काठमाडौं । नेपालमा बेला–बेलामा खेलभन्दा धेरै खेल संघ भएको चर्चा हुने गर्छ । खेल संघहरू दर्ता गर्नुको मुख्य उद्देश्य खेलाडी र खेलको विकासलाई प्राथमिकतामा राख्नु नै हो ।

नेपाली खेलकुदमा भने संघ दर्ता गर्नुको उद्देश्य फरक छ । विदेश घुम्न जान चाहेमा हरेक खेलको बाहना गर्दै संघ दर्ता गर्ने गरिन्छ । नेपालमा सक्रिय र प्रतियोगिता गरेको देखिने ५० भन्दा धेरै संघ छैनन् ।

राष्ट्रिय खेलकुद परिषद् (राखेप) र नेपाल ओलम्पिक कमिटीमा दर्ता भएका संघ भने २०० भन्दा धेरै छन् । सबै संघहरूले प्रतियोगिता गर्दैनन् । वर्षभरि खेलाडीहरू कुन अवस्था छन्, खेलाडीहरूको आवश्यक्ता के हो भन्नेसम्म याद नहुने संघहरूले अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगितामा खेलाडीहरू जाँदा भने मज्जाले याद गर्दै आएका छन् । त्यसैको पछिल्लो उदाहरण जापानमा हुन लागेको टोकियो ओलम्पिकमा सहभागिताका लागि देखाइएको हर्कत हो ।

तुलासा थापा टोकियो ओलम्पिकमा म्यानेजर बनेर गएकी छन् । नेपाल ओलम्पिक कमिटी (एनओसी)की सचिव रहेकी उनी ओलम्पिकमा सहभागिताको विषयले चर्चा पाएको छ । एमाले नेता वामदेव गौतमकी श्रीमती भएकाले पनि उनको चर्चा चुलिएको हो ।

अर्काेतर्फ, उनी जुन खेलको म्यानेजर भएर जापान पुगेकी छन्, उक्त खेलसँग उनको कुनै साइनो छैन । थापा त नेपाल कबड्डी संघको अध्यक्ष हुन् । नेपालका तर्फबाट ओलम्पिकमा कबड्डीको सहभागिता छैन । कबड्डीबाट जापान जाने सपना पूरा नहुने देखिएपछि उनले अर्को बाटो रोजिन्, पहुँच ।

थापा एनओसी अध्यक्ष जीवनराम श्रेष्ठनिकट व्यक्ति हुन् । अध्यक्ष श्रेष्ठचाहिँ थापाका पति नेता गौतमनिकट एमाले सांसद हुन् । यिनै राजनीतिक निकटतका कारण एनओसी अध्यक्ष श्रेष्ठले थापालाई जुडोको म्यानेजर बनाएर जापान पठाइदिए । 

थापा पनि एमालेकी सांसद हुन् । प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले विश्वासको मत लिने दिन उनी जापानमा भएकाले बैठकमा सहभागी भइनन् ।

आफ्नो पदीय जिम्मेवारीलाई बेवास्ता गर्दै उनले आफूसँग कुनै सम्बन्ध नै नभएको खेलको म्यानेजर भएर जानु भनेको पदाधिकारीले पदीय जिम्मेवारी भुलेको बुझ्न सकिन्छ । थापा मात्र नभएर अरु खेल संघका पदाधिकारीहरूले पनि आफ्नो जिम्मेवारी भुल्दै ओलम्पिकमा सहभागिता जनाएका छन् ।

नेपाल बक्सिङ संघका अध्यक्ष राम अवाले हाल जापानमा छन् । बक्सिङका खेलाडीलाई अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगितामा सहभागिता गराउन नसकेर हात बाँधेर बसेका उनी स्वीमिङ खेलको म्यानेजर बनेर जापान गएका छन् ।

त्यस्तै, नेपाल फेन्सिङ संघका अध्यक्ष सुनीलकुमार श्रेष्ठ जुडो खेलको म्यानेजर बनेर जापान घुम्न पुगे । फेन्सिङमा वर्षभरि एक प्रतियोगिता पनि गर्न नसकेका उनी जुडोको म्यानेजर भएर ओलम्पिकमा गएका छन् ।

तेक्वान्दो संघका अध्यक्ष प्रकाशशमशेर राणा सुटिङ खेलको म्यानेजर बनेर जापान छन् । एनओसी उपमहासचिव पिताम्बर तिम्सिना एथलेटिक्स खेलको म्यानेजर बनेर जापान जाँदै छन् ।

एथ्लेटिक्समा योपटकको ओलम्पिकमा विवाद आयो । गोपीचन्द्र्र पार्कीले ओलम्पिकमा सहभागिता जनाउन नपाउँदा चुप लागरे बसेका तिम्सिना त्यही खेलमा म्यानेजर भएर जापान जाँदै छन् । प्रतियोगिताका लागि नाम पक्का गरेर करिब आठ महिना अभ्यास गरेका म्याराथन धावक पार्की अन्तिम समयमा ओलम्पिक जान पाएनन् ।

एथ्लेटिक्सकी प्रशिक्षक इन्द्रकुमारी कार्कीले आफ्नो कोरोना रिपोर्ट नेगेटिभ भए पनि ओलम्पिक कमिटीले आफूलाई जानकारी नै नगराई अर्काे व्यक्तिलाई पठाएको भन्दै गरेको टिप्पणी चर्चामा छ ।

यता, एथ्लेटिक्सकै म्यानेजर बनेर जाने चर्चामा रहेका राखेप उपाध्यक्ष शिव कोइरालाले आफूले नाम फिर्ता लिएको बताए ।

पदीय गरिमालाई भुलेर ओलम्पिकमा म्यानेजरको हैसियतमा घुम्ने प्रचलन नेपालमा नयाँ होइन ।

राखेपका सदस्यसचिव रमेशकुमार शिलवाल पनि अहिले जापानमा छन् । उनी नेपालको तर्फबाट ‘सेभ द मिसन’का रूपमा जापान पुगेका हुन् ।

यस्तै, युवा तथा खेलकुद मन्त्रालयका सचिव केदार न्यौपाने नेपालका तर्फबाट टिपोटकारको रूपमा जापान पुगेका छन् ।

टोकियो ओलम्पिकमा नेपालबाट चार खेलमा पाँच खेलाडीले प्रतिस्पर्धा गर्दै छन् । खेलाडीसहित करिब २३ जनाको टोली जापानमा छ । राखेपका बोर्ड सदस्य सम्पन्न श्रेष्ठ र सुभास श्रेष्ठ एनओसी कर्मचारीको हैसियतमा जापान पुगेका छन् । उक्त कोटामा एनओसीले आफ्ना कर्मचारीलाई पठाउनुपर्ने हो । तर, एनओसी कर्मचारीको ठाउँमा राखेप बोर्ड सदस्यलाई जापान पठाइएको छ ।