काठमाडौं । अमेरिकी राष्ट्रपतिको दौडमा छन्, पूर्वराष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प र वर्तमान उपराष्ट्रपति कमला ह्यारिस । डोनाल्ड ट्रम्प सन् २०१७ मा राष्ट्रपतिमा निर्वाचित भएका थिए । त्यसपछि सन् २०२० मा भएको चुनाव उनी हारे । कमला ह्यारिस भने उपराष्ट्रपति हुन् ।

यस कारण जित्न सक्छन् डोनाल्ड ट्रम्प

१. उनी शक्तिमा छैनन्

अमेरिकी मतदाताको सबैभन्दा ठूलो मुद्दा हो, अर्थतन्त्र । अमेरिकीहरू पछिल्लो समय ‘हाई कस्ट अफ लिभिङ’बाट प्रताडित भइरहेको गुनासो गरिरहेका छन् । ‘पोस्ट कोभिड’ले सिर्जित ‘हाई कस्ट अफ लिभिङ’का कारण सन् २०२४ मा विश्वभर भएका चुनावमा मतदाताहरूले सत्तामा रहेको पार्टीलाई हराएका छन् । र, यसपटक अमेरिकी मतदाताहरू परिवर्तनका लागि भोका छन् ।

बीबीसी सर्वेक्षणका अनुसार, अमेरिकामा भइरहेका गतिविधिप्रति २६ प्रतिशत अमेरिकी मतदातामात्र सन्तुष्ट छन्, ७२ प्रतिशत असन्तुष्ट छन् । यसैगरी, ३२ प्रतिशतले मात्र अमेरिकाको अर्थतन्त्र राम्रो चलिरहेको मान्छन् भने ६२ प्रतिशतले ठिकठाकसँग चल्न नसकेको विश्वास गर्छन् ।

कमलालाई परिवर्तनको उमेदवार भनिएपछि उपराष्ट्रपतिका रूपमा उनी राष्ट्रपछि जो बाइडेनको अलोकप्रियताबाट टाढा छैनन् ।

२. नकारात्मक समाचारको फाइदा

ट्रम्पका समर्थकले सन् २०२१ मा अमेरिकी कंग्रेसमा हमला गरेपछि उनीमाथि आपराधिक मुद्दा लाग्यो । तर, पनि उनका मतदाता घटेनन् । यस घटनापछि डेमोक्र्याटले  ‘नेभर ट्रम्प’ भने पनि उनले आफू राजनीतिक षड्यन्त्रको सिकार भएको दाबी गरिरहेका छन् । रिपब्लिकनहरू उनको दाबीमा विश्वास गर्छन् । तसर्थ, ट्रम्पले चुनावमा स्वतन्त्र मतदातालाई आफ्नो पक्षमा पार्न सक्छन् र फेरि एकपटक राष्ट्रपति हुन सक्छन् ।

३. आप्रवासी मुद्दा

देशको अर्थतन्त्रको मुद्दाभन्दा पनि चुनावमा मतदातालाई भावनात्मक मुद्दाले तान्छ । डेमोक्र्याटहरू गर्भपतनलाई आफ्नो मुद्दा बनाइरहेका छन्, ट्रम्प गैरकानूनी आप्रवासनलाई ।

जो बाइडेनको पालामा सीमा क्षेत्रमा रेकर्ड संख्यामा आप्रवासी आए । तसर्थ, मतदाताहरू आप्रवासीको मुद्दामा ट्रम्पलाई विश्वास गर्छन् । उनी आप्रवासनको मुद्दामा यस अगाडिको चुनावभन्दा राम्रो समर्थन जुटाइरहेका छन् ।

४. गाउँ र साना सहरमा ट्रम्पले जित्न सक्छन् विश्वास

ट्रम्पले अमेरिकी राजनीतिक परिवर्तनमा ठूलो योगदान गरेका तर पिछडिएको महसुस गर्ने अमेरिकी मतदाताहरूलाई प्रभावित पार्ने काम गरेका छन् । उद्योगकमा कार्यरत मजदुर र ट्रेड युनियनलाई उनले आकर्षित गरेका छन् । उनीहरूको संरक्षणका लागि विभिन्न काम गर्ने वाचा गरेका छन् ।

गाउँ र साना सहरमा ट्रम्पको मुद्दाको प्रभाव परे सहरी क्षेत्रमा घटेका रिपब्लिकनका शिक्षित मतदाताको पूर्ति हुने छ ।

५. अस्थिर विश्वमा बलियो मान्छे

ट्रम्पका आलोचकहरू उनलाई अधिनायकवादी भन्छन् । तर, ट्रम्पको कार्यकालमा कुनै ठूलो युद्ध भएन । कयौँ अमेरिकीहरू युक्रेन, इजरायलमा अमेरिकाले बिलयन डलरको सहयोग पठाएकामा आक्रोशित छन् । बाइडेनको कार्यकालमा अमेरिका कमजोर भएको ठान्छन् ।

यसकारण जित्न सक्छिन् कमला

१. उनी ट्रम्प होइनन् !

