युवा उमेरदेखि नै उनको सक्रियता समाजसेवामा रह्यो । त्यसैले समाजसँगै माटोको सुगन्धमा उनी सँधै रमाए । जग्गा जमीनमा कुन समयमा के उत्पादन गर्ने भन्ने विषयमा सदैव ध्यान दिँदै आएका उनले आफ्नो युवाकालको उर्जाशील अवधि गाउँ र गाउँबासीको सेवामै लगाए । 

उनका तीन छोराहरू अस्ट्रेलियामा थिए । उनी र उनकी धर्मपत्नी गाउँमा नै थिए । छोराहरूले उनलाई भने कति काम गर्नुहुन्छ । अब यतै आउनुस् । आराम गर्नुस् । 

समाजसेवी काशीनाथ जोशी (७९)ले पनि सोचे, सात दशक उमेर पार गरिसकियो ! अब केही समय आराम नै गरौं । यो निर्णयसँगै उनी सपत्नी अस्ट्रेलिया पुगे । छोराहरूको आग्रहलाई स्वीकार्दै उनी अष्टे«लिया पुगेका थिए । 
उनी अस्ट्रेलिया पुगे, तर त्यहाँ पनि यत्तिकै बस्न मनलागेन । त्यसैले उनले त्यहीको एउटा कलेजमा योग शिक्षा सञ्चालन गरे । उनी योग सिकाउन थाले । 

केही वर्ष अस्ट्रेलिया बसेका उनले त्यही स्थायीरुपमा बस्न पाउने गरी पीआर पनि लिए । पीआर लिए बापत उनले जेष्ठ नागरिकका हैसियतमा निश्चित रकम मासिकरुपमा पाउँथे । 

आफ्नो थातथलो सप्तरी जिल्लामा बसेर समाजसेवा गर्दैआएका समाजसेवी काशीनाथ जोशी आइतबार साँझ पेप्सीकोला खहरेमा भेटिए । उनीसँग करिब एक घण्टा कुराकानी भयो ।

कुराकानीका क्रममा उनी भन्दैथिए, “त्यहाँ पनि म खाली बसिन । केही न केही गरिरहेँ । त्यसो त मलाई मासिक १ हजार १ सय डलर दिइन्थ्यो । तर एकदिन मलाई लाग्यो, हैन मैले मेरो माटो मेरो भूमिकै लागि केही गर्नुपर्छ । त्यसपछि मैले अस्ट्रेलिया छोडेँ र सप्तरीको आफ्नै गाउँमा आएर समाजकै लागि काम गर्न थालेँ ।” 

उनी अस्ट्रलियामै थिए । एक दिन केही सिख्ख मित्रहरूले काशीनाथ जोशीलाई त्यहाँस्थित गुरुद्वारा लिएर गए । ति सिख्खहरूले ‘चलिए, आपको गुरु नानकके दरबारमे ले जाउङ्गा’ भन्दै त्यहाँ पु¥याए । 

ब्लेनउड नाम गरेको ठाउँमा सिक्खहरूले विशाल मन्दिर बनाएका रहेछन् । उनी मन्दिरमा पुगे । गएर शीर निहुराए । जसै उनले दर्शनका लागि टाउको निहुराए, उनलाई लाग्यो ‘हैन, गुरु नानकको पाइला परेको स्थान त मेरै गाउँ छेउमै छ, भेडियामठ । म किन यहाँ दर्शनका लागि आइरहेको छु !’

