हिजो शनिबार । ऊ किन शनिबार सम्झिरहेछ ? सबैका जीवनमा एक–दुई वा बढी अविस्मणीय घटना हुन्छन् । ती सबै शनिबारमै घटित हुन्छन् भन्ने छैन । उसको जीवनमा पनि कुनै ठूलो घटना शनिबारका दिन घटित भएको हुनुपर्छ, नभए घटित हुन गइरहेछ ।
पछि उसलाई थाहा भयो, उसले शनिबारलाई नै सम्झनुको दरो कारण यो थियो— यसै दिन एकजनासँग उसको हात हालाहाल भयो । हात हालाहाल होइन, उसले चोटै लाग्ने धक्का खायो । तै, त्यो मान्छे एक्कासि भेट भएको होइन ।
शनिबारै भए पनि कोरोनाले गाँजेको समय, ऊ पहिलेझैँ धेरै टाढा डुल्न निस्कँदैनथ्यो ।
त्यस शनिबार नजिकैको पसलसम्म गएर केही किन्ने विचारले ऊ घरबाट निस्क्यो । पिटाइ खाइन्छ भनेर सचेत गराउन बिरालोले बाटो काटेजस्तो अपशकुन मानिहाल्नुपर्ने केही भएको पनि थिएन । ऊ अन्धविश्वासी थिएन । यत्ति हो, बाटोमा एउटा थिङ्थिलो परेको मुसाको लास थियो, छेउमा फालिएको र किचिमिची र आन्द्राभुँडी बाहिर निस्केको ।
अगिपछि बाटो काट्ने बिरालाहरू त्यस दिन गायब थिए । मात्र कति भने, निस्कने बेलामा छोरोले सिसाकलमको फर्माइस गरेको हो । त्यसलाई अपशकुन मान्न सकिँदैनथ्यो । छोरोलाई माया गथ्र्यो ऊ र हाँस्दै भन्यो, ‘त्यो त म ल्याइदिइहाल्छु नि ।’
प्रफुल्ल ऊ घरबाट निस्केको थियो । भविष्यको पालनकर्तालाई खुस राख्नु कर्तव्य बन्थ्यो ।
भावीले लेखेको हुन्छ भन्ने हो वा के हो, त्यस दिन जुन किसिमले ऊ र अर्को मानिसको झगडा भयो, त्यो अनौठैको थियो । तर, भावीले यति डिटेलमा त्यो लेखेको हुन सक्दैनथ्यो । पसलसम्म पुग्दा उसलाई यो आशंका थिएन— आज उसको दिन खराब छ, पिटाइ खाइन्छ । अहिले सम्झँदा पिटाइ तिक्त लागेको हुनसक्छ— पहिरोले घर पुरिएजस्तो नभए उदास र शोकाकुल पार्ने नभए पनि ।
ऊ त्यसलाई बडो अपमानित भएको तरिकाले सम्झिरहेछ । त्यस घटनामा अपमानित हुनुबाहेक केही अरू थिएन । पिट्ने भड्किनाले उसले पिटाइ खाएको चाहिँ हो । लडेको भए पनि उसले जित्न सक्ने थिएन ।
जित्न सक्ने नभएकाले हेपएिको हो कि ? हेपिएपछि अन्यायपूर्ण रूपमा मुलुकको सीमा मिचिएको पनि चुपचाप सहनुपर्छ ।
त्यस दिन शनिबार हुनाले ऊ हल्काफुल्का मुडमा थियो । कर्मचारीहरूका निम्ति शनिबार मुक्तिदिवसजस्तो हुने गर्छ । स्पष्टै थियो, ऊ कर्मचारी वर्गमै पथ्र्यो, जसलाई शनिबार प्रिय हुन्छ ।
अरू दिनझैँ घाम मात्रै तापेर बसे, काम गरेनन् भन्ने पब्लिकको कटु भनाइ शनिबार आउँदैन । हल्काफुल्का मुडअनुसार ऊ मज्जैले सुस्त–सुस्त हिँडेर पसल पुग्यो । पसले पनि चिनिराखेको । हँसीमजाकमै किनमेल गथ्र्यो ऊ । पसलसम्म पुग्दा कुनै अनिष्टको आशंका पलाइसकेको थिएन । पहिले त ऊ सिसाकलम माग्ने सुरमा थियो ।
पसल पुग्नुअगाडि त्यहाँ मानिसहरू थुप्रेका थिए । स–सानो भिड । भिड बढ्दै गइरहेको पनि थियो । पसलभित्रबाट एउटा मसिनिँदै गएको धुवाँको मुस्लो बाहिर निस्किरहेको थियो । आगलागी भएको हुनुपर्छ । आगो लागेको त हो रहेछ, तर मानिसहरूले समयमै निभाइसकेका रहेछन् । पसल जल्नबाट रोकिएछ, ठूलै नोक्सानी भएको रहेनछ । तर, आगो कसरी लाग्यो ?
