नेपालीकांग्रेससम्भवतःकांग्रेसकैनेतारकार्यकर्तालेचिन्ननसकेकोपार्टीहो।फकिरप्रकृतिकाकृष्णप्रसादभट्टराईरसुशीलकोइरालालेनेतृत्वगर्दापार्टीसबैभन्दाठूलोहुनेतरराजनीतिकदाउपेचकाकुशलखेलाडीहरूगिरिजाप्रसादकोइरालारशेरबहादुरदेउवालेनेतृत्वगर्दादोस्रोहुनेगरेकोछनेपालीकांग्रेस।पहिलोजनआन्दोलनपछि२०४८कोसंसदीयनिर्वाचनमाकिसुनजीपार्टीसभापतिरप्रधानमन्त्रीथिए।कांग्रेसलेबहुमतल्यायो।मध्यावधिनिर्वाचनजितेकोभएगिरिजाबाबुनैप्रधानमन्त्रीहुन्थे।पार्टीदोस्रोभयो।विसं२०५६कोनिर्वाचनकिसुनजीकोनामबाटलड्दाकांग्रेसलेपुनःबहुमतल्यायो।
दोस्रोजनआन्दोलनकोनेतृत्वगरेरराजालाईपरास्तगरेकागिरिजाप्रसादकोइरालाकोनेतृत्वमा२०६४सालमासंविधानसभाकोनिर्वाचनभयो।चुनावजितेकोभएगिरिजाबाबुलेप्रधानमन्त्रीवाराष्ट्रपतिचाहेकोपदपाउँथे।तर, पार्टीचुनावमादोस्रोभयो।
गिरिजाबाबुकोउत्तराधिकारीभएपनिसुशीलकोइरालाकोप्रकृतिकिसुनजीसँगमिल्दोजुल्दोथियो।दुवैअविवाहितरफकिरस्वभावकाथिए।धनकोलोभगरेकोआरोपसुशीलकोइरालालाईपनिलागेन।सुशीलकोइरालापार्टीसभापतिभएपछिभएकोसंविधानसभाकोदोस्रोनिर्वाचनमाकांग्रेसफेरिपहिलोपार्टीभयो।
प्रवृत्तिरप्रकृतिकादृष्टिलेशेरबहादुरदेउवारगिरिजाप्रसादकोइरालाबीचकिसुनजीरसुशीलकोइरालामाभन्दापनिधेरैसमानताछ।पार्टीमाबलियोपकडभएकारआफ्नाकार्यकर्तालाईहुनेनहुनेजेपनिगरेरसंरक्षणगर्नेभनिएकादुवैलाईनेपालीजनतालेभनेपत्याएकोदेखिएन।देउवाकोनेतृत्वमाभएकोपहिलोचुनावहोयसपटककोस्थानीयतहकोचुनाव।कांग्रेसफेरिदोस्रोभयो।
अरूपार्टीकानेताजस्ताभएपनिनेपालीजनतानेपालीकांग्रेसकानेतामाकिसुनजीवासुशीलदाजस्तैसिद्धान्तनिष्ठारफकिरप्रवृत्तिखोज्दारहेछन्।तर, कांग्रेसकामहाधिवेशनसदस्यहरूलेगिरिजाबाबुजस्तैनेतारोजे।सायद, यहीकारणलेजनतालेपनिकांग्रेसलाईपाठसिकाए।तर, कांग्रेससँगअहिलेकिसुनजीवासुशीलकोइरालाजस्ताफकिरप्रकृतिकानेताअस्पतालमासिकिस्तबिरामीरामहरिजोशीबाहेकसायदअरूछैनन्।जोशीलाईअधिकांशलेचिन्दैनन्।ठूलोसंख्यालेतनामैसुनेकाछैनन्होला।कठै ! फकिरखोजेपनिनभेट्टाउनेभएछन्कांग्रेसकाकार्यकर्तालेअबत।
कांग्रेसभित्रकेहीविभीषण, केहीशल्यरअलिधेरैशकुनिछन्तरसामान्यकार्यकर्तालाईआफ्नोपार्टीहारोस्वाबदनामहोस्भन्नेचाहनातपक्कैछैनहोलानित ! सुपात्ररज्ञाननभएपछिकेगरून् ?
(पक्कैपनियहीएउटाचुनावहार्दैमाशेरबहादुरदेउवालेपार्टीसभापतिवाप्रधानमन्त्रीकोपदछाड्नेछैनन्।पार्टीसभापतितप्रदेशरसंघकोचुनावहारेपनिछाड्नुपर्दैन।त्यसैलेछाड्नेछैनन्।प्रधानमन्त्रीपदकोभनेठेगानछैन।कांग्रेसबाहिरकोअझदेशबाहिरकोसमेतविभिन्नकारकलेनिर्धारणगर्नेहुनालेचाहेरछाड्नवानछाड्ननसकिनेरहेछ।नत्र, सुशीलकोइरालाअन्तिमअवस्थामाप्रधानमन्त्रीकोचुनावमाउठ्नेथिएनन्होला !)