समाजसेवी जोशीका अनुसार मल्लकालिन समयमा भेडियामठ भन्ने स्थानमा पनि गुरु नानक नै पुगेको मानिन्छ । त्यहीँ उहाँले गुरुग्रन्थ पनि लेख्नु भएको भन्ने भनाइ छ । 

उनका अनुसार बिरामी मल्ल राजालाई निको तुल्याए बापत गुरु नानकलाई आश्रम निर्माणका लागि भेडियामठमा ३६५ विघा जमिन दिइएको थियो रे । 

उनले त्यही भेडियामठ सम्झिए । अस्ट्रेलियाको गुरु नानक मन्दिरले हठात् उनलाई फेरि गाउँको बाटो देखायो । उनी जन्मिएको, हुर्किएको र उनले गोडमेल गरेको माटोको सम्झना गरायो । 

त्यस पछि उनले अस्टे«ेलियाको पीआर त्यागे । उनी नेपाल फर्किए । गाउँ फर्किए । र बितेको चार वर्षदेखि उनी एक्लै बसिरहेका छन गाउँमा । 

जोशी सुनाउँदै थिए, नेपाल फर्किँदाको सन्दर्भ, “मलाई मेरी पत्नी र छोराहरूले नेपाल नफर्कन अनुनय गरे । तर मेरो मनले ठाने पछि म त्यहाँ बस्नै सकिनँ । मेरा छोराहरूले भने ‘कति काम गर्नुहुन्छ’ भनेर । तर मलाई लाग्छ अहिले पनि मैले धेरै गर्न बाँकी छ । मैले के नै गरेको छु र ! जबसम्म मैले सक्छु तबसम्म समाजकै लागि काम गरेर देखाउँछु ।” 

उताबाट फर्किए पछि उनले भेडियामठमा गुरुकुलको स्थापना गरे । अहिले गुरुकूलमा २ सय नम्बरको संस्कृत पनि पढाइन्छ । यसका साथै अंग्रेजी, नेपाली, हिसाब, विज्ञानलगायतका विषय पनि पढाई हुन्छ । 
गुरुकूलमा अहिले ६४ जना विद्यार्थी छन् । त्यहाँ निःशुल्क पढाई हुनेगरेको उनी बताउँछन् । उनले आफ्नै खर्चमा पाँच वटा घर बनाएका छन्, गुरुकूलका लागि । 

अघिल्लो वर्ष सप्तरीलाई बाढीले आक्रान्त तुल्यायो । उनले सक्दो समय बाढीपीडितकै सेवामा लगाए । उनले तिरहुत नगरपालिका क्षेत्रमा विभिन्न सामाजिक संस्थाहरूको सहयोगमा ३५ वटा घर बाढीपीडितका लागि बनाउने कामको अगुवाई गरे । जोशीका अनुसार उक्त घर निर्माणका लागि चिन्तक डा. चिन्तामणि योगी, समाजसेवी इन्दिरा मानन्धर, सामाजिक संस्था लायन्स क्लबको  साथ र सहयोग रहेको थियो । 

त्यसबेला विदेशमा बस्ने नेपालीहरूले पनि धेरै सहयोग गरेको उनको भनाई छ । बाढी आएका बेला उनका छोराहरू पनि पिताजीको सेवा कार्यमा सहयोग गर्न सप्तरी आइपुगेका थिए । 

जोशी भन्छन्, “बाढीले चारैतिर जलमग्न थियो । बाटोघाटो बन्द थियो । त्यस्तो अवस्थामा पनि हामीले केही दिनसम्म बाढीपीडितहरूका लागि भोजनको व्यवस्था ग¥यौं । युवाहरूले हरतरहले सहयोग गरेका थिए ।” 

आज समाजसेवी काशीनाथ जोशीलाई अलिकति पनि मन छैन, अस्टे«लिया जान । उनी ‘मैले त्यहाँ गएर के गर्ने ?’ भन्ने प्रश्न गर्छन् । 

जोशीका अनुसार उनी आफ्नै गाउँ र समाजमा बस्न चाहन्छन् । त्यहीँको माटोमा रमाउँन चाहन्छन् । आफ्नो जीवन सुन्दरी खोलाको पानीले दुबै क्षेत्रका खेतबारीलाई सिँचित गरेझैं स्थानीयको सेवामा लगाउन चाहन्छन् ।  

० ० ०

वि.सं. १९९७ सालमा उनको जन्मिएका समाजसेवी काशीनाथ जोशीको बाल्यकाल सप्तरीको गोरपारमै बित्यो । अहिले कञ्चनरुप नगरपालिका अन्तरगत पर्ने गोरपरमा नै उनले बाह्रखरी सिके ।

