विराटनगर । कोसी प्रदेश नाम खारेजीको माग राख्दै भएको आन्दोलनका क्रममा निधन भएका पदम लिम्बू ‘लाजेहाङ’को २९ दिनपछि अन्त्येष्टि गरिएको छ । ४२ वर्षीय उनी संघीय लोकतान्त्रिक राष्ट्रिय मञ्चको लिम्बुवान भोलेन्टियर्सका केन्द्रीय सह–कमान्डर थिए ।

शवयात्राका क्रममा झडप भएपछि प्रदेश राजधानी विराटनगर शनिबार दिनभर अशान्त रह्यो । झडपका क्रममा आन्दोलनकारी र सुरक्षाकर्मी गरी १० जना घाइते भए । 

पहिचानवादीले कोसी प्रदेश मान्न नसकिने जनाउँदै गत पुस १७ गते प्रदेशसभाबाट नाम पारित भएसँगै आन्दोलन चर्काउँदै आएका छन् । यही क्रममा गत चैत ५ गते विराटनगरको रोडशेष चौकमा आन्दोलनकै क्रममा लिम्बू घाइते भएका थिए । मोरङ बेलबारी नगरपालिका घर भएका लिम्बूको चैत १० गते उपचारकै क्रममा निधन भएको थियो ।

धरानस्थित बीपी प्रतिष्ठानमा उपचारार्थ भर्ना भएका उनको निधन भएपछि आन्दोलनकारीले २९ दिनसम्म शव उठाएनन् । परिवारसँगकै सरसल्लाहमा शव अस्पतालमै रहेको जनाइएको थियो । आन्दोलनकारीले सहिद घोषणा नहुन्जेल शव नउठाउने अडान लिएका थिए । 

अन्ततः संघीय सरकारले सहिद घोषणा गरेपछि शनिबार कोसी प्रदेशका प्रमुख तीन सहरमा शवयात्रा र श्रद्धान्जलीसभापछि बेलबारीमै लगेर लिम्बूको शवको परम्पराअनुसार अन्त्येष्टि भएको छ ।

लिम्बूको शवयात्राका क्रममा प्रदेश राजधानीमा भने झडप र अश्रुग्यास प्रहार भएको छ । शवयात्रा लिएर राजधानी विराटनगर छिरेका आन्दोलनकारीले रोडशेष चौकबाट मुख्यमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद् कार्यालयतर्फ अघि बढ्न खोजेपछि सुरक्षाकर्मीले रोकेका थिए । 

किरात मोर्चाका महासचिव डिल्ली मिभकले भने, “शवयात्रा शान्तिपूर्ण थियो । तर सुरक्षाकर्मीले सडकमा पहिल्यै बेरियर खडा गरेर रोक्दै एक्कासी अश्रुग्यास हानेको हो ।” त्यसक्रममा ८१ सेल अश्रुग्यास प्रहार भएको बताइएको छ । झडप र ढुंगामुढा हुन थालेपछि रोडशेष चौक मध्यान्नपछि रणभूमि जस्तै बनेको थियो ।

बिहानैदेखि विराटनगरमा सुरक्षाव्यवस्था कडा पारिएको थियो । प्रदेशसभा सचिवालय छिर्ने पूर्वतर्फको देवकोटा चौक र पश्चिमतर्फको अस्पताल चौकमा सुरक्षाकर्मीले बेरियर खडा गरी आउजाउ पूर्णतः रोक लगाएका थिए । पहिचानवादीले शवयात्रा प्रदेशसभातर्फसमेत ल्याउने जनाउ दिएका कारण त्यहाँ पनि सुरक्षा व्यवस्था कडा पारिएको थियो ।

जिल्ला प्रहरी कार्यालय मोरङका प्रहरी प्रमुख एसपी दीपक पोखरेलले मुख्यमन्त्री कार्यालय नजिक निषेधाज्ञा तोडेपछि दुवै पक्षबीच झडप भएको बताएका छन् ।

त्यसअघि, आन्दोलनकारीका तर्फबाट पेट्रोल बम प्रहार भएको प्रहरीको दाबी छ । झडपमा ६ जना प्रहरी र चारजना आन्दोलनकारी घाइते भएका प्रहरीले जनाएको छ । टाउकोमा चोट लागेको एकजनाको न्युरो अस्पताल विराटनगरमा उपचार भइरहेको छ । 

यसैबीच, पहिचानसहितको प्रदेश नं १ पुनःनामाङ्कन अभियान समितिले दोस्रो चरणको आन्दोलन घोषणा गरेको छ । अभियानले वैशाख १० गते इटहरीमा विरोधसभा गर्ने र ११ गते प्रदेश राजधानी विराटनगरमा शान्तिपूर्ण विरोध प्रदर्शन गर्ने तय गरेको छ । 

अभियानका अध्यक्ष डकेन्द्रसिंह थेगिमले भने, “अब हामी थप सशक्त आन्दोलन गर्ने तयारीसाथ अघि बढेका छौँ ।” आइतबार इटहरीबाट यो अभियान सुरु हुने र प्रदेश राजधानी केन्द्रित संघर्षलाई बढाइने थेगिमले बताएका छन् ।

केही दिनअघि कोसी प्रदेशका मुख्यमन्त्री हिक्मत कार्कीले संवैधानिक व्यवस्था र दलहरुबीचको सहमतिकै आधारमा प्रदेश नं १ को नाम कोसी राखिएको र यसको पुनःनामाङ्कन विधि र प्रक्रियाअनुसार मात्र हुनसक्ने बताएका थिए । 

मुख्यमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद् कार्यालयमा सरकारको १०० दिने उपलब्धि सार्वजनिक गर्न आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा कार्कीले भने, “जननिर्वाचित प्रतिनिधिले विधि र प्रक्रियाअनुसार नै नामकरण गरेको र लोकतन्त्रमा आफ्ना माग राख्न पाउने सबैको अधिकार छ । हामीले दलहरुको सहमति र संवैधानिक व्यवथाअनुसार नै नाम राखेका हौं ।”

नामकरणपछि मुख्यमन्त्री चढेको गाढीमाथि ओखलढुंगामा आक्रमण गर्नेदेखि स्थानीय तहका काममा समेत आन्दोलनकारीले अवरोध गर्दै आएका छन् । स्थानीय तहका बोर्ड राख्न नदिने, कालो पोतिदिने र सरकारी कामकाजसमेत पुरानै नाम प्रदेश नं १ को आधारमा गर्न पहिचानवादीले दवाव दिँदै आएका छन् ।