बुटवल । नेकपा (एमाले) परित्याग गरी स्वतन्त्ररुपमा रुपन्देही १ बाट प्रतिनिधिसभा सदस्य पदका उमेदवार रहेका घनश्याम भुसाल बाह्रखरीले अनुमोदन गरेका २५ उमदेवारको सूचीमा परेका छन् ।

उनै भुसालले बाह्रखरीको अनुमोदनलाई आफ्नो क्षेत्रका जनताले पनि अनुमोदन गर्ने दाबी गरेका छन् । 

बाह्रखरीले उमेदवार अनुमोदनमा आफ्नो नामसमेत समावेश गरेकोमा धन्यवाद दिँदै उनले आफ्नो क्षेत्रको जनताले पनि अनुमोदन गरेर सांसदको रुपमा प्रतिनिधिसभा पठाउने बताए । 

उनी भन्छन्, “बाह्रखरीको टिमले के आधारमा अनुमोदन गर्नुभयो, त्यो त मलाई केही थाहा छैन् । अनुमोदन गरेकोमा खुसी पनि छु । बाह्रखरीको अनुमोदनलाई यो क्षेत्रका मतदाताले पनि अनुमोदन गर्छन् ।”

करिब १ घण्टा पछ्याउँदा

रुपन्देही क्षेत्र नम्बर १ अन्तरगतको तिलोत्तमा वडा नम्बर ११ का विभिन्न स्थानमा घरदैलो तथा कोणसभाका कार्यक्रममा बाह्रखरीकर्मीले करिब १ घण्टा पछ्याउँदा विभिन्न घटनाहरु देखिए । 

घरदैलोमा पुग्न भ्याइनभ्याईमा रहेका भुसाल आफ्नो गाडीमा कार्यकर्तासँग बसेरै मत मागिरहेका थिए । केही स्थानमा कोणसभामा समेत सहभागी भए । 

सबैभन्दा अगाडि दुईपांग्रे सवारी, त्यसपछि उमेदवार भुसाल, भुसालको गाडी पछाडि एउटा गाडीमा स्पीकर र त्यसको पछाडि एउटा गाडीमा झण्डा । 

यो भुसालको चुनावी र्यालीको दृष्य थियो । तिलोत्तमा ११ को रामनगर, मृगौली, पिपलडाँडा, भूपूसैनिकलगायतका क्षेत्रमा पुगेका भुसालले आफूसँग तीनवटा गाडीहरु र ११ वटा मोटरसाइकल तथा तीन स्कुटर लिएर हिँडेका थिए । स्पीकरमा भुसालको चुनाव चिह्न त्रिभुज भन्दै प्रचार प्रसारसमेत भइरहेको थियो । 

यसअघि, एमालेका नेताका रुपमा रहेका भुसाल योपटक स्वतन्त्र उमेदवार भएकोले निर्वाचन चिह्न चिनाउनको लागि र्याली ल्याएको उनका कार्यकर्ता बताउँछन् । 

उनकै र्यालीमा हिँडेका एक कार्यकर्ताले भने, “एमालेहरुको भर छैन, एमालेको घनश्याम भुसाल हो, सूर्यमा भोट हाले उसलाई हालिन्छ भन्दै गलत प्रचार गर्न सक्छन् । त्यसैले उमेदवार र चुनाव चिह्न चिनाउन र्यालीसहितको कार्यक्रम गरिरहेका छौँ ।”

यता उमेदवार भुसाल भने पछिल्लो समय चुनाव चिह्नमा कुनै समस्या नरहेको प्रतिक्रिया दिन्छन् । 

बाह्रखरीसँग प्रतिक्रिया दिँदै उनले पहिले केही समस्या भए पनि यसको समाधान सबै पक्षबाट भएको उल्लेख गर्दै मतदाता शिक्षालाई प्रभावकारी तरिकाले परिचालन गरिएको बताए ।

“हाम्रो प्रचार प्रसारका क्रममा पहिले धेरै समस्या थियो । तर, यो समस्या समाधानका लागि धेरै कामहरु गरेका छौँ । अहिले खासै समस्या छैन । मतदाताको हामीप्रति शुभेच्छाले गर्दा पनि सहजता देखेका छौँ,” उनले भने, “गठबन्धनले समर्थन गरेको उमेदवार भनेपछि यसै पनि गठबन्धनको संयन्त्रले यसको प्रसार गरिरहेको छ । म आफँैले यहाँका धेरै मतादाता तथा बासिन्दाहरुलाई चिनेको छु । यहाँ भएका सबैजसो मतदाताले मलाई चिन्नुभएकोले पनि निकै सहज हुनेछ । साथै, हामीले आफ्नो तर्फबाट मतदाता शिक्षासमेत सञ्चालन गर्दै आएका छौँ ।”

के भन्छन् मतदाता ?

