काठमाडौं । जंगल सफारी, नदीमा बोटिङ र स्थानीय कला–संस्कृतिले जो कसैलाई लोभ्याउन सक्छ । प्रफुल्लित बनाउन सक्छ । अनुपम प्राकृतिक सौन्दर्यको दृष्यावलोकन र आनन्दको अवसर जो कसैको रोजाइमा पर्न सक्छ । टेम्पल टाइगर रिसोर्टले यिनै सेवा प्रवाह गरिरहेको छ । शान्त र रमणीय वातावरण खोज्ने पर्यटकको गन्तव्यस्थलका रूपमा परिचित छ ।

नवलपरासीको अमलटारीस्थित टेम्पल टाइगर काठमाडौंबाट करिब १८० किलोमिटरको दूरीमा पर्छ । रुपन्देहीको बुटवलबाट ८५ किमि र चितवनको नारायणगढबाट ३६ किमिको दूरीमा अवस्थित छ । सहरी क्षेत्रबाट अलि टाढा, चौधरी बस्तीबीचमा यो रिसोर्ट छ ।

पर्यटकलाई जंगल सफारी, नारायणीमा बोटिङ, हात्ती चढेर जंगल सफारीलगायत सेवा दिँदै आएको टेम्पल टाइगर ग्रुप अफ कम्पनीका अध्यक्ष वसन्त मिश्र बताउँछन् ।

चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जबाट नजिकको दूरीमा हुनुले पनि यसले पर्यटकलाई आकर्षण गर्ने गरेको छ । वन र वन्यजन्तुलाई नजिकबाट बुझ्ने र नेपाल आउने पर्यटक टेम्पल टाइगर पुग्ने गरेका छन् ।

यहाँ घना जंगलको बीच बाटो हुँदै जंगल सफारी गर्न पाइन्छ । प्रशस्त जंगली जनावर र चराचुरुंगी तथा जलचर भेटिन्छन् । नारायणी नदीको तीर हुँदै सफारी अघि बढ्छ । सफारी गर्दै जाँदा मृगको हुल, मयूरको आवाजले पर्यटकलाई स्वागत गरिरहेका हुन्छन् । कुनै ठाउँमा एकल र कहीँ कतै जोडा बाँधेर चरिरहेका गैँडाहरू बीचबीचमा भेटिन्छन् । जंगल सफारी गर्दा बेलामौकामा बाघहरू पनि देखिने गरेको अध्यक्ष मिश्रले बताए ।

हात्ती चढेर जंगल सफारी गर्ने पर्यटकलाई लक्षित गरी अहिले यहाँ दुई हात्ती पालिएको छ । पहिले–पहिले हात्ती चढेर जंगल सफारी गर्ने विदेशी पर्यटक बढी हुन्थे । पछिल्लो समय हात्तीलाई दुःख दिनु हुँदैन भन्ने मनसाय पर्यटकले व्यक्त गर्ने गरेको मिश्रले सुनाए ।

रिसोर्टमा आउने पर्यटकलाई स्थानीय संस्कृति झल्कने नाचगान पनि देखाइन्छ । यसले स्थानीय संस्कृतिको प्रचारप्रसारमा समेत सहयोग पुगेको उनको जिकिर छ । नारायणीको किनारमा बोटिङ र गोधूलि साँझले पर्यटक लोभिने गरेका छन् ।

स्पष्ट नीति आवश्यक
चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जको पूर्वदेखि पश्चिमसम्म समान नीतिगत व्यवहार नहुँदा यस क्षेत्रका व्यवसायी मारमा परेको मिश्र बताउँछन् । निकुञ्जमा जंगल सफारी बन्द हुने समय एउटै भए पनि खुला हुने समय फरक हुने गरेको उनको गुनासो छ ।

“नेसनल पार्क सबैतिर एकैपटक खुल्नुपर्छ । कसरामा पुल हुँदा चाँडै खुल्छ, सौराहामा राप्ती खोला सुक्दा चाँडै सुक्छ । वारपार गर्न सहज हुन्छ । पश्चिममा नारायणी पर्ने हुनाले कहिल्यै खुल्दैन, खोलापारि नै गाडी राख्नुपर्ने हुन्छ,” उनले भने, “जसले गर्दा कुनै क्षेत्रमा छिटो र कुनै क्षेत्रमा ढिलो खुला हुन्छ । राष्ट्रिय निकुञ्ज सबैतर्फ एउटै समयमा खोल्नुपर्दछ ।”

निकुञ्जमा जंगल सफारीका लागि पनि समान व्यवहार नभएको उनको भनाइ छ । होटेलको स्तर, राजस्व संकलन तथा पर्यटक संख्याको आधारमा गाडीको संख्या तोकिनुपर्नेमा उनको जोड छ । निकुञ्जको नीतिमा एकरूपता हुनुपर्ने उनको माग छ ।

“ठाउँअनुसारको नीति हुनु हुँदैन, सबैलाई समान व्यवहार गरिनुपर्छ । पर्यटकका लागि राष्ट्रिय निकुञ्ज खुला गर्ने बेलामा सबैतिर एकैचोटि खुला गर्नुपर्दछ,” उनले भने, “अहिले असमानता गरिएको छ । चितवनको पूर्वदेखि पश्चिमसम्मका निकुञ्जमा एउटै नीति हुनुपर्छ । कर्मचारीको लहडका भरमा नीति र विभिन्न किसिमको नियम निर्धारण गरिनु प्रत्युत्पादक हुन्छ ।”

असमान व्यवहारले लगानीकर्तालाई उत्साहित नबनाउने उनी बताउँछन् । अहिले चितवन निकुञ्ज क्षेत्रमा आदेशका आधारमा नियम लगाइने गरेको उनको जिकिर छ ।

“कसैसँग चित्त बुझेन भने निकुञ्जको बाटो नै बन्द गरिदिने, महिनौँसम्म खुला नगरिदिने, कसैसँग चित्त बुझेमा चाँडै खुला गरिदिने र अन्य थप सुविधा पनि प्रदान गर्ने परिपाटी हटाउनुपर्दछ,” उनले भने ।

निकुञ्ज क्षेत्रमा वन्यजन्तु पर्यटनको प्रवद्र्धन र संरक्षणका लागि सम्बद्ध सरकारी निकायहरूमा दूरदर्शी सोच र दीर्घकालीन नीति आवश्यक रहेको उनको भनाइ छ ।