‘कसरी लाग्यो आगो ?’ जबाफ दिन निश्चित व्यक्ति तोकिएको थिएन, सरकारले प्रवक्ता तोकेजस्तो । पसले स्वयम्ले चिउँडो कन्याउँदै भन्यो, ‘कसैले चुरोट खाएर बेसुरमा ठुटो फालेको हुनसक्छ ।’
प्लास्टिकका पुराना बोराको थुप्रोमाथि परेर आगो टिपेको रहेछ । झन्डै पसलै स्वाहा भएन । पसलेले विवरणमा ‘स्वाहा’ शब्दलाई ठूलै बल दिएर भन्यो ।
‘निभ्यो ?’ उसले उत्साहसाथ सोध्यो । निभेको प्रत्यक्ष छँदै थियो ।
‘निभाइयो नि । आफैँ त के निभ्थ्यो ?’ उसलाई लाग्यो, आगोको प्रसंग आवश्यक थिएन, तर भनिसकियो, झन्डै स्वाहा पारेको रहेनछ । कुनै अनिष्ट हुनका लागि आगो लाग्न खोजेको रहेछ कि ?
भित्र आगो त थिएन, निभिसकेको थियो । पुत्ताइरहेको धुवाँको पातलो धर्से मुस्लो बाहिर निस्कँदै गरेको रहेछ । आगो निभे पनि भित्र अर्के खैलाबैला सुनिँदै थियो ।
एकजना मानिस जसले पछि उसलाई पिट्ने थियो, करेक्टलीभन्दा पिटेको होइन, धक्क्याएको थियो, थुकका छिटा उडाउँदै जोडजोडले कराउँदै थियो । हात हल्लाइहल्लाइ पसलेलाई केही भनिरहेको पनि थियो, मानौँ मञ्चबाट नेताले उत्तेजक भाषण गरिरहेछ ।
‘होइन केको बाझाबाझ हो यो ?’ उसले यसपटक पनि कसैलाई लक्षित गरेर सोधेको थिएन । जबाफ पनि आएन । बाझाबाझ भन्नाले व्यक्ति एकतर्फी कराइरहेको थियो, अर्को पक्ष पसलेले खासमा केही भनिरहेको थिएन । अर्डर गर्नेहरूको सामान टिप्दै थियो ।
तर, भिड त्यो कराइरहेको मानिसको कुरा सुन्नैमा मग्न थियो, यो गर्दिन्छु, त्यो गर्दिन्छु भनेर जीवनका अभावहरू परिपूर्ति गर्ने भाषण मक्ख परेर सुनेझैँ । सुन्नेहरूलाई थाहा हुन्थ्योे, नेताले ठगिरहेछ, गर्ने केही होइन । तर, भाषणकलामा निपुण नेतालाई जनता सम्मोहित भएर सुन्ने गर्छ ।
कोही–कोही किनमेल गरेर फर्कने तर्खरमा पनि थिए । हातमा प्लास्टिकका थैला थिए, जसभित्र केही न केही सामान हुन्थे । शनिबारको मुड अर्कै हुन्थ्यो सबैको । फुर्सतिलो ।
‘आज मुखै नधोइ किनमेलमा निस्केको यी यस्तो भयो ?’ कसैले भनिरहेको थियो । कति अबेरसम्म सुत्ने रहेछ ! शनिबारका लागि साँचेको बक्यौता निद्रा पूरा गर्दो रहेछ । तर, उसले मुख धोएको भए यस्तो हुने थिएन, भनाइको आशय यस्तो थियो । मुख नधोई आएको हुँ भन्नेले उसलाई त के, कसैलाई सम्बोधन गरेको थिएन । मुख नधुनुले उसको महत्व बढाइदिन्छ भन्ने लागेको थियो होला उसलाई । तर, उसको अलग्गै के महत्व, ऊ पनि त रासन किन्न्नेहरूको भिडमा मिसिएर उभिएको छ ।
भौतिक दूरी कायम गर्न कसैलाइै होस थिएन । उसलाई लाग्यो– टोलछिमेकमा बस्ने भएपछि मुख नधोई रासन किन्न निस्कनुको पनि केही न केही टिप्पणी दिन सकिन्छ, सौजन्यवश ।