विभिन्न क्षेत्रमा दौडधूप गरिरहेका भुसाललाई मतदाताले गरेर गएका वाचा पूरा गर्न आग्रह गरिरहेका छन् ।

अघिल्लोपटक निर्वाचितले आफ्ना समस्या समाधान नगरिदिएको बताउँदै भुसालबाट धेरै अपेक्षा गरेको बताउने गरेका छन् ।

 
सुकुम्बासी क्षेत्रमा रहेका मतदाताहरुले पुर्जाको व्यवस्थापन गर्न माग गरेका छन् । तिलोत्तमा ११ मा रहेको भूपूसैनिक क्षेत्रकी ७२ वर्षीया बेलमाया गुरुङले अघिल्लोपटक पुर्जाकै लागि भनेर सूर्यमा भोट हाले पनि पुर्जा नपाएको दुखेसो गर्दै ठूलो अपेक्षासहित भुसाललाई मतदान गर्ने प्रतिक्रिया दिइन् ।

“अर्कोपटकको चुनावसम्म त बाच्न के गर्छु, पुर्जा पाए स्वर्ग जाने थिएँ,” भुसाललाई घरदैलोबाट बिदाइपछि यी शब्दहरु उनले सुनाउँदा आँखामा आँशु टिल्पिलाएका थिए । परिवार नै धेरै पहिलेदेखि यही क्षेत्रमा बस्दै आए पनि पुर्जा नपाएको उनको गुनासो थियो ।
 
सोही क्षेत्रकै ४६ वर्षीया झनु श्रेष्ठ भने योपटक पुराना दललाई मत नदिने बताउँछिन् । केही नयाँ दल र व्यक्तिहरु चुनावी मैदानमा रहेको बताउँदै उनले यसपटक आफ्नो मत फेर्ने बताइन् । पाँचजनाको परिवारमा सबै मतदाता भएको उनले बताइन् । 

अहिलेसम्म जसलाई भोट दिए पनि आफ्नो पुर्जाको समस्या समाधान नभएको श्रेष्ठको गुनासो छ । 

साँझ ५ बज्नैलाग्दा घर नजिकै भुसालको कोणसभा सुन्नको लागि हतारोमा बाहिर निस्किएकी उनले भुसालतर्फ संकेत गर्दै भनिन्, “राम्रो मान्छे आउनुभएको छ । उहाँले हाम्रो समस्या सुन्नुहुन्छ । पहिले पहिले पनि यतातिर आइरहनु हुन्थ्यो ।”

एमाले पृष्ठभूमिकै तीनजना प्रतिस्पर्धामा

यहाँ पहिले एउटै पार्टी कमिटीमा रहेका तीनजना उमेदवारहरु मैदानमा छन् । 

एमाले सचिव छविलाल विश्वकर्मासँग यस क्षेत्रमा एमाले छाडेका भुसालमात्रै होइनन्, एमाले नगर अध्यक्ष टिकाराम चापागाईं पनि प्रतिनिधिसभा सदस्य प्रत्यक्ष प्रतिस्पर्धी हुन् । 

अन्य केही स्वतन्त्र तथा हाम्रो नेपाली पार्टी (लौरो अभियान)बाट पनि उमेदवार छन् । तर, मुख्य प्रतिस्पर्धा भने पूर्वएमाले भुसाल र एमालेका विश्वकर्माबीच हुने देखिएको छ ।

भुसाल रुपन्देहीको तिलोत्तमा निवासी हुन् भने विश्वकर्मा बुटवल उपमहानगरपालिका निवासी हुन् । 

२०७४ को निर्वाचनमा भुसाल क्षेत्र नम्बर ३ बाट प्रत्यक्ष निर्वाचित हुँदा विश्वकर्मा क्षेत्र नम्बर एकबाट निर्वाचित भएका थिए । 

त्यतिबेला वाम गठबन्धन भएकाले उनीहरुले सहज जित निकालेका थिए । 

२०३८ सालमा कम्युनिस्ट पार्टीको सदस्यता लिएका भुसाल पूर्वकृषिमन्त्री हुन् । विश्वकर्मा खेलाडी जीवनबाट २०४६ पछि एमालेमा लागेका नेता हुन् । उनी पनि पूर्वकृषिमन्त्री हुन् । विश्वकर्मा एमाले राजनीतिमा आएपछि भुसाल र उनको सम्बन्ध राम्रो छ ।

२०५३ मा एमालेका तत्कालीन सांसद धनपति उपाध्यायको निधनपछि भएको उपनिर्वाचनमा भुसाल भैरहवा क्षेत्रबाट निर्वाचित भएका थिए । 

भुसाल विश्वकर्माभन्दा एक दशक पहिलादेखि नै राजनीतिमा सक्रिय नेता हुन् ।  भुसालले विभिन्न आन्दोलनमा होमिँदै गर्दा पटक–पटक गरी दुई वर्ष पाँच महिना कष्टकर जेल जीवन बिताएका छन् । 

विश्वकर्माले जेल जीवनभने बिताउन परेन ।  विश्वकर्मा २०७४ को निर्वाचनमा रुपन्देही क्षेत्र नम्बर एकबाट विजयी भएका थिए । 

