संविधानमा ‘जनयुद्ध’ शब्दको प्रयोग गर्न बहुमतले अस्वीकार गरेको यथार्थ अहिले नै प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालले पक्कै बिर्सिसकेका छैनन् । देशका बहुसङ्ख्यक नागरिक अझै पनि ‘जनयुद्ध’ भन्ने शब्द सुन्न रुचाउँदैनन् । माओवादीलाई प्रिय लाग्ने सबै कुरा अरूलै पनि स्वीकार्नै पर्छ भन्नु लोकतान्त्रिक हुँदैन । 

दुर्भाग्य प्रधानमन्त्री दाहाल र केही माओवादी नेताहरू भने खाटो बस्न लागेको घाउ कोट्याउन जमजमाइरहेका देखिन्छन् । हालका प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’को नेतृत्वमा २०५२ सालदेखि एक दशक तत्कालीन नेकपा ९माओवादी० देशमा हिंसात्मक विद्रोह मच्चाएको थियो । त्यसक्रममा राज्यका सशस्त्र फौज र माओवादी लडाकुबीच भिडन्तहरू भएका थिए ।

सशस्त्र मुठभेडमा हताहत हुनु आश्चर्य वा गौरवको विषय होइन । यसरी मर्नेहरूलाई सम्मान गर्ने हो भने उनीहरूको बहादुरीको कदरसम्म गरे हुन्छ । त्यही विद्रोहमा हजारौं निहत्था नागरिक पनि मारिएका छन् । निहत्था नागरिकले माओवादी लडाकु र राज्यका सुरक्षा फौज दुवै पक्षको ज्यादती सहेका थिए ।

यसरी मारिने नागरिक धेरै राजनीतिक आस्थाका कारण मारिएका थिए । तिनका परिवारले अहिलेसम्म न्याय पाएका छैनन् । उनीहरूका साथै कतिपय माओवादी कार्यकर्ता पनि सुरक्षा फौजबाट भएको ज्यादतीको न्याय पर्खेर बसेका छन् । यसैले अहिलेको प्राथमिकता ‘जनयुद्ध’ दिवसमा राष्ट्रिय बिदा दिने वा लडाकुलाई ‘राष्ट्रिय सहिद’ घोषणा गर्नु नहुनुपर्ने हो । 

यस्ता विवादास्पद निर्णय गर्दै जाने हो भने सत्य निरुपणको पनि कुनै अर्थ रहनेछैन । माओवादी विद्रोहमा लागेको घाउमा खाटा पनि बस्नेछैन । सरकारकै प्रमुख साझेदार नेकपा ९एमाले०का अध्यक्ष खड्गप्रसाद शर्मा ओलीले समेत ‘जनयुद्ध’ दिवसमा नाममा दिइएको विदाले हिंसाको महिमा गान हुने धारणा प्रकट गरेका छन् ।

यसैले प्रधानमन्त्री दाहालले आफू राज्यकै कार्यकारी प्रमुख भएको हेक्का राखेर देशको साझा हुने प्रयास गर्नुपर्छ । दाहाल अहिले माओवादी लडाकुलाई मार्ने सुरक्षा फौज र लडाकुका हातबाट मारिएका नागरिकका आफन्तका पनि प्रधानमन्त्री हुन् । उनको बोली र व्यवहारमा कतै पनि नागरिकबीच विभेद देखिनु हुँदैन ।

सत्य निरुपण तथा मेलमिलापले मान्यता पाउन सरोकारवाला सबै पक्षले स्वीकार गर्नुपर्छ । विवादास्पद निर्णयहरू थोपरेर स्वीकार्यता बढाउन सकिँदैन । यसैले प्रधानमन्त्री दाहालले भावनामा बहकिन छाडेर देशको वास्तविकता मनन गर्नुपर्छ । विभेद, अविश्वास र घृणा बढाउने वचन र व्यवहारबाट परहेज गर्नु उचित हुनेछ ।