काठमाडौं । पार्कर सोलार प्रोबले मानवजातिले बनाएको ताराको सबैभन्दा नजिक पुग्ने यान बनेर इतिहास बनाएको छ । सूर्यको बाहिरी भागको अध्ययनका निम्ति सन् २०१८ मा अमेरिकी अन्तरिक्ष एजेन्सी नासाले पार्कर सोलार प्रोबको प्रक्षेपण गरेको थियो ।

यसै सन् २०२४ को डिसेम्बर २६ मा एउटा कार आकारको पार्कर सोलार प्रोबले सूर्यको हालसम्मकै नजिकको दुरीमा पुगेको सूचना पृथ्वीमा पठाएको थियो । २० डिसेम्बरमा यानले स्वचालित रूपमा सूर्यको नजिकबाट उडान सुरु गरेसँगै वैज्ञानिकहरूले यससँगको सम्र्पक गुमाएका थिए, त्यसैले यानले पठाउने सिग्नल नै मुख्य सूचनाको स्रोत थियो ।

पार्कर सोलार प्रोबले सिग्नल पठाएपछि यो बाँचेको र राम्रो अवस्थामा रहेको जानकारी नासाले डिसेम्बर २७ मा गराएको थियो । मेरील्यान्डको लौरेलस्थित जोन्स हप्किन्स एप्लाइड फिजिक्स ल्याबोरेटरी (एपीएल)को मिसन कन्ट्रोलले डिसेम्बर २६ मा मध्यरात हुनुअघि संकेत पाएको नासाले जनाएको थियो ।

यानले थप विस्तृत जानकारी सन् २०२५ को जनवरी १ मा पठाउने गरी प्रोग्राम्ड गरिएको छ । त्यसपछि मात्रै अपेक्षा गरिएको जानकारी यानले संकलन गरे/नगरेको जानकारी वैज्ञानिकले पाउनेछन् ।

जनवरीको अन्त्यतिर यानले थप फोटो र वैज्ञानिक विवरण पृथ्वीमा पठाउने छ । त्यतिबेलासम्म यो सूर्यको टाढा सुरक्षित दुरीमा पुगिसकेको हुनेछ ।

सूर्यको नजिक र उच्च गतिको कीर्तिमानी
डिसेम्बर २४ को बिहान पार्कर सोलार प्रोबले सूर्यबाट ३८ लाख माइल अथवा ६१ लाख किलोमिटरको दुरीबाट उडान गरेको थियो । यो सूर्य वा कुनै पनि ताराको नजिकबाट उडान भर्ने पहिलो मानव निर्मित वस्तु बनेको थियो । त्यतिबेला प्रोबको गति ६ लाख ९० हजार किलोमिटर प्रतिघण्टा थियो । यो गति पनि मानव निर्मित वस्तुको हासिल गरेको सबैभन्दा उच्च गति हो ।

सूर्यको निकटतम दुरीबाट जाँदा यानलाई बचाउन यसमा ४.५ इञ्च बाक्लो हिट सिल्ड र सूर्यको चरम तापबाट जोगाउने स्वचालित प्रणाली प्रयोग गरिएको थियो । यसले एक हजार ३७१ डिग्री सेल्सियस तापक्रमबाट जोगाउने बताइएको छ । तर, यानले त्यसभन्दा कम तापक्रमको सामना गरेको अपेक्षा गरिएको छ ।

सन् २०१८ मा प्रक्षेपण भएयता यसले सूर्यबारे निकै धेरै जानकारी दिएको छ । नासाका अनुसार अहिले पुगेको ६१ लाख किलोमिटरको दुरी नै यसको निकटतम उडानको दुरी हो । अबका दिनमा यसले सूर्यबाट टाढा सुरक्षित दुरीतर्फ उडान भर्दै जनवरीको अन्त्यतिर पृथ्वीमा थप विवरण पठाउने छ । सन् २०२५ को अन्त्यतिर सकिने अपेक्षा गरिएको यसको मिसन अवधिभर यानले सूर्यको परिक्रमा गर्नेछ ।