०६४ सालको पहिलो संविधानसभा निर्वाचनमा माओवादीले जितेको यो क्षेत्रमा ०७० मा विश्वकर्मा पराजित भएका थिए । 
वाम गठबन्धनबाट ०७४ मा सहज जित निकालेका विश्वकर्मालाई यसपटक भने भुसाल चुनौती बन्ने देखिन्छ । 

२०७४ मा राप्रपाका नेता दीपक बोहरा र तत्कालीन एमाले नेता भुसालबीच क्षेत्र नम्बर ३ मा प्रतिस्पर्धा भएको थियो ।

भुसाल बाम गठबन्धनका साझा उमेदवार थिए भने बोहरालाई नेपाली कांग्रेसको समर्थन थियो । 

तर, भुसालले फराकिलो मतान्तरले बोहरालाई पराजित गरेका थिए । भुसालले ३२ हजार ८६६ मत ल्याउँदा बोहराले २७ हजार ४२२ मत पाएका थिए ।

०७४ को निर्वाचनमा नै क्षेत्र नम्बर १ बाट प्रतिस्पर्धा गर्न चाहेका भुसालले एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीका कारण टिकट पाएनन् र ३ बाट उठे । 

अहिले पार्टी परित्याग गरेपछि १ बाट उमेदवार भएका छन् । गत वैशाखमा सम्पन्न स्थानीय तह निर्वाचनमा पार्टीगतरुपमा वडाध्यक्षहरुले पाएको मतलाई आधार मान्दा यो क्षेत्रमा कांग्रेस बलियो छ । 

तर, अहिले सत्ता गठबन्धन र विपक्षी गठबन्धनबीच प्रतिस्पर्धा हुँदै छ । स्थानीय तह निर्वाचनमा वडाध्यक्षहरुले पाएको मतका आधारमा कांग्रेसको ३२ हजार ९९९, एमालेको ३० हजार ३९४, राप्रपाको १४ हजार ५५२, जसपाको ६ हजार ६९५, माओवादीको ४ हजार २०२, नेकपा (एस)को १ हजार २४३ र लोसपाको ३२५ मत छ । दुई गठबन्धनको मत छुट्टाछुट्टै जोड्दा क्षेत्रमा विश्वकर्मा बलिया देखिन्छन् ।

स्थानीय तहको मतका आधारमा विश्वकर्मा बलिया देखिए पनि भुसालले पार्टी परित्याग गरेका कारण करिब पाँच हजार मत प्रभावित भएको बताइन्छ ।

लामो समय रुपन्देही र त्यसमा पनि क्षेत्र नम्बर १ लाई प्राथमिकता दिएर एमालेमा राजनीति गरेका भुसालले एमालेको मत तान्ने अनुमान गर्न सकिन्छ । 

भुसालका यसअघि संसदीय सम्पर्क कार्यालयका प्रमुख रही काम गरेका उनका सहयोगी मनोजकुमार रिजालले एमालेको ८–१० हजार मत प्रभावित हुने बताए । 

“घनश्याम भनेको राजनीतिक इमान, वामपन्थी नीति र एउटा ब्रान्ड नै हो,” रिजालले भने, “उहाँले एमाले छाड्दाबित्तिकै धेरै मत प्रभावित हुने भएकाले सहजै जित निकाल्नुहुन्छ भन्ने हाम्रो विश्वास छ ।”

भुसाल उमेदवार भएपछि धेरै एमालेका जिल्लास्तर र स्थानीयस्तरका नेता–कार्यकर्ताले भित्रभित्रै स्वस्फूर्त रुपमा भुसालको प्रचारप्रसार गरिरहेका छन् । 

जसले गर्दा पनि भुसालको जितमा कुनै अप्ठ्यारो नहुने रिजालको तर्क छ । “राजनीतिक हाइट, लगाव, इमान्दारिता सबैमा उच्चतहमा उहाँ (भुसाल) हुनुहुन्छ,” रिजालले भने, “यसले पनि जितको बाटो सहज गराएको छ ।”
  
गठबन्धनको साथ, एमालेको मत र भुसालको राजीतिक छवि हेरेर पनि जित सहज हुने दाबी भुसालपक्षीय नेताहरुको छ । 

भुसाललाई जनसमर्थन राम्रो छ । एमालेमा विद्रोह छ भने धेरै नेता कार्यकर्ता भुसालतिर लागेका छन्, अर्कातिर गठबन्धनको पनि साथ छ । यसकारण पनि भुसाल उत्साहित देखिएका छन् ।

भुसालको आगमनले राष्ट्रिय मिडियाको ध्यानसमेत यस क्षेत्रमा केन्द्रित छ ।  जसका कारण मतदाताहरू घनश्यामलाई भेट्न, उनका योजना र विचार सुन्न उत्सुक र उनीप्रति आशावादीसमेत देखिन्छन् । 

क्षेत्र नम्बर १ मा देवदह नगरपालिका, तिलोत्तमा नगरपालिकाका वडा नम्बर ७, ८, ९, १०, ११, १२, १५, १६ र १७ तथा ओमसतिया गाउँपालिकाका १, ३, ४, ५, ६ र रोहिणी गाउँपालिका पर्छ ।