ।
‘छक्का पञ्जा’मा योभन्दा अगाडि अझै ठूलो टिम थियो । दुईमा आएर केही परिवर्तन भयो । एउटा चलचित्रमा केही कलाकार छुटे भन्दैमा उनीहरू अर्कोमा नसमेटिने भन्ने हुँदैन । कुनै चलचित्रमा कुन कलाकार हुन्छन्, कुनैमा कुन हुन्छन् । यो प्रक्रिया चलचित्रमा चलिरहन्छ ।
यसअघि केही शृंखलामा छुट्नुभएका शिवहरि पौडेल र निर्मल शर्मा यो सिरिजमा पुनः जोडिन लाग्नुभएको हो ?
हो । उहाँहरू योपटक हामीसँग काम गर्दै हुनुहुन्छ । केही थपिने र केही घट्ने प्रक्रिया त चलिरहन्छ नि ।
स्क्रिप्ट तयार भइसक्यो ?
आधार तयार भइसकेको छ । बाँकी लेख्ने काम भइरहेको छ । अहिले तपाईंको कल आउँदा पनि म स्क्रिप्ट नै लेखिरहेको थिएँ । स्क्रिप्ट तयार भइसकेको भए म सुटिङमा गइसक्थेँ ।
बाहिरको ब्यानरसँग पनि काम गर्ने करिब–करिब निश्चित रहेको सुनिएको छ । तपाईंको चलचित्रको काम सकिएपछि बाहिरको ब्यानरसँग काम गर्ने हो ?
कुरा भइरहेको छ । योजना बनिरहेको छ । तर, म अहिले छक्का पञ्जाको स्क्रिप्ट लक गर्नतर्फ लागिरहेको छु ।
छक्का पञ्जा टिमको मुख्य चुनौती के हो ?
हामीबाट दर्शकले इन्टरटेन्मेन्ट पनि खोज्छन् । तर, मजाले हँसायो भने हावा र’छ चलचित्र पनि भन्छन् । ठोस सामाजिक विषय पनि खोज्छन् । गम्भीर विषय पनि त्यही चलचित्रमा र हाँसोको फोहोरा पनि एउटै चलचित्रमा समेट्नुपर्यो भन्ने खालको अपेक्षा छ । जुन सायदै सम्भव होला ।
छक्का पञ्जा भन्नेबित्तिकै दर्शक हलमा उर्लिएर आएको इतिहास छ । ‘छक्का पञ्जा–१’ र ‘छक्का पञ्जा–३’ त राम्रो थियो । ठिकठाक ‘छक्का पञ्जा–२’लाई पनि दर्शकले राम्रो रेस्पोन्स दिए ।
सिनेमा हेर्न जाने भन्नेबित्तिकै रमाइलो फिल हुन्छ भनेर मनोरञ्जनका लागि नै जाने हो हलमा । सिनेमा हलमा गएर दर्शक दुःखैदुःख, तनावैतनावको कुरा हेर्न चाहन्छन् भन्ने मलाई लाग्दैन । किनभने, तपाईंको जिन्दगीमा यति धेरै तनाव छ, प्रायः त्यही तनावबाट एक छिन भए पनि छुटकारा पाउन हल जाने हो ।
सिनेमाका विद्यार्थी कति छन् नेपालमा, जो गम्भीर प्रकारका सिनेमा हेर्न रुचाउँछन् । कलात्मक चलचित्र हेर्ने, चलचित्रलाई गम्भीरतापूर्वक लिएर हेर्ने दर्शकको संख्या धेरै छैन । धेरै टाढा जानै पर्दैन, मेरो/तपाईंको घरमा नै हेर्ने हो भने आज बोर भयो जाऔँ सिनेमा हेर्न, रमाइलो हुन्छ भनेको सुनिन्छ । त्यस्तो दर्शकलाई हलमा मजाले हँसाएर पठाउने हो ।
आज बलिउडमा रोहित शेट्टी किन सफल छन् ? सिनेमामा दिमागको मतलब छैन । सिनेमामा मिनेट–मिनेटमा सिन चेन्ज हुन्छ । फास्ट स्क्रिन प्ले हुन्छ । मनोरञ्जनको तड्का हाल्दिन्छ । लजिकको मतलब छैन । हलमा दर्शक मजाले हाँस्छन् । हलमा दर्शक ताली बजाउँछन् । खुसी भएर घर फर्किन्छन् । त्यसलाई हामी एकथरी हावा सिनेमा बनाएर पैसा कमायो भनिरहेका हुन्छौँ । नेपालमा मैले हावा फिल्म गरेँ रे, हावा फिल्म दुई दिन चल्छ । दुई हप्तासम्म दर्शक हलमा आ’को आई गर्छन् भने त्यो हावा फिल्म कसरी भयो ? दुई हप्तासम्म दर्शक हलमा आ’को आई गर्छन् भने दर्शकले हलमा मनोरञ्जन खोज्छन् भन्ने बुझ्नुपर्छ ।
हाम्रोमा यहाँ एकथरी मान्छे छन्, सिनेमा भनेको गम्भीर हुनुपर्छ, कमेडी सिनेमालाई सिनेमा नै नमान्ने ।
कमेडी सिनेमामा अभिनय गर्नेलाई त एक्टर हुन् भनेर पनि भन्दैनन् यहाँ । इन्टरटेनर हुन् भनिन्छ । सिनेमा पनि भन्दैनन् । रमाइलो गरे भन्छन् । कतिलाई रिस उठ्यो भने ‘तीतो सत्य’को ठूलो रूप त हो भन्छन् ।
तपाईंले बनाएका चलचित्रमा कलात्मकता खोज्नु नै गल्ती हो त्यसो भए ?
