काठमाडौं । पछिल्लो एक महिनामा प्रहरीको सक्रियताले नेपाली बैंकमाथि हुनसक्ने सम्भावित दुई ठूला आर्थिक घटना रोकिए । महानगरीय प्रहरी परिसर काठमाडौंले १६ भदौमा ६ जना चिनियाँ नागरिकलाई पक्राउ गरेको थियो ।

उनीहरु दरबारमार्गबाट पक्राउ परेका थिए । उनीहरुको साथबाट एक करोड २६ लाख २९ हजार नेपाली रुपैयाँ, हङकङ डलर ८०, चाइनिज युआन ११ सय ९१, केही अमेरिकी डलर, युरो र कम्बोडियन मुद्रा बरामद भएको थियो । प्रहरी सक्रियताले नेपाली बैंकको अर्बौं रकम लुटिनबाट जोगियो । उनीहरुमाथि अनुसन्धान जारी छ । उनीहरुले नेपाली बैंकको सर्भरमै हमला गरेर एटीएम बुथबाट रकम निकालेका थिए । थप दुईजना फरार छन् । 

प्रहरी परिसर काठमाडौंका एसएसपी उत्तमराज सुवेदी भन्छन्, ‘‘चिनियाँ ह्याकर समूहको योजनाकार को हो भनेर अहिले नै भन्न सकिने अवस्था छैन । उनीहरुले प्रयोग गर्ने वि–च्याट लगायतको रिपोर्ट आउन बाँकी छ । रिपोर्ट आएपछि थप तथ्य बाहिर आउला ।’’ त्यसअघि पनि नेपाली बैंकमा साइबर हमला भइसकेको छ ।

बैंकहरुले साइबर सुरक्षामा गम्भिरता नदेखाउँदा एक महिनाको बीचमै दोस्रोपटक नेपाल सरकारकै स्वामित्वमा रहेको कृषि विकास बैंकमाथि साइबर हमला भएको छ । प्रहरी र राष्ट्र बैंकले कृषि विकास बैंकबाट लुटिएको रकमबारे फरक–फरक कुरा बताइरहेका छन् । अनुसन्धानकै क्रममा रहेकाले यो विषयमा थप बोल्न प्रहरीले अस्वीकार गरेको छ ।

कसरी लुटियो रकम ?

महानगरीय अपराध महाशाखाका प्रहरी अधिकारीका अनुसार बैंकको पैसा चोरीको योजना लामो समयदेखि बनाएको पाइएको छ । यसमा भारतको मुम्बईमा रहेका ह्याकर समूहको संलग्नता रहेको प्रहरी आशंका छ । कृषि विकास बैंकको रकम चोरी गर्ने गिरोहले नेपाली नागरिकलाई नै प्रयोग गरेको देखिएको छ । जसमा पानर रेमिट्यान्सका केही कर्मचारी समेत पक्राउ परेका छन् ।

एक प्रहरी अधिकारीले भने, ‘‘प्राविधिक पाटोका विषयमा अहिले नै भन्न सकिन्न । आइतबार कृषि विकास बैंक नुवाकोटबाट केन्द्रीय बैंकमा खाता रहेका लेमान तामाङको खातामा अस्वाभाविक रुपमा पैसा आएपछि बैंकले हामीलाई खबर गरेको हो । अनुसन्धानका क्रममा हामीले लेमानलाई पक्राउ गरेपछि थप व्यक्ति पक्राउ परे ।’’ प्रहरी स्रोतका अनुसार लेमानले सो रकम झिक्ने र झिकेपछि १० प्रतिशत कमिसन खाएर बाँकी रकम ह्याकर समूहलाई पठाउने योजना बनाएका थिए ।

ह्याकर समूहले यसका लागि लामो समयदेखि आफूलाई काम लाग्ने व्यक्तिको खोजी गरेको थियो । लेमानको खातामा ‘सौराहा’ युजर आइडीमार्फत् कृषि विकास बैंकको लहान शाखाको कम्प्युटर प्रयोग गरेर नुवाकोटबाट काठमाडौंमा पैसा ट्रान्सफर भएको पाइएको छ । यसमा बैंककै कर्मचारीमाथि पनि प्रहरीले निगरानी सुरु गरेको एक प्रहरी अधिकारीले बताए । प्रहरीले सुजन कार्की, लक्ष्मी तामाङ, निर्मला तामाङ, निमा तामाङ, सञ्जय घले, विद्या सागर, लेमान तामाङ, पुष्पराज खड्का लगायतलाई पक्राउ गरेको छ । काठमाडौंको कीर्तिपुर, सिरहा, धादिङ र कैलालीबाट उनीहरु पक्राउ परेका हुन् ।

चिनियाँ ह्याकर समूहले बैंकको एटीएम ह्याक गरेर रकम लुटेको एक महिना बित्न नपाउँदै दोहोरिएको घटनाले नेपाली बैंकको साइबर सुरक्षा प्रणालीमाथि नै प्रश्न उठेको छ । दुवै घटनामा समानता के छ भने योजनाकार पक्राउ परेका छैनन् ।

कृषि विकास बैंकको लहान शाखाबाट बैंकिङ प्रणालीमा प्रवेश गरेको ह्याकर समूहले बैंकको रकम स्टेटमेन्ट नै आफ्नो कब्जामा लिन सफल भएको प्रहरी अधिकारी बताउँछन् ।

कृषि विकास बैंकको रकम कैलाश विकास बैंकबाट झिकियो

प्रहरीका अनुसार कृषि विकास बैंकको पैसा बैंकिङ सिस्टम ह्याक गरेर विभिन्न बैंकमा समेत पठाएको खुलेको छ । कृषि विकास बैंकबाट चोरी भएको रकममध्ये १० लाख रुपैयाँ कैलाश विकास बैंकको कैलालीको भजनी र केही रकम मकवानपुरका रहेको शाखाबाट समेत निकालेको पाइएको छ ।

कैलाश विकास बैंकको कैलाली शाखाबाट पैसा निकाल्ने मानबहादुर बूढा पक्राउ परेका छन् । उनलाई काठमाडौं पठाउने तयारी गरिएको कैलाली प्रहरी स्रोतले बतायो ।