बुटवल । रूपन्देहीको दक्षिणी क्षेत्रमा रहेको क्षेत्र नं. ४ बाट प्रतिनिधिसभा सदस्यका लागि चार प्रभावशाली नेता मैदानमा छन् ।
दुई ठूला गठबन्धनसँग लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टी (लोसपा) का वरिष्ठ नेता सर्वेन्द्रनाथ शुक्ला सातौँ पटक निर्वाचन लड्दै छन् ।
२०४८ सालदेखि निरन्तर उमेदवार बन्दै आएका पूर्वमन्त्री शुक्ला यसअघि कांग्रेसका प्रमोद यादवसँग पराजित भएका थिए । यसअघि राजपाबाट चुनाव लडेका शुक्लालाई कांग्रेसमा नवप्रवेशी यादवले पराजित गरेका थिए ।
स्थानीय तहको निर्वाचनमा यो क्षेत्रमा पहिलो पार्टी नै लोसपा छ । यसकारण यहाँ लोसपाले दाबी नछोडेपछि कांग्रेससँग तालमेल हुन सकेन ।
अन्य क्षेत्रमा सत्तारुढ दलको लोसपासँग गठबन्धन भए पनि यहाँ भने लोसपाको एकल उमेदवारी छ । नेपाली कांग्रेसबाट उमेदवार बनेका यादवलाई सत्तारुढ दल माओवादी, नेकपा एस, जनमोर्चाको समर्थन छ । तर, स्थानीय तहको निर्वाचनमा ती दलहरूको जनमत कम छ ।
नेकपा एमाले, राप्रपा र जसपाबीचको तालमेलबाट यहाँ जसपाका युवा नेता ओमप्रकाश यादव (गुन्जारी) उमेदवार छन् । ओमप्रकाश एमालेबाट जसपा प्रवेश गरेर उमेदवार बनेका हुन् ।
२०७४ सालमा एमालेबाट उमेदवार हुँदा उनी तेस्रो बनेका थिए । यादवले स्थानीय, युवा र तीनदलको समर्थन भएकाले आफू बलियो भएको दाबी गर्छन् ।
पछिल्लोपटक मधेसमा प्रभाव विस्तार गरिरहेको सिके राउत नेतृत्वको जनमत पार्टीबाट भोपेन्द्र यादव प्रतिनिधिसभामा उमेदार छन् । जनमत पार्टी पनि यो क्षेत्रमा एक्लै प्रतिस्पर्धामा छ ।
दलगत प्रभावभन्दा पनि यहाँ उमेदवारको व्यक्तिगत प्रभाव बढी भएकाले जित्दै आएको स्थानीयको विश्लेषण छ । रूपन्देहीको मर्चवारमा पर्ने यो क्षेत्रमा अहिले ४ पक्षीय प्रतिस्पर्धा हुने देखिन्छ ।
गत चुनावमा विजयी भएका प्रमोद यादवले ३१ हजार ७१८ र शुक्लाले २० हजार ४१६ मत प्राप्त गरेका थिए ।
प्रदेशसभा (१) मा कांग्रेसका अष्टभुजा पाठक ९ हजार ६४ मत ल्याएर विजयी हुँदा उनका निकटतम प्रतिद्वन्द्वी राप्रपाका अजरत अलीले ४ हजार ६३६ मत पाएकी थिइन् ।
प्रदेशसभा (२) मा कांग्रेसका बसिउद्दिन खाँ १२ हजार ११३ मत प्राप्त गरेर विजयी भएका थिए । उनका निकटतम प्रतिद्वन्द्वी राजपाकै श्रीनिवास यादवले ३ हजार १२० मत प्राप्त गरेका थिए । कांग्रेसबाट ३ जना यसअघि जितेका उमेदवार मैदानमा छन् ।
कांग्रेसबाट प्रदेशसभाका उमेदवार तथा लुम्बिनी प्रदेशमा युवा तथा खेलकुदमन्त्री बसिउद्दिन खाँले मर्चवार क्षेत्रमा कांग्रेससँग कसैको प्रतिस्पर्धा हुन नसक्ने दाबी गर्छन् । “हामी तीनजना यसअघिको निर्वाचनमा भारी मतान्तरले निर्वाचित भएका थियौँ,” खाँले भने, “मर्चवारको मुहार फेर्ने गरी हामीले काम गरेका छौँ । जनताको सुखदुःखमा हामी सधैँ भेटिइरहन्छौँ । त्यसैले आउँदो चुनावमा पनि हामीलाई जनताको साथ र सहानुभूति हुन्छ ।”