हरेक चलचित्र आफैँमा कलात्मक हुन्छ । कलात्मक नभए त चलचित्र नै हुँदैन । कला पक्ष छैन भने त्यो सिनेमा नै होइन । हाम्रा चलचित्र पनि कलात्मक हुन्छन् । कति कलात्मक पक्ष खोज्ने भन्ने मात्रै हो ।
दीपकराज गिरी भन्नेबित्तिकै यसको सिनेमाले मजाले हँसाउँछ भनेर दर्शक हलमा जान्छन् । दीपकराज गिरीको चलचित्रले हँसाउँछ भन्ने दर्शकको माइन्ड सेट छ । यसको चलचित्र रमाइलो हुन्छ, परिवारसँगै बसेर हेर्न सकिन्छ । तीन घण्टा रमाइलो हुन्छ भनेर हेर्न जान्छन् ।
तपाईंले ‘गम्भीर’ सिनेमा बनाउनुभयो भने दर्शकको अपेक्षाविपरीत हुन्छ ?
सिनेमा मेकरका हिसाबले मलाई गम्भीर सिनेमा बनाउने मन छ । मैले गम्भीर सिनेमा बनाउनु भनेको दर्शकलाई झुक्याउनु हो । धोका दिनु हो । ‘छ माया छपक्कै’मा मलाई एकजना राम्रै समीक्षा गर्ने दर्शकले हात समाएर भने– दीपकजी, तपाईंको सिनेमा हेरेर दर्शक हाँस्न आउँछन् है । तपाईंले चलचित्र गम्भीर–गम्भीर बनाउँदै जानुभएको छ है भन्नुभयो ।
त्यो मेरा लागि सुझाव ग्राह्य छ भन्दै हुनुहुन्छ ?
एउटा मेकरले अडियन्स छोड्यो भने के हुन्छ ? त्यो त भनिरहनु पर्दैन त्यो मेकरको हालत के हुन्छ । बलिउडमा हरर मुभी बनाउनुस्, एक्सन मुभी बनाउनुस्, कमेडी मुभी बनाउनुस्, त्यहाँ छुट्टाछुट्टै दर्शक छन् । ठूलो जनसंख्या भएकाले उनीहरूका लागि दर्शक पर्याप्त छन् । लगानी डुब्दैन र सिनेमा सफल हुन्छ । हाम्रो थोरै दर्शक संख्या छ । त्यसैैले सबै दर्शकलाई मनपर्ने चलचित्र बनाउने प्रयास हामीले गर्नुपर्छ । नेपालमा चलचित्रले २० करोड व्यापार गर्छ भनेर त्यसको ग्राफ हेर्नुपर्यो भने ‘छक्का पञ्जा’मै पुगिन्छ ।
साउथ एसियन रिजनमा जहाँ–जहाँ हिन्दी चलचित्र रिलिज हुन्छ, त्यहाँको व्यापार हेर्ने हो भने हरेक देशमा ‘बाहुबली’ले धेरै व्यापार गरेको छ । भारतका सबै सहरमा यसको व्यापार धेरै छ । यो रिजनमा नेपाल मात्रै यस्तो देश हो, जहाँ ‘बाहुबली’ले भन्दा धेरै व्यापार छक्का पञ्जाले गरेको छ ।
तत्काललाई प्याटन नै परिवर्तन गर्ने योजना छैन ?
मेरा चलचित्र हेर्ने हो भने प्रत्येक चलचित्रमा विस्तारै परिवर्तन हुँदै आइरहेको छ । कथा भन्ने वाचनशैलीमा पनि छक्का पञ्जा–१ बाट छक्का पञ्जा–३ र ‘६ माया छपक्कै’मा आइपुग्दा धेरै परिवर्तन भइसकेको छ । तर, मैले मलाई एकैपटक भयंकर परितर्वन गरेँ भने मेरा दर्शकले हँसाउँछ भनेर आएको के फिल्म बनाएछ यस्तो भनेर गाली गरेर फर्किन्छन् ।
यो चुनौती मोल्न छक्का पञ्जा टिम तयार छैन ?
जुन छक्का पञ्जा ब्रान्ड छ, यसमा चाहिँ छेडछाड गर्ने अनुमति मलाई छैन । अरूमा केही भए पनि गरेँ होला र गर्छु पनि । अरू ब्यानरका चलचित्रमा गर्छु । मैले अहिले साइन गरेका चलचित्र नै अलग–अलग धारका छन् । त्यसमा म रिस्क लिन सक्छु । तर, छक्का पञ्जा भन्नेबित्तिकै दर्शकमा यसमा फुल इन्टरटेन्मेन्ट हुन्छ भन्ने माइन्डसेट छ । वाइवाई चाउचाउ खाने अनि हट र स्पाइसी भएन भनेर कमेन्ट गरेर हुन्छ र ?
छक्का पञ्जा–४ बनाउन ढिलो गरेँ भन्ने लागेको छैन ?
स्क्रिप्टचाहिँ तयार गरको भए अहिले सुटिङमा जान हुन्थ्यो भन्ने फिल भइरहेको छ । स्क्रिप्ट लक गरेर बस्नुपर्ने रहेछ भन्ने मनमा भइरहेको छ ।