काठमाडौं । नेपालमा पछिल्लो दुई सातायता कोभिड–१९ संक्रमणदर घट्दो क्रममा छ ।

स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयको पछिल्लो तथ्यांकानुसार औसत संक्रमणदर ११ प्रतिशतमा झरेको छ । ओमिक्रोन भेरियन्टका कारण माघको पहिलो सातादेखि उच्च भएको संक्रमण अहिले घट्दै जानुले नेपालमा तेस्रो लहर अन्त्य हुने चरणमा पुगेको संकेत देखिएको छ ।

अहिलेको अवस्थालाई हेर्दा संक्रमण फेरि उकालो लाग्ने र उच्च विन्दुमा पुग्ने सम्भावना नरहेको विज्ञहरूको आकलन छ । त्यस्तै, मृत्यु हुनेको संख्या पनि क्रमशः ओरालो लाग्दै जाने विशेषज्ञहरूको दाबी छ । के हुन त अब संक्रमण उच्च नहुने आधारहरू ?

अधिकांश नागरिक संक्रमित भइसक्नु
कोभिड–१९ संक्रमणको तेस्रो लहर उच्च भएको समयमा गएको माघ ६ गते एकैदिन १२ हजार ३३८ संक्रमित थपिएका थिए । २७ हजार ४९७ वटा स्वाब नमुनाको परीक्षण गर्दा सो संख्यामा संक्रमण पुष्टि भएको थियो ।

माघमा लक्षण देखिएका सबै व्यक्ति परीक्षणको दायरामा आएनन् । सो समयमा यदि समुदायस्तरमा परीक्षण गरिएको भए दैनिक एक लाखसम्म संक्रमित पहिचान हुन सक्ने इपिडिमियोलोजिस्ट डा. विराज कर्माचार्य बताउँछन् ।

टेस्ट पोजिटिभिटी दरका आधारमा समुदायमा ठूलो संख्यामा संक्रमित भइसकेको आकलन गर्न सकिने वरिष्ठ सरुवारोग विशेषज्ञ डा. शेरबहादुर पुनको दाबी छ । समुदायस्तरमा ठूलो संख्यामा संक्रमण भइसकेपछिको अवस्थामा अब संक्रमण उच्च नहुने उनको भनाइ छ ।

“यही लहरमा र यही भेरियन्टका कारण संक्रमण बढेर जाने देखिँदैन, अन्य कुनै भेरियन्ट भित्रिएमा जोखिम कायम नै छ,” उनले भने ।

बीए.२ भेरियन्ट समुदायस्तरमा फैलिइसक्नु 
कोभिड–१९ को पछिल्लो भेरियन्ट ओमिक्रोनको सबभेरियन्ट जसलाई बीए.२ को नाम दिइएको थियो, यो विश्वभर अहिलेसम्मकै संक्रामक भेरियन्टका रूपमा फैलिएको थियो । नेपालमा गरिएका जिन सिक्वेन्सिङका आधारमा बीए.२ भेरियन्ट समुदायस्तरमा नै फैलिइसकेको स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले पुष्टि गरिसकेको छ ।

यस आधारमा हालसम्मको सबैभन्दा संक्रामक भेरियन्टको संक्रमण मत्थर हुँदै गएकाले पनि यही लहरमा अब संक्रमण उच्च नहुने  डा. पुनको भनाइ छ ।

नयाँ भेरियन्ट नदेखिनु
संक्रमणका विभिन्न लहरहरू आउनु भनेको भाइसरको उत्परिवर्तित म्युटेन्ट रूपले संक्रमण फैलाउनु हो । नेपालले पार गरेको संक्रमणका तीन लहरमा अल्फा, डेल्टा र ओमिक्रोन भेरियन्टले संक्रमण फैलाएको इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाको तथ्यांक छ ।

यी भेरियन्टमध्ये डेल्टा र ओमिक्रोन भारतबाट नेपाल भित्रिएका थिए र भारतकै दरमा नेपालमा पनि संक्रमण घटबढ भएको थियो । तर, पछिल्लो समय भारतमा पनि ओमिक्रोन संक्रमण घटेर जानु र नेपालसँग प्रत्यक्ष आउजाउ गर्ने मुलुकहरूमा पनि नयाँ भेरियन्ट नदेखिनुले अहिलेलाई संक्रमण बढ्ने सम्भावना नरहेको मन्त्रालयका प्रवक्ता डा. संगीताकौशल मिश्राको भनाइ छ ।

अब केही दिन बढ्नसक्छ तर उच्च हुँदैन 
कोभिड–१९ को संक्रमण मत्थर भएसँगै सरकारले शैक्षिक संस्था, सिनेमा हललगायत सार्वजनिकस्थहरू खुला गरिसकेको छ । एक महिनाको ‘स्मार्ट लकडाउन’पछि सबैतिर खुला गरिएकाले अबका केही दिन संक्रमण बढ्न सक्ने अनुमान गर्छन्, संक्रामक रोग विशेषज्ञ डा. जनक कोइराला ।

“आवतजावत बढेका कारण केही दिन संक्रमित थपिन सक्छन् । तर, उच्च भने हुँदैन । साथै, अब मृत्यु हुनेको संख्या पनि घटेर जान्छ । किनकि, संक्रमण उच्च भएको १५ दिन पूरा हुँदै छ । अस्पताल भर्ना हुनेको संख्या पनि घट्दो छ,” डा. कोइराला भन्छन् ।

जोखिम कायमै
नेपालमा कोभिड–१९ संक्रमण घट्दै गए पनि पूर्ण रूपमा नियन्त्रण हुन अझै केही साता लाग्ने स्वास्थ्य मन्त्रालयले जनाएको छ ।

आजसम्म पनि दैनिक थपिने संक्रमितको संख्या ६०० को हाराहारीमा छ भने २२ हजार ५८४ जना सक्रिय संक्रमित छन् । यस अर्थमा कोभिड–१९ संक्रमणको जोखिम अझै कायम रहेको भन्दै जनस्वास्थ्यका मापदण्ड अनिवार्य पालना गर्न र सजग रहन मन्त्रालयले पटक–पटक अनुरोध गर्दै आएको छ ।