‘किन आज शनिबार पनि यस्तो झगडा भइरहेछ ?’ उसले अलि तत्परै भएर प्रश्न गर्याे । मानौँ, आजको शनिबारलाई राष्ट्रसंघले विश्व शान्ति दिवस घोषणा गरेको छ ।
‘शनिबारका दिन शनि लागेको नि ।’ उता कतैबाट ग्रहदशामा आधारित जबाफ आयो ।
अरूको म्याटरमा राय व्यक्त गरिहाल्ने उसको बानी थिएन । अझ यो झगडामा ! झगडा पसले र ग्राहकबीच भइरहेको छ । पसले झगडिएको छैन । ग्राहक मात्र चर्को स्वरमा बोलिरहेछ । ग्राहक चर्को स्वरमा बोलिरहे पनि पसले कहाँ जालास् मछली मेरै ढडिया भनेझैँ चुपचाप अन्य ग्राहकको खुरुखुरु मालसामान टिप्नमा लागिरहेछ ।
मानिसहरू पसलेलाई सोझो र सज्जन नै मान्थे । तर, उसको मान्यतामा मानिसको मनभित्र के छ, कसैलाई थाहा हुँदैन । सज्जन मान्नु बाध्यता थियो । भित्रको व्यक्ति उसको कस्तो छ त्यो टोलछिमेकमा कसैले परीक्षण गरेका थिएनन् । तर, सम्प्रति उसको पसलेप्रति यस्तो धारणा थियो— पसले सज्जन छ । ऊ भन्थ्यो, आफूसँग भएको ज्ञान सेयर गर्नुपर्छ । तर, यहाँ उसको ज्ञानको परिपाकपूर्ण जबाफ चाहिएको थिएन । पसले सज्जन नै भए पनि अन्ततः पैसा असुल गरेरै छाड्छ ।
बाहिर उभिएको उसमा एउटा जिज्ञासा मात्र देखियो— भित्र कराइरहेको मानिस को हो ? भविष्यमा उसैबाट धक्क्याइन पुग्नेतिर उसको अन्तज्र्ञानले देख्न सकेन ।
पसलभित्र उठिरहेको धुवाँको पातलो मुस्लो जुन बाहिर लहराउँदै निस्किरहेको थियो, मानिसको भिड, नबुझिने असन्तुष्टि र जिज्ञासाको कल्याङमल्याङ । यी सबैलाई समेट्दै उसले शनिबार भनिने डालोमा हालेर विश्लेषण गरिरहेको थियो र तिनलाई पुग्ने निष्कर्ष झिकेझैँ ‘आज शनिबार पनि किन यस्तो भयो’ भनेको थियो । शनिबार मानिसहरू झगडा गर्ने मुडमा पनि हुँदा रहेछन् ।
शनि ग्रहले यस्तो भएको भन्ने जबाफ सोचनीय थियो । वास्तवमै शनि लागेकै हो त ? मुलुकलाई पनि ? भित्र पसलको साहु काउन्टरपछाडि बसेर कराइरहेको मानिसलाई बेलाबेला जबाफमा केही भनिरहेको ह्न्थ्यो । ऊ रिसाउन खोजेजस्तो थियो । पसले भएपछि रिसाउनु मनासिब देख्दैनथ्यो ।
पसल आगलागीबाट बचेको भए पनि अशुभ भयो भन्ने चिन्ताले ऊ पिरोलिएको देखियो । अग्निशमन बोलाउनुपर्ने भएन । प्रहरी र सेना जम्मा भएर दनदनी दन्केको आगो निभाउनुपर्ने थियो ।
उसले अलि छिटछिटो मालसामान टिपिरह्यो । पसलबाहिर ग्राहक किनमेलका लागि लाममा उभिएका छन् । भित्र यो मानिस बित्थामा कराइरहेछ । उधारो खाएपछि तिर्नु पर्दैन ? कसैले भन्यो, ‘यसैले पो हो कि आगो झोसेको ? उधारो खायोखायो तिर्ने बेलामा झोसिदियो— ला तेरो पैसा भनेर !’
