काठमाडौं । भारतीय सिनेमाले अहिलेसम्म भारतका झण्डै सबै विषयमा चलचित्र निर्माण गरिसकेको छ । तर यसमध्ये दुई विषय ‘स्वतन्त्रता’ र ‘देशभक्ति’ को विषयमा बलिउडको विशेष लगाव छ । 
बलिउडका कयौँ स्टारले भारतमा स्वतन्त्रताका लागि संघर्ष, भारतका वीरको भूमिका उत्कृष्ट ढंगले निर्वाह गरेका छन् । बलिउडकै कारण भारतका प्रायः सबै जनसंख्या भारतीय वीरका बारेमा जान्दछन् । चलचित्रहरूले त्यस बेलाका समयको अवस्था अत्यन्तै सटिक र प्रभावकारी ढंगले चित्रण गरेका छन् । यी चलचित्रले कस्तो संघर्षपछि भारतले स्वतन्त्रता प्राप्त गरेको थियो भन्ने कथा भन्छ । 
यी चलचित्रले आफ्नो समयको कथा बयान गर्छन् । यी चलचित्रलाई राष्ट्रिय स्तरमा मात्र नभएर अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा समेत प्रशंसा गरिएको छ । यहाँ हेरौँ जीन्युजको रिपोर्टमा आधारित यो सामग्री । भारतीय स्वतन्त्रताको ७० वर्ष पूरा भएको अवसरमा ती संघर्षलाई प्रभावकारी रूपले उतारिएका बलिउड चलचित्रको फेहरिस्तः

हकीकत
 

सन् १९६४ मा आएको चलचित्र ‘हकीकत’ १९६२ मा भारत र चीनबीच भएको युद्धमा आधारित छ ।  यो चलचित्र चेतन आनन्दले बनाएका थिए । यो चलचित्र हेर्दा तत्कालीन समयको स्पष्ट झल्को देख्न सकिन्छ । 

शहीद
 

चलचित्र ‘शहीद’ सन् १९६५ मा रिलिज भएको थियो । यो चलचित्र शहीद भगत सिंहको जीवनीमा आधारित थियो । चलचित्रले भारतीय स्वतन्त्रताको संघर्षलाई प्रभावकारी ढंगले चित्रण गरेको छ । चलचित्रको निर्माण केवल कश्यपले गरेका थिए । निर्देशन एस. राम शर्माले गरेका थिए । चलचित्रमा मनोज कुमारले शहीद भगत सिंहको भूमिका निर्वाह गरेका थिए । प्रेम चोपडाले शहीद सुखदेवको भूमिका निर्वाह गरेका थिए । यो चलचित्रले हिन्दीको सर्वश्रेष्ठ चलचित्रको पुरस्कार पाएको थियो ।

गान्धी
 

चलचित्र ‘गान्धी’ सन् १९८२ मा रिलिज भएको थियो । चलचित्रको कथा महात्मा गान्धीसँग सम्बन्धित थियो । यो चलचित्रमा गान्धीको भूमिका कुनै पनि भारतीय कलाकालर निर्वाह गरेका थिएनन् । चलचित्रमा ब्रिटिस अभिनेता सर बेन किंङ्सले यो भूमिका गरेका थिए । यो चलचित्रले पनि सर्वश्रेष्ठ चलचित्रको पुरस्कार पाएको थियो । 

उपकार
 

सन् १९६७ मा रिलिज भएको चलचित्र ‘उपकार’ लाई चर्चित अभिनेता मनोज कुमारले निर्देशन गरेका थिए । चलचित्रलाई दर्शकले अत्यधिक मन पराएका थिए । चलचित्रले ३ वटा राष्ट्रिय पुरस्कार र ६ वटा फिल्मफेयर पुरस्कार आफ्नो नाम गरेको थियो । यो चलचित्र ‘जय जवान, जय किसान’ को नाराबाट प्रेरित थियो । 

बोर्डर 
चलचित्र ‘बोर्डर’ सन् १९९७ मा रिलिज भएको थियो । यसको कथा सन् १९७१ मा भारत–पाकिस्तानका बीच भएको युद्धका क्रममा राजस्थानमा लडिएको लडाइँमा आधारित थियो । यो चलचित्र वास्तविक घटनाबाट प्रेरित थियो । चलचित्रमा पंजाब रेजिमेन्टले मेजर कुवदीप सिंह चांदपुरीको नेतृत्वमा पाकिस्तानी सेनाको ट्यांक रेजिमेन्टका विरुद्ध आफ्नो पोस्ट बचाएको देखाइएको छ । 

द लेजेन्ड अफ भगत सिंह
 

शहीद भगत सिंह भारतीय सिनेमा जगतका मनपराइएका स्वतन्त्रता सेनानी हुन् । उनको जीवनीमा धेरैजसो चलचित्र निर्माताले चलचित्र बनाउने सपना देखे । सन् २००२ मा आएको चलचित्रलाई राजकुमार संतोषीले निर्देशन गरेका थिए । यो चलचित्रले एकपटक पुनः भारतीय जनताको मुखमा शहीद भगत सिंहको नाम उच्चारण गराएको थियो । चलचित्रमा अजय देवगनले भगत सिंहको भूमिका निर्वाह गरेका थिए । उनको कामलाई दर्शकले प्रशंसा पनि गरे । 
 

लगान
यो चलचित्र क्रिकेट र देशभक्तिमा आधारित थियो । चलचित्रको निर्देशन आशुतोष गोवारिकरले गरेका थिए । चलचित्रमा आमिर खानको कामको प्रशंसा गरिएको थियो । यो चलचित्रलाई ओस्कार अवार्डका लागि छनोट गरिएको थियो ।