गणतन्त्र विरोधीहरू अपेक्षाकृत बढी नै हौसिएकै बेला नेपालमा राष्ट्रपतिको निर्वाचन हुँदैछ । खण्डखातिर केही नपरे आजै (बिहीवार)साँझ गणतन्त्र नेपालले तेस्रो राष्ट्रपति पाउनेछ ।

लोकतान्त्रिक शासनको स्थापनाका लागि नेपाली जनताले लगातार सात दशक स‌घर्ष गरे । तैपनि, अपेक्षा गरेजस्तो शासन भोग्न भने गणतन्त्र स्थापना भएपछि पनि पाएनन् ।

यसबाट जनसाधारणमा निराशा, वितृष्णा र आक्रोश देखिन थालेको छ । सरकारका विफलतामा प्रत्यक्ष भूमिका नहुने भए पनि राष्ट्रपतिलाई जोडेर गणतन्त्रलाई दोष दिन थालिएको छ ।

यसैले गणतन्त्रप्रतिको जनधारणा नयाँ राष्ट्रपतिको भूमिकामा धेरै हदसम्म निर्भर हुनेछ । राष्ट्रपतिका क्रियाकलापबाट जनताले प्रत्यक्ष सास्तीमात्रै भोग्न नपरे सायद जनमानसमा सकारात्मक प्रभाव पर्नेछ । 

राष्ट्रपतिहरूको आलोचना विशेषगरी उनीहरूको ‘राजसी ठाँटको मोह’ तथा ‘पुरानो दलप्रतिको आशक्ति’का कारण बढी भएको हो । आफूमध्येकै कोही राष्ट्रपति भएको अनुभूति जनताले गर्नै पाएनन् ।

जनताको बाटो छेकेर चलाइने राष्ट्रपतिको ‘सवारी’ले जनतालाई राजाकै झल्को लाग्यो । हेलिकप्टरमा तीर्थाटन वा मन्दिर खाली गराएर दर्शन गर्ने अभ्यासले राजा र राष्ट्रपति उस्तै देखिए ।

राष्ट्रपति निवासमा बसेर दलगत अभ्यासमा संलग्न र सक्रिय भएको पनि जनताले रुचाएनन् । पटकपटक ठाडै संविधान मिच्ने राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीको दुस्साहस सबैभन्दा विवादास्पद भयो ।    

राष्ट्रपतिका दुवै उमेदवार परिपक्व राजनीतिकर्मी भएकाले अगिल्ला राष्ट्रपतिबाट भएका कमजोरीप्रति पक्कै अनभिज्ञ छैनन् । प्रत्यक्षपरोक्ष दुवै उमेदवारले उनीहरूकको कमजोरी नदोहोर्‍याउने सङ्केत पनि गरेका छन् ।

परन्तु, गरेरै देखाउन भने भन्न जति सजिलो हुँदैन । पदमा पुगेपछि धेरैले आफूलाई ‘विशिष्ठ’ र जनतालाई ‘मामुली’ ठान्ने गर्छन् भने तिनका आफन्तले समेत आफैँलाई राज्य ठान्छन् ।

अहिले सडकमा देखिने तमासाका लागि सुरक्षा स‌यन्त्रलाई दोष दिने गरिन्छ । तर, राष्ट्रपति स्वय‌ंले तामझाम नरुचाए सुरक्षाकर्मीले पनि जनतामाथि ज्यादती गर्ने दुस्साहस पक्कै गर्ने थिएनन् ।

नयाँ राष्ट्रपतिमाथि जनताले चनाखो निगरानी गरिरहेका हुन्छन् । सुरुकै दिनहरूका क्रियाकलापबाट जनमानसमा  नयाँ राष्ट्रपतिको छवि निर्माण हुनेछ । यस्तो छवि एकपटक बिग्रियो भने सुधार असम्भव प्रायः हुन्छ ।

आशा गरौँ, नयाँ राष्ट्रपतिले जनताको सुविधालाई सर्वोपरि ठान्नेछन् । साथै संविधानको सीमा नमिच्ने र मिच्न नदिने प्रण पनि गर्नेछन् । यत्तिमात्र हुनसके पनि शासन व्यवस्थाप्रतिको जनवितृष्णा केही कम त अवश्यै हुनेछ ।

गणतन्त्र नेपालका नवनिर्वाचित राष्ट्रपतिलाई सफलताको शुभकामना !