ट्रम्प हुनुका अनेक फाइदाका बाबजुद उनी अमेरिकी समाजलाई ध्रुवीकृत गराउने व्यक्तिका रूपमा चिनिन्छन् । सन् २०२० मा राष्ट्रति उमेदवार हुन रिपब्लिकनका तर्फबाट रेकर्ड संख्यामा मत पाए पनि सात मिलियन भोटले जो बाइडेनसँग हारे ।

यही कारण ट्रम्प फर्किए भने उनले अमेरिकी समाज विभाजन गर्छन् भनेर कमला मतदाताको ‘फियर फ्याक्टर’सँग खेल्दै छिन् । उनले ट्रम्पलाई ‘फासिस्ट’ र अमेरिकी प्रजातन्त्रका लागि खतरा भनेकी छन् । गत जुलाई महिनामा रोयटर्सले गरेको सर्वेक्षणमा पाँचमा चारजना अमेरिकी देश नियन्त्रण बाहिर गएको ठान्छन् । यही कराण ह्यारिस आफूले देशलाई स्थिर बनाउने बताँउछिन् ।

२. उनी बाइडेन पनि होइनन् !

बाइडेन राष्ट्रपतीय चुनावबाट बाहिरिएपछि डेमोक्र्याट ट्रम्पलाई हराउने आफ्नो चाहना लगभग मारिसकेका थिए । तर, पार्टीले तुरुन्तै ह्यारिसलाई बाइडेनको ठाउँमा उभ्यायो । उनले तीव्र गतिमा आफ्नो अभियान सुरु गरिन्, जसले मतदातालाई आर्कषित पनि गर्‍यो ।

यता रिपब्लिकनहरू भने बाइडेनका अलोकप्रिय नीतिससँग कमलालाई जोडेर आलोचना गरिरहेका छन् । कमला आफूलाई बाइडेनसँग जोड्नु अनावश्यक भएको प्रस्टीकरण दिँदै आएकी छन् ।

सुरुमा मतदाता बाइडेनको उमेर र स्वास्थ्यलाई लिएर चिन्ता गरिरहेका थिए । तर, ह्यारिस चुनावी मैदानमा उत्रिएपछि यो चिन्ता ट्रम्पतिर सोझियो । अमेरिकी राष्ट्रपतीय चुनावमा भिडिरहेका ट्रम्प सबैभन्दा धेरै उमेरका व्यक्ति हुन् ।

३. महिला अधिकारकी च्याम्पियन

गर्भपनतको संवैधानिक अधिकार हटाएपछिको यो पहिलो राष्ट्रपतीय चुनाव हो । मतदाताहरू गर्भपतनको अधिकार सुरक्षित गर्नुपर्ने विषयमा चिन्तित छन् । सन् २०२२ को चुनावमा यो मुद्दाले निकै ठूलो प्रभाव पारेको थियो ।

यतिखेर एरिजोना जस्ता ‘स्विङ’ राज्यसहित १० वटा राज्यका मतदातामाझ गर्भपतनालाई कसरी नियमन गर्नुपर्छ भनेर सोधिएको छ । यो कुरा ह्यारिसको पक्षमा हुने सम्भावना छ । पहिलो महिला राष्ट्रपति हुने उनको वाचाले पनि उनलाई महिला मतदातामाझ बलियो बनाएको छ ।

४. देखिने मतदाता

ह्यारिसलाई मत दिनेहरूमा कलेज पढेका शिक्षित र उमेर पुगेकाहरू हुने छन् । डेमोक्र्याटको सबैभन्दा ठूलो मतदाता समूह यही हो । यता ट्रम्पको भने युवा र अशिक्षित मतदताको समूह धेरै छ ।

यस चुनावमा ह्यारिसका मतदाता प्रस्टरूपमा देखा पर्छन् कि नाइँ भन्ने मुख्य प्रश्न हो ।

५. विज्ञापनमा धेरै खर्च

अमेरिकी चुनाव खर्चिलो भएको विषय कसैबाट लुकेको छैन । २०२४ को यो चुनाव अमेरिकी चुनाव इतिहासकै सबैभन्दा महँगो चुनाव हो । यो चुनावमा खर्च गर्नेमा पहिलो नम्बरमा छिन्, ह्यारिस ।

उनी उमेदवार भएपछि अत्याधिक चन्दा संकलन भयो । फाइनान्सियल टाइम्सको विश्लेषणअनुसार उनले विज्ञापनमा ट्रम्पले भन्दा दुई गुणा बढी खर्च गरेकी छन् । ह्यारिसले ५९४ मिलियन डरल विज्ञापनमा खर्च गरेकी छन् । राजनीतिक विज्ञापनको वर्षाले ‘स्विङ’ राज्यहरूका मतदातालाई प्रभावित पार्न मद्दत गर्छ ।

बीबीसीबाट ।