आरोप गम्भीर हुन सक्थ्यो, कसैले सुनेनन् । सुने पनि नसुनेझैँ गरिदिए । हो–हो गरिदिए अर्को बबन्डर थपिने पक्कै थियो ।
त्यो मानिस आपूmले खाएको उधारोको हिसाब बढी भयो भनेर कराइरहेको थियो । ऊ ठूलो चर्को स्वरमा भनिरहेथ्यो, ‘मलार्ई थाहा छ, उधारो खाने भन्दैमा जथाभावी हिसाब लेखेर बढी पैसा असुल्ने गर्नुहुन्छ ! यस्ता पसले हामीले धेरै देख्या छ ।’
यो अचम्मको आरोप त थिएन, तर त्यो मानिसको विचारमा यो थियो— मैले अरू बाँकी उधारो खाने सबैको प्रतिनिधित्व गर्दै भनिदिएको छु— झुट्टो हिसाब लेखेर उधारोमा लगेको भन्दै बढी पैसा असुल्ने काम गर्छौ ।
पसलेमाथि प्रभाव शून्य देखियो । चोट नपुगेको मानेर थप्यो, ‘जनता महँगीले पिल्सिरहेछ । हेर्ने कसले हो ?’ यसको जबाफ कोसित छ ? कसैसित थिएन । तर, कुरो शतप्रतिशत सही थियो, ‘महँगीमुनि जनता पिल्सिरहेका छन् र जनताको ढाड सेकिरेहछ महँगीले ।’
तर, उसको विचारमा सही कुरो गलत मान्छेको मुखबाट आइरहेछ । गलत मान्छेले सही कुरा भन्दा सही कुराको महत्ता कम हुने गर्छ । तैपनि, उसले एउटा ठाउँ निकाल्यो— यो कराउने मानिसलाई उसले चिन्दछ ? के ऊ कुनै राजनीतिक पार्टीको सदस्य हो, जसले उधारोको खातामा ठगी भो भनेर चुनावमा पराजयको तुस निकालिरहेछ ।
विरोधाभास यो थियो, पसले जनपक्षीय पार्टीसँग आबद्ध छ भन्ने हल्ला थियो । हल्ला होइन, थियो नै । उपभोक्ताहरूलाई दक्षिणपन्थी मान्थ्यो त पसले ? कराउने दक्षिणपन्थी प्रतिपक्ष थियो त ? भन्नलाई त प्रतिपक्षले वर्तमानमा सशक्त भूमिका निर्वाह गर्न सकेन भन्ने आरोप थियो ।
पसले उज्यालो देखियो, उसले सुस्त बोल, तर सत्य बोल भन्ने नीति अँगालेको देखियो । भन्यो, ‘लौ, यो पनि सुन्न बाँकी थियो । उधारो लाने बेलामा साहुजी लेखिराख्नोस् है भनेर जी लगाएर भन्ने । पछि लेखेको हिसाब जोड्दा हेपेर बढी जोडिस् भन्ने । यस्ताले त उधारो खानु नै किन ? आफैँ पसल खोले पनि भो नि, नभए नगद तिर्ने लेनदेन गर्दा पनि हुने ! रडाको गर्नै परेन ।’
पसलेको यो आरोपको उत्तर त्यो कराउने मानिससँग थिएन । तैपनि, उसले कराएरै भन्यो, ‘यस्तो झुट्टो हिसाब कसरी मान्न सकिन्छ । नलगेको सामान चढेको छ यसमा । यो सरासर बेइमानी हो । अझ यिनको पसलमा त दालमा मुसाको मुतको गन्ध पनि हुन्छ । उधारो खाने भनेर धेरै हेप्छ है यो पसले !’
कराउनेले भिडलाई आफ्नो पक्षमा पार्ने गरी आफ्नो भनाइ राख्यो । बीचमा मुसो पनि आयो ।
मुसाको मुत मुछिएको दाल धोइपखाली खान सकिन्थ्यो होला । तर, दालमा मुसालले नै मुतेको हुन्छ भनेर यो कराउने मानिसले कताबाट कसरी थाहा पायो ?
‘होइन, त्यस्ताले त नगदै किनेर खानू नि । एउटा खाता आफैँ राख्नोस् भनेकै थिएँ त ।’ पसलेले गनगन स्वरमा भन्यो ।
‘ए साहु, नगद किनेर खाऊँ कि उधारो, त्यो तिमीलाई के सरोकार ? मलाई यसो गर् उसो गर् भनेर तोकिदिने तिमी को ? अहिले छैन भने पछि दिँदा हुन्छ भनेर गुलियो चटाईचटाई उधारो लैजान उक्साउने तिमी नै हैनौ ?’
