विराटनगर । चालु आर्थिक वर्षको पहिलो चार महिनामा कोसी प्रदेशको विकास खर्च निराशाजनक देखिएको छ । नेकपा (एमाले)का हिक्मत कार्की नेतृत्वको सरकारले चालु आर्थिक वर्ष २०८१/०८२ का लागि कुल ३५ अर्ब २७ करोड ९३ लाख रुपैयाँको बजेट ल्याएको थियो । जसमध्ये पुँजीगततर्फ १६ अर्ब २० करोड २७ लाख ९६ हजार रुपैयाँ बजेट विनियोजन गरेको थियो ।

कोसी प्रदेश लेखा नियन्त्रक कार्यालयले सार्वजनिक गरेको तथ्यांकअनुसार सरकारले पहिलो चौमासिक अवधिमा पुँजीगत (विकास बजेट) जम्मा एक अर्ब ३२ करोड ७१ लाख ५८ हजार ४११ रुपैयाँमात्र खर्च गरेको छ । जुन पुँजीगततर्फ विनियोजित बजेटको ८.१९ प्रतिशतमात्र हो ।

सरकारले चालुतर्फ कुल १९ अर्ब पाँच करोड ६५ लाख चारहजार बजेट विनियोजन गरेकामा चार अर्ब ५९ करोड ७८ लाख तीनहजार ५०७ रुपैयाँ खर्च गरेको छ । यो कुल विनियोजित चालुतर्फको बजेटको २४.१२ प्रतिशत हो ।

पुँजीगतको तुलनामा चालु खर्चतर्फ अधिक बजेट विनियोजन गर्नुपर्ने बाध्यतामा रहेको कोसी प्रदेश सरकारको आफ्नो आन्तरिक आयसमेत अपेक्षित बढ्न सकेको छैन । आन्तरिक आय बढाउने ठोस कार्ययोजना नहुँदा प्रदेश सरकार संघीय सरकारले दिने अनुदानको भरमा चल्दै आएको छ ।

आफ्नो आन्तरिक आयको दायरा फराकिलो बनाउन प्रदेश सरकार सक्रिय रहेको भन्दै मुख्यमन्त्री कार्कीले सार्वजनिकरूपमा अभिव्यक्ति दिने गरेको भए पनि व्यवहारमा भने देखिएको छैन । 

कोसी प्रदेशमा पुँजीगततर्फ सबैभन्दा धेरै बजेट भौतिक पूर्वाधार मन्त्रालयतर्फ विनियोजित छ । यो मन्त्रालयमा नौ अर्ब ९३ करोड ६१ लाख २७ बजेट विनियोजित छ । मन्त्रालयले पहिलो चौमासिक अवधिमा पुँजीगततर्फ जम्मा ८३ करोड ३८ लाख ११ हजार ५८६ रुपैयाँ खर्च गरेको छ । यो मन्त्रालयतर्फ कुल विनियोजित पुँजीगत बजेटको ८.३९ प्रतिशत हो ।

भौतिकपछि बढी पुँजीगत बजेट खानेपानी सिँचाइ तथा ऊर्जा मन्त्रालयमा छ । यो मन्त्रालयलाई सरकारले चालु आर्थिक वर्षका लागि कुल तीन अर्ब ७७ करोड ९९ लाख ७३ हजार बजेट विनियोजन गरेको छ । पहिलो चौमासिकमा यस मन्त्रालयले पुँजीगततर्फ जम्मा ३७ करोड ९३ लाख ६३ हजार ४४५ रुपैयाँ मात्र खर्च गर्न सकको छ । पुँजीगततर्फ पर्यटन वन तथा वातावरण मन्त्रालयमा एक अर्ब ३ करोड ९३ लाख ८० हजार बजेट छ ।

यस मन्त्रालयले चालु आर्थिक वर्षको चार महिनामा चार करोड ४७ लाख २१ हजार ४२५ रुपैयाँमात्र खर्च गरेको छ । सरकारले पर्यटन वर्ष घोषणा गरी धेरैभन्दा धेरै पर्यटक कोसी प्रदेश भित्र्याउने सार्वजनिक गरे पनि मन्त्रालयले खास गतिविधि गर्न सकेको छैन ।

संघीय सरकारको अनुदानसमेत र आफ्नो आयसमेत गरी विभिन्न राजस्व शीर्षकका कोसी सरकारले पहिलो चौमासिक अवधिमा कुल सात अर्ब ७६ करोड ९० लाख ८५ हजार ८५६ रुपैयाँ आम्दानी गरेको छ । जसमा घर जग्गा रजिस्ट्रेसन, सवारी साधन कर, वनक्षेत्र रोयल्टी, विज्ञापन कर, मनोरन्जन कर आदिको हिस्सा न्यून छ ।