सत्ता गठबन्धन मर्चवार छोटी भन्सार सञ्चालनको पहल, प्राविधिक शिक्षा, सिँचाइ सुविधा विस्तार, रिङरोड निर्माण नदी कटानलगायत समस्या समाधान गर्ने मुद्दा लिएर चुनावी मैदानमा छ । जसपा नेता तथा उमेदवार ओमप्रकाश यादवले आफ्नो जितका लागि कुनै समस्या नभएको तर प्रतिस्पर्धामा लोसपा र कांग्रेसका उमेदवार रहेको बताए । “जसपा, एमाले र राप्रपाको पालिका चुनावमा आएको मत पूर्ण कार्यान्वन भए हामी सजिलै जित्छौँ । तर, अन्तिममा धेरै चलखेल हुनसक्छ । म यहाँको स्थानीय उमेदवार हुँ, सबैको दुःख सुखमा पुगेको छु,” उनले भने, “अरू उमेदवारहरू कोही आगन्तुक छन्, कोही यहाँ घर भए पनि बाहिर बसेर चुनावमा आउनेहरू छन्,” उनले भने ।
जसपा, राप्रपा र एमाले गठबन्धनबाट प्रदेशतर्फ ४ (१) मा एमालेका सुनील गिरी र ४(२) मा जसपाका अवतार यादव उमेदवार छन् ।
लोसपा क्षेत्रीय अध्यक्ष गणेश पाल यसपटक रूपन्देही–४ मा प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा दुवै लोसपाले जित्ने दाबी गर्दछन् । लोसपाबाट प्रदेशतर्फ ४(१) तर्फ कनैया बानिया र ४(२) तर्फ मोहनलाल यादव उमेदवार छन् ।
जनमत पार्टीबाट प्रदेशसभातर्फ ४(१) मा जितेन्द्रनाथ शुक्ला र ४(२) मा अर्जुन जैसवाल उमेदवार छन् ।
स्थानीय तहको मत
वैशाखमा भएको पालिका निर्वाचनमा रूपन्देही–४ मा लोसपा १६ हजार २२६, कांग्रेस १५ हजार ६२७, जनमत पार्टी ७ हजार ७३४, एमाले ७ हजार ६०५, जसपा ७ हजार ४९७, राप्रपा ५ हजार ६९९, माओवादी ३ हजार ८०२ र नेकपा (एकीकृत समाजवादी)ले १ हजार १६३ मत पाएका थिए ।
यो क्षेत्रमा कोटियामाई गाउँपालिका, लुम्बिनी सांस्कृतिक नगरपालिका–२, १२ र १३, मायादेवी गाउँपालिका–२, ३, ४, ५ र ६, समरीमाई गाउँपालिका र सियारी गाउँपालिका–५ र ६ पर्छन् । मर्चवार क्षेत्रलाई समेट्ने रूपन्देही–४ मा १ लाख १० हजार ६५९ मतदाता छन् । त्यसमध्ये गत ५ वर्षमा २० हजार ८२४ जना थपिएका हुन् ।
यस्तो छ मर्चवारको चुनावी इतिहास
मर्चवारमा २०४८ सालको आमचुनावमा नेपाल सद्भावना पार्टीका श्यामसुन्दर गुप्ता विजयी भएका थिए । तीन वर्षपछि २०५१ मा शुक्ला विजयी भए ।
उनी त्यसबेला राप्रपाबाट चुनाव लडेका थिए । पाँच वर्षपछि २०५६ सालमा सद्भावनाका यज्ञजित शाहले मर्चवारको प्रतिनिधित्व गरे ।
मधेस विद्रोहपछि २०६४ सालको संविधानसभा निर्वाचनमा मधेसी जनअधिकार फोरमका ओमप्रकाश यादव विजयी बने ।
२०७० सालको संविधानसभाको दोस्रो चुनावमा १९ वर्षअघि चुनाव जितेका शुक्ला तराई मधेस लोकतान्त्रिक पार्टी (तमलोपा)बाट विजयी बने । संविधान निर्माणपछि २०७४ सालको संसदीय निर्वाचनमा नेपाली कांग्रेसका प्रमोद यादव विजयी भएका थिए ।