मानिस रिसले उत्तेजित भयो । उधारो खानेहरू पसलमा बिहानैदेखि लाम लाग्थे । तर, उधारो खानेहरूमध्येका कसैलाई ‘उधारो खाने’ भनेर तोकेर भन्दा रिसाउनु मिल्थ्यो । पसले यही सोचेर चुप बस्यो ।
साहु चुपचाप थियो । उसले धेरै किचलो झिक्नु ठिक ठानेन । भन्यो, ‘त तपाईं दिउँस आउनोस् न । ठन्डा दिमागले हिसाब गरौँला । हिसाब मिलान हुन नसक्ने त होइन । यसमा रिसाएर कराइराख्ने कुरो के छ र ? खाएको तपाईंले नै हो, सामान दिने मै हुँ । तपाईं पनि कहीँ जाने होइन म त झन् पसल छाडेर जाने कुरै भएन ।’
‘दिउँस किन ? अहिलेको अहिल्यै हिसाब मिलान गर्न सकिन्छ ।’ मानिस साइको रहेछ । मनमा छोराका लागि सिसाकलम सम्झँदै उसले निचोड झिक्यो । ‘बाँकी ग्राहकलाई के भनूँ त ? पसल छेकेर नबाझ्नुस् न । अलि बाटो छाडिदिनोस् ।’
कराउने मान्छेले निहुँ पाएझैँ झन् कड्कियो, ‘आज हिसाब वारपार गर्नु छ । धेरै ठगियौँ । अब सहिँदैन । ल्यानोस् खाता । ढकतराजु पनि ठिक छन् वा छैनन् ? नौ सय ग्रामको एक किलो छ कि के थाहा ? सरकार कता हरायो ? मिसावट पनि अचाक्ली छ ।’ के ऊ पसलमा आगो झोस्न उद्यत हुने हो । उसको सिर बलेको देख्दा डर भयो ।
‘नौ सय ग्रामको नभए नौ सय पचासी त पक्का ।’ अर्को कुनै छुल्याइँ गर्नेले घिउको एक तुर्को थप्यो ।
‘सरकारले के गर्ने ? कतिजनाको दुख सुन्ने ? सबै थोक सरकारले गरेर हुन्छ ? तपाईंले उधारो खाने अनि सरकार गुहार्र्ने ? मसित पनि कुबेरको खजाना छैन, उधारो खानेजतिको रकम मिनाहा गरिदिने ? जतिमा किनेर ल्याइन्छ त्यसमा मुनाफा राखेर बेच्ने त हो । झन् आज कसो पसल स्वाहा भएन । त्यसमाथि तपाईं झगडिँदै हुनुहुन्छ । मलाई दोहोरो मानसिक यातना परिरहेछ । कृपया तपाईं बाहिर गइदिनोस् ।’ पसलेले बाहिर जाने बाटो देखाउँदै भन्यो ।
पसलेले कम्मर कसेदेखि त्यो कराउनेलाई बाहिर उँधमुन्ट्याउन सक्ने थियो । यो ग्राहकसित लडाइँ गरे बाँकी भड्किने सम्भावना थियो । ग्राहक पिट्ने पसलमा उधारै भए पनि किन किन्ने ? पछि उधारो तिर्न सकिन्छ सकिन्न, तर पसलेको हातको पिटाइ खान सकिन्थ्यो । कोरोनाको कहर यस्तो छ । उधारो खाने विवशता छ टोलमा ।
जता हेर्याे रासनको पसल खोल्नेतिर उद्यत छन् । सत्तामा जान हतार भएझैँ । एउटा धारणा यो थियो— उधारो त निचोरेरै असुल्न सकिन्छ ।
यति बेलै ऊ नेपथ्यमा उभिएको पात्रझैँ आफ्नो भूमिका निर्वाह गर्र्न प्रवेश गर्याे— केही न्यायपूर्ण भन्छु भनेझैँ भन्यो, ‘साहुजीले ठिक भन्दै हुनुहुन्छ । तपाईं चाहिएको सामान लिएर जानोस् खातामा लेखाएर ।’
‘यिनले खातैमा लेखाउने त हुन् जति झगडिए पनि ।’ पसलेले बीचमा तर्क दियो ।
‘...अनि दिउँस आएर हिसाब मिलान गर्नोस् । साहुलाई एकतर्फी पेलेको पेल्यै हुनुहुन्छ बा । अलिकति शान्त त हुनोस् र साहुजीका कुरा सुन्नोस् । मलाई त उहाँले सही तर्क गरिरहनुभा’छ भन्ने लाग्छ ।’