त्यसबेला पढाउने गुरुजी थिए, अवधलाल । उनैले ओनामासी पढ्न सिकाए । भुईँमा माटोको डल्लोले लेख्न सिकाउँथे गुरुजीले । त्यसबेला सीमावर्ती भारतीय शहरहरूबाट गुरुजीहरू गाउँगाउँमा पढाउन आउँथे । 

जोशी पनि सम्पन्न जमिनदार परिवारका थिए । नपढ्ने कुरै भएन । यसरी गाउँबाटै उनको पढाई अगाडि बढ्दै गयो । र, उनले बरमझियाबाट मीडील स्कूल पास गरे । आज सप्तरीको राजमार्गमा रहेको बरमझिया पेँडाको लागि प्रख्यात छ ।

काशीनाथ जोशीका पुर्खा पाटनका हुन् । उनका हजुरबुवा आफ्ना काकाहरूसँगै तराई झरे । त्यसबखत उनका हजुरबुबाका काकाहरू बालासुन्दर र श्यामसुन्दर जोशी सप्तरीको हनुमाननगर नजिकैको जुगुनिया पुगे । 

सप्तरीको तिनै क्षेत्रमा राणाजीको एक सय २० वटा मौजा थियो । बालासुन्दर र श्यामसुन्दरलाई पनि तिनै मौजाको जिम्मा दिइएको थियो । र काशीनाथका अजा अर्थात हजुरबुवा आफ्ना काकाहरूसँगै तिनका काममा सहयोग गर्न तराई झरेका थिए । 

प्रारम्भमा उनका हजुरबुवा जुगुनियामै बस्थे । तर जुगुनियालाई जहिल्यै कोशी नदीले दुःख दिने भएपछि उनका हजुरबुवाले आफ्नो जिम्मामा रहेको सिद्धिपुर र गोरपारमा रहेको मौजा हेर्नेगरी त्यहाँ स्थानान्तर भए । 

काशीनाथले आफ्ना हजुरबुवाको कर्मकथा सुनाए । उनका हजुरबुवा बागवीर सुवेदारका नामबाट त्यस क्षेत्रमा प्रख्यात भए । उनको नाम बागवीर जोशी थियो । राणाजीको एक सय २० वटा मौजाका लप्टनका सात जना सुवेदारहरू थिए । र बेलाबेलामा राणाजीहरू आउँदा रसद–पानी जम्मा गरेर राणाजीलाई बुझाउनु पर्दथ्यो । राणाजीहरूलाई सबैले राजा भन्थे । 

आफ्नो जिम्मामा रहेको मौजाको उत्पादन बुझाउने क्रममा उनका हजुरबुवा पनि पुगे । त्यसबेला उनी सुवेदार थिएनन् । कारिन्दा मात्रै थिए । 

जब क–कसले कति कति अन्नपात र वस्तु ल्याए भनेर हेर्ने काम भयो । यसरी हेर्दा सात सुबेदारले नल्याएको अन्नपात जोशीका हजुरबुवाले ल्याएको देखियो । 

काशीनाथ जोशी भन्छन्, “राणाले यो कसले ल्याएको भनेर सोधे । लप्टन काकाले ‘बागवीरले ल्याएको’ भन्दै ‘यो मेरो भतिजो हो’ भनेर परिचय दिए । त्यस पछि राणाजीले पनि सातै सुबेदारलाई खारिज गरेर बागवीर जोशीलाई मात्रै सुबेदारसहित सारा मौजाको जिम्मा दिए । यो कुरा मेरा बा र काकाले मलाई सुनाउनु भएको होे ।” 

गोरपारकै धुलोमाटोमा हुर्किँदै गएका काशीनाथ जोशीले मीडिल स्कूल पास गरे पछि थप पढाईका लागि राजविराजमा रहेको स्कूलमा भर्ना भए । 

