काठमाडौं । राष्ट्रियसभाअन्तर्गत संघीयता सबलीकरण तथा राष्ट्रिय सरोकार समितिमा बुधबार अंगदान, प्रत्यारोपणको अवस्था र यससँग जोडिएका विविध विषयमा छलफल थियो । 

समितिसँग छलफलका निम्ति सहिद धर्मभक्त राष्ट्रिय प्रत्यारोपण केन्द्रका निर्देशक डा. पुकारचन्द्र श्रेष्ठ र उनको टिम उपस्थित थियो । बैठकको सुरु र मध्यतिर अंग प्रत्यारोपणको अवस्था केन्द्रको सेवा र अन्य प्राविधिक विषयमा छलफल भयो  । तर, जब राष्ट्रियसभा उपाध्यक्ष विमला घिमिरेले ‘प्रत्यारोपणको आफ्नै जग्गामा भवन बनाउने सेवा विस्तार गर्ने कार्य के भइरहेको छ ?’ भन्दै अपडेट मागिन्, बैठकको माहोल फरक बन्यो । 

डा. श्रेष्ठले जवाफ  दिए, “सरकारी अस्पताललाई सरकारले नै चलखेल गर्दै पटक पटक बखेडा झिकेको देखेर म त अचम्मित छु...। सूर्यविनायकमा एक सय रोपनी जग्गा देउ ६ महिनामा अस्थायी संरचना बनाएर सेवा बनाउँछु भन्दा ६ महिनासम्म फाइल घुमेको घुम्यै छ । ”

उनका अनुसार भक्तपुरको सूर्यविनायकमा इँटा टायल कारखानाले लिएको २५८ रोपनीबाट प्रत्यारोपण केन्द्रले एक सय रोपनी भाडामा लिन पहल गरेको थियो । 

२०८० पुस २१ मा कारखानाको सम्झौता अवधि सकिएसँगै सो जग्गा सरकारी स्वामित्वमा आएको हो । सोही जग्गामा अस्थायी संरचना बनाएर तीन सय शैयामा विस्तार गर्ने केन्द्रको योजना छ । 

कारखानाले वार्षिक ५० लाख रुपैयाँ भाडा तिरी पाँच सय जनालाई रोजगारी दिएको भन्दै उद्योग मन्त्रालयले सुरुमा केन्द्रको प्रस्तावमाथि आनाकानी गरेको थियो । केन्द्रले वार्षिक दुई करोड भाडाको प्रस्ताव गरेको डा. श्रेष्ठले बताए । “सरकारी अस्पताललाई सरकारी जग्गा भाडामा दिन सरकारकै निकायबाट भित्रभित्रै चलखेल भएको छ, यो कुरा तपाईंहरूलाई पच्छ की पच्दैन,” डा. श्रेष्ठले प्रश्न गरे । माहोल एकछिन् स्तब्ध बन्यो । 

केही छिनपछि समिति सभापति सोनाम गेल्जेन शेर्पाले ‘हामी यसबारे छलफल गर्छौँ, समितिले आवश्यक निर्देशन दिन्छ’ भन्दै केन्द्रको टिमलाई बिदाइ गरे । 

प्रत्यारोपण केन्द्रको अहिले रहेको भवन भाडाको हो । केन्द्रलाई सल्लाघारीमा ९९ रोपनी जग्गा दिलाई आफ्नै भवन बनाउन दिने घोषणा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले योभन्दा अघिल्लो कार्यकालमा नै गरेका थिए । 

समितिबाट बाहिरिँदै डा. श्रेष्ठले भने “त्यो ९९ रोपनी त मैले माया मारिसकेँ...।” 

केन्द्रलाई शैक्षिक प्रतिष्ठानको रूपमा विकास गर्ने योजना चालु र आगामी दुवै आर्थिक वर्षको बजेटमा उल्लेख छ । तर, काम अघि बढेको छैन । 

आफ्नै भवनमा सञ्चालन हुन पाए तीनसय शैयाबाट निःशुल्क डायलायसिस र प्रत्यारोपण सेवा दिन र देशभर जनशक्ति उत्पादन गर्न सकिने डा. श्रेष्ठको भनाइ छ । 

केन्द्रको क्षमताअनुसार वार्षिक २०० प्रत्यारोपण गर्न सकिन्छ । तर, सीमित पूर्वाधार र जनशक्तिका बीच केन्द्रले स्थापनाको १२ वर्षमा एक हजार २७७ वटा मिर्गौला र २६ वटा कलेजो प्रत्यारोपण गरेको छ ।

यस्तै, वार्षिक ३० हजार सेसन डायलायसिस सेवा दिँदै आएको छ ।