मनको अँध्यारो मनकै उज्यालो 
(मुक्तकसंग्रह : डा. शोभाकर पराजुली)
समसामयिक राजनीतिक विषयमा कलम चलाउँदै आएका राजनीतिज्ञ डा. शोभाकर पराजुलीको काव्यकृति प्रकाशनमा आएको छ, ‘मनको अँध्यारो मनकै उज्यालो’ । उनको यो पहिलो कृति हो । मुक्तकसंग्रह ।

साहित्यिक कृति पहिलो भए पनि उनका अरू पुस्तकहरू प्रकाशित भइसकेका छन् । ‘नयाँ समाजको परिकल्पना’, ‘लोकतन्त्र र समाजवाद’, ‘बीपी विचारसंग्रह’, ‘समाजवाद र बीपी कोइराला’जस्ता उनका कृति धेरैअघि नै प्रकाशित भएका हुन् ।

आफ्नो लेखकीयमा डा. शोभाकरले उल्लेख गरेका छन्, ‘साहित्यप्रतिको लगाव, अभिरुचि, साहित्यिक चिन्तन र साहित्यको अध्ययनले मेरो राजनीतिक यात्रालाई पनि सहज बनाइरहेको महसुस मैले हरेक पल गर्दै आइरहेको छु । त्यसैले झट्ट हेर्दा फरक धारका लाग्ने यी दुई विधा— साहित्य र राजनीति मेरो जीवनमा भने एकार्काका परिपूरक बन्दै आइरहेका छन् । राजनीतिमा म स्वतन्त्रता र साहित्यमा स्वच्छन्दता रुचाउँछु ।’

विश्लेषणात्मक आलेखहरूमा अनेक तर्क प्रस्तुत गर्ने कवि पराजुलीले चतुश्पदीय मुक्तकलाई आफ्नो भाव अभिव्यक्तिको माध्यम बनाएका छन् ।  एउटा मुक्तकमा उनले लेखेका छन्–
गजब छ यो जिन्दगी, खै के कस्तो बयान गरूँ
तथाकथित इज्जतको त म के गुणगान गरूँ 
डराई डराई बिताउनुपर्ने जीवन कसैको नहोस्
आँट हराएको त्रसित जीवनको कसरी सम्मान गरूँ ! (पृष्ठ ११)

राजनीतिमा सक्रिय शोभाकरको साहित्यिक सक्रियता पनि निरन्तर छ । सोही सक्रियताले उनको यो कृतिले आकार पाएको हो ।

कसैको हुन नसक्नु र गुमाउन पनि नसक्नु
खुसी हो कि पीडा, छुट्ट्याउन पनि नसक्नु 
अत्यधिक खुसी भनौँ त सम्हालिसक्नु छैन 
पीडा हो भनूँ भने अर्थ बुझाउन पनि नसक्नु । (पृष्ठ ४२)

११६ वटा मुक्तकहरू समावेश गरिएको यो कृति समीन कोइरालाले प्रकाशित गरेकी हुन् । १२४+४ पृष्ठको पुस्तकको मूल्य २५०– रुपैयाँ राखिएको छ ।

०००

मनबहादुर 
(उपन्यास : मदन घिमिरे)
‘मनबहादुर’ चलचित्रकर्ममा लामो समय खर्चिएका निर्देशक मदन घिमिरेको पहिलो उपन्यास हो । यो कृति केही महिनाअघि सार्वजनिक गरिएको थियो । प्रारम्भमा पत्रकारितामा संलग्न घिमिरे पछि चलचित्र निर्देशनतर्फ आकर्षित भए । केही नेपाली फिल्महरू निर्देशन गरे ।

आफ्नो लेखकीय मन्तव्यमा उनी भन्छन्, ‘...एउटै भूगोलभित्र बस्ने मान्छेहरूको भिडमा छुट्टै पहिचान र भिन्न परिचयको थालनी हो, मनबहादुर । मनबहादुर अनेकौँ मनबहादुरहरूको प्रतिनिधि पात्र हो, जो सधैँ आफ्नो काम र कर्ममा एकनास जुटिरहन्छ ।’

उपन्यासको भूमिकामा साहित्यकार धु्रव मधिकर्मी लेख्छन्, ‘प्रस्तुत उपन्यासको कथा भक्तपुरको सिपाडोल, तिथली, वंशगोपाल र घ्याम्पेडाँडा आदि ठाउँको वरिपरि घुमेको छ । ग्रामीण समाजमा हुर्केको व्यक्तिको चरित्र र त्यसले आफू बसेको ठाउँमा सबैप्रति देखाएको सहृदयता, सहयोग र आत्मीयताले एकले अर्कोलाई कति अपनत्वपूर्वक व्यवहार गर्छ भन्ने देखाएको छ ।...।’

‘आमाको माया’, ‘घर संसार’, ‘कस्तो साइनो’, ‘माया नमार’, ‘भागी भागी नजाऊ’सहित दुई दर्जन बढी चलचित्रको निर्देशन गरिसकेका मदनले यस उपन्यासमा पनि सामाजिक कथावस्तु पस्केका छन् ।

मनोज घिमिरेले प्रकाशित गरेको १२६+४ पृष्ठको उपन्यासको मूल्य २५०– रुपैयाँ राखिएको छ । 

०००

जिन्दगी नै कहानी हो 
(आत्मकथा : डा. कृष्ण जङ्ग राणा)
गीत, गजल, कवितामा निरन्तर कलम चलाउने व्यक्ति हुन्, डा. कृष्ण जङ्ग राणा । पेसाले चिकित्सक राणाको आत्मकथा केही महिनाअघि प्रकाशित भएको छ । डा. राणाले पुस्तकको नाम राखेका छन्, ‘जिन्दगी एक कहानी हो’ ।

चिकित्सा पेसामा लामो कालखण्ड बिताएका उनले प्रारम्भमा मुलुकका विभिन्न अस्पतालमा रही सेवा गरे । त्यसपछि मलेरिया विशेषज्ञ हुँदै विश्व स्वास्थ्य संगठनमा उनी सेवारत रहे ।

लेखकीय मन्तव्यमा डा. राणा उल्लेख गर्छन्, ‘यो ९० वर्षको उमेरमा आएर अतीतलाई सम्झनुको मज्जा र कष्टपूर्ण दुवै छ । मैले जीवनका धेरै उकाली ओराली बिर्सिसकेँ । केही–केही कुराहरू मात्र यतिखेर सम्झनामा बाँकी छन् । मेरो सामर्थ्यमा यदि हुन्थ्यो भने म मेरो २० वर्षे उमेरमा फर्किएर जीवनका सबै उकाली ओराली लिपिबद्ध गर्दो हुँ । अफसोस ! यस्तो सम्भव छैन ।’

नेपालगन्जमा जन्मिएका कृष्ण जङ्ग, जंगबहादुर राणाका खनाती हुन् । जगत जङ्गका सन्तानलाई देशनिकाला गरेपछि नेपालबाट भागेर उनका हजुरबुवा भारतको अयोध्या पुगे । पछि नेपालगन्जमा आएर बसोबास गर्न थाले । र, त्यहीँ कृष्ण जङ्गको जन्म भयो ।

चिकित्सा पेसा, साहित्य लेखनका साथै समाजसेवामा पनि उनको सक्रियता निरन्तर छ । उनी थुप्रै संघ–संस्थाहरूमा समेत आबद्ध छन् ।

घोस्ट राइटिङ नेपालले प्रकाशित गरेको २५२+४ पृष्ठको यस पुस्तकको मूल्य ३५०– रुपैयाँ राखिएको छ ।