त्यो मानिसले उसलाई एकपटक रिसाएका आँखाले हेर्याे । आँखामा राता डोरा परिसेका थिए । हर्टको बिरामी पनि हुनसक्छ । हरर फिलिमको सैतानझैँ देखियो । अप्रत्याशित नै भनूँ, एकैपटक रन्फनिँदै उसलाई धक्क्याउन आइपुग्यो । धक्का ठूलै थियो । ऊ धक्कालाई मत्थर गर्न तयार थिएन । उसको धक्काले ऊ सडकमै पछारिन पुग्यो । भिडले पनि ऊ सडकमा पछारिन सहुलियत होस् भनेर बीचमा दरार पारेर ठाउँ छाडिदिएको थियो । भिरबाट खस्ने गाईलाई रामराम भन्न सकिन्छ, काँध थाप्न सकिन्न । फाइट चल्ने भो भनेर भिड रमाइलो मानिरहेको थियो ।
‘तिमी को ? बीचमा बोल्ने । पैसा मेरो बढी गइरहेछ । तिमीले तिरिदिने हो ? जान्नुसुन्नु केही छैन, सेटिङ मिलाउन आएका हौ ?’
‘हैन, तिमीले यसरी एक्कासि धम्क्याएको किन ? दिमाग त ठिक छ ?’ उसले यत्ति मात्र भन्न भ्यायो । भुइँमा लछारिँदै लड्दा उसको कमेज कुमबाट च्यातियो र टाउकोदेखि गालासम्म भुुइँको खस्रोले तछारिएको पनि देखियो । रगत चुहुन सकेको छैन । उसलाई पनि झनक्क रिस उठ्यो, उठेर त्यो मानिसमाथि जाइलाग्न तम्सियो ।
उसको अवस्था देखेर भिडले उसलाई एकाएक तानेर अलग्गै ठाउँमा लग्यो । भनियो, ‘यो मानिस यस्तै सन्की छ । मेन्टल हुन्छ कतिकति बेला । तपाईं त सज्जन हो, भलादमी ! भिड्न सुहाउँदैन ।’ भिड्नु ठिक छैन ।’ उसले यो ठम्यायो । मान्छे बलियो पनि देखियो । झगडा गर्न कराएर बोल्दाखेरि घाँटीका नसा फुल्थे ।
उसले भन्न चाह्यो, ‘बिनाकारण धक्काएको सहनु कहाँ ठिक हुन्छ त ?’ तर, पछि सोच्यो, ‘धक्का त खाइसकिएको छ अब झन् भिडन्तमा ओर्लनु ठिक छैन । जितिएन भने ठूलै फजिति हुने हो । मान्छे हाँस्लान् ।’
हार्ने गरी लडेर के गर्ने ? दक्षिणकाले जग्गा त मिच्योमिच्यिो कतै सबै हडप्ने पो हो कि ? मुलुकमा यो भय पनि छ र आक्रोश पनि । उसलाई पनि त्यस्तैत्यस्तै भयो । तर, भन्यो, ‘सहने खण्ड छैन । यसरी जथाभावी गर्न पाइन्छ ?’ उसको कुरामा कसैले समर्थन गरेन ।
त्यो सन्की भनिएको मानिस ऊ लडेपछि पनि मुड्की कसेर उसलाई रिसाएर हेरिरहेको थियो । उसले लुगा टक्टाएर भिडको छेउमा छेलिएर उभिएको देखेपछि केही नभएझैँ र मुसुमुसु हाँस्दै लमकलमक विजेताको पोजमा अर्कोतिर लागिसकेको थियो ।
उसले केही नभएझैँ आजको एउटा चिनोझैँ सिसाकलम मागेर खातामा लेख्न भन्यो । पसलेले पनि उसलाई कुनै सान्त्वना दिएन । ऊ अपमानित फर्कियो । मनभित्र ऊ भक्कानिएर रोइरहेको थियो । भिडले ताली बजाएन ।
कसैले भन्यो, ‘तपाईंले ठीक गर्नुभो ।’ तर, के ठिक गर्नुभो ? उसलाई बाहिरै सबैले देख्ने गरी एक्कासि क्वाँक्वाँ रुन मन लाग्यो । भित्र अपमानको तोड उम्लँदै थियो ।