चितवन । तत्कालीन सशस्त्र द्वन्द्वको समयमा माडीको बाँदरमुढे खोलामा भएको बम विस्फोटको आज १७ वर्ष पूरा भएको छ । घटना भएको झण्डै दुई दशक पुग्न लाग्दासमेत पीडितले अझै परिपुरण र औषधि उपचारको माग गर्दै हिँड्नुपर्ने बाध्यता रहेको छ ।
तत्कालीन नेकपा माओवादीले राखेको एम्बुसमा माडीको बगईबाट १५० जना यात्रु बोकेर नारायणगढतर्फ आउँदै गरेको ना १ ख ३२४५ नम्बरको यात्रुबाहक बस दुर्घटना हुँदा ३८ जनाको मृत्यु भएको थियो भने ७२ घाइते भएका थिए । सोही घटनामा पीडित बन्नुभएका माडी नगरपालिकाका कृष्ण अधिकारी अहिलेसम्म पनि राज्यका तर्फबाट परिपूरणको व्यवस्था नहुनु दुःखद् रहेको बताउँदै उनले भने, “घाइते हामी धेरै छौँ । जम्मा २२ जनाले मात्र राहत पाएका छन् । अरूले पाउन सकेका छैनन् । घाइतेमध्ये ५० जनाले राज्यबाट सहयोग पाउन नसकेको उनको भनाइ छ । उनले थपे, “सरकारले बाँदरमुढे पीडित भनेर रातो किताबमा नाम निकालेकाले मात्रै राहत पाएका छन् ।” यो नाम पनि शक्तिको आधारमा राखिएको उनको भनाइ छ । राहतमा नाम नपरेकाका लागि पुनः मूल्याङ्कन गरी राहतको व्यवस्था गर्नुपर्ने उनले माग गरे ।
राहतका लागि राखिएका नाममध्ये २० प्रतिशतदेखि शतप्रतिशतसम्मको रहेको छ । शतप्रतिशत राहत पाउने दुईजना रहेका छन् भने अधिकांश २० प्रतिशत राहत पाउने रहेका छन् । यसको पुनरावलोकन हुन नसक्दा समस्या आएको उनले बताए । राज्यले अहिलेसम्म पीडितलाई खासै केही गर्न नसकेको अर्का पीडित सुदीप न्युरेले बताए । उनी अहिले राज्यले पीडितलाई झुक्याउने र पीडितले विरोध गर्ने कामभन्दा केही हुन नसकेको बताउँछन् । माओवादी केन्द्रका जिल्ला नेताले सो घटनालाई सामान्यरूपमा लिएकाले अहिले सम्म समस्याजस्ताको तस्तै रहेको उनले आरोप लगाए । उनले यो घटनाको विषय जिल्ला नेताहरूले उठाउनै नचाहेको र आफ्नो समस्यामा स्थानीय नेताहरू बाधक बनेको बताए ।”
बाँदरमुढेपीडित संघर्ष समितिका अध्यक्ष मुक्ति न्यौपाने अहिले पनि घटनास्थलमा पुग्दा आफ्नो शरीर काप्ने गरेको बताउँछन् । उनले भने, “मेरी श्रीमतीको शव अहिले पनि त्यही छ जस्तो मलाई लाग्छ ।” घटना भएको १७ वर्ष पुग्दासमेत राज्यले आफ्नो दायित्व पूरा गर्न नसकेको उनको भनाइ छ ।
तत्कालीन माओवादीका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल दुई–दुईपटक प्रधानमन्त्री हुँदासमेत आफूहरूको माग सम्बोधन नभएको बताउँदै पीडितले अहिले न्यायको कुरालाई पछि राख्दै परिपूणरलाई प्राथमिकता दिनसमेत आग्रह गरे ।
नेकपा (माओवादी केन्द्र) चितवनका अध्यक्ष रामचन्द्र अधिकारीले पार्टीको पहलमा पीडितलाई न्याय र परिपूरणका क्षेत्रमा धेरै काम भएको जानकारी दिए । पीडितहरूको मागलाई मध्यनजर गर्दै सरकारसँग आफ्नै पार्टीको पहलमा घटनास्थलमा उद्यान निर्माणदेखि स्वास्थ्योपचार, शिक्षा, रोजगारलगायतमा प्राथमिकतामा राखेर काम भइरहेको उनको भनाइ छ । उनले भने, “तत्कालीन घटनालाई देखाएर धेरै प्रचारबाजी भएका छन् । काम नभएको होइन । यो द्वन्द्वकालीन घटना हो ।”