राजविराजमा उनी दस कक्षामा पढ्दै थिए । त्यसबेला धेरैजसो विद्यार्थी बनारस जाने गरेको उनले देख्दै आएका थिए । त्यसैले उनलाई पनि बनारस जान मनलाग्यो । र उनी घरमा खबर नै नगरी बनारस पुगे । र स्कूलमा भर्ना भए । 

उनले केही समय पछि मात्रै घरमा आफू बनारस आएको थाहा दिए । काशीनाथले बनारस गएर पढ्न थालेको थाहा पाए पछि उनका बुवाले उनलाई मासिक ८० रुपैयाँ पठाउन थाले । त्यसबेला ८० रुपैयाँ छेलोखेलो हुन्थ्यो । २० रुपैयाँमा महिनाभरि खाना खाएको उनी सम्झिन्छन् । 

उनले बनारसबाटै एसएससी पास गरे । त्यस पछि उनी गाउँ फर्किए । घर आए पछि कुरो उठ्यो, बनारस धेरै टाढा भयो, नजिकै पढ्नु पर्छ । त्यस पछि उनी दरभङ्गा गए पढ्नलाई । त्यसबेलाको ऐतिहासिक र सांस्कृतिक सहर दरभङ्गामा उनको पढाई सुरु भयो । उनी आफूले दरभङ्गाको मारवाडी कलेजबाट आइए र बीए पास गरेको सुनाउँछन् । 

दरभङ्गा त्यसबेला रमाइलो ठाउँ रहेको उनी बताउँछन् । कुनै बेला दरभङ्गामा राजारजौटाहरूको बाहुल्य थियो । त्यहाँका राजाहरूको खुबै चल्ती रहेको उनी सुनाउँछन् । आज पनि दरभङ्गामा तिनका दरबारहरू रहेको उनी भन्छन् । 
दरभङ्गामा नेपालीहरूको भीड थियो । उनका मित्र गोपाल राजवाहक पनि दरभङ्गामा नै पढेका हुन् । राजवाहक नेपालमा प्रशिद्ध चार्टर्ड एकाउण्टेण्ट हुन् । 

० ० ०

सन् १९६२ मा उनले दरभङ्गाको मारवाडी कलेजबाट ब्याचलर सक्याए । गोरपारमा बीए पास गर्ने उनिमात्रै थिए । त्यसबेला उनको घरमा घोडा पनि थियो । यातायातको साधनका रुपमा घोडा नै प्रयोग गरिन्थ्यो । उनी जमिन्दारका छोरा थिए । उनले बीए पास गरेपछि चर्चा चल्नु अस्वाभाविक थिएन । 

उनले एक वर्ष सेडामा पनि काम गरे । तर उनलाई गाउँका लागि केही गर्ने, माटोका लागि केही गर्ने हुट्हुटी जाग्यो । उनी जागिर छोडेर गाउँ गए । 

एक दिन उनी राजविराजबाट फर्किँदै थिए । बीचमा सुन्दरी खोला पथ्र्यो । खोलाको पूर्वतर्फ एकदमै लहलहाउँदो धान झुलेको थियो । तर, उनको घरगाउँ भएको क्षेत्र पश्चिमतर्फ भने एकदमै सुखा– सुख्खा जमीन थियो । खोला वारिपारिको त्यो फरक अवस्था देखेर उनलाई आश्चर्य लाग्यो ।

उनी घर पुगे । अनि घोडाबाट ओर्लनासाथ पिताजीलाई सोधे– ‘बा किन यस्तो फरक ? पूर्वतिर धान लहलहाउँदो छ । यता पश्चिम तिर सबै अन्न डढेको छ ? मरहन्ना लागेको छ । यस्तो पनि हुन्छ र ?’ 

उनका बाले सुन्दरी खोलाको पानी प्रकाश शमशेर बडाहाकिमको पालादेखिनै पश्चिमतिरका ढकबहादुर सिजापतिले एकलौटीरुपमा पूर्वतिर लग्ने गरेको बताए । 

यो सुनेर काशीनाथलाई झोँक चल्यो । एउटै खोलाको पानीमा यत्रो विभेद ! उनले खोलाको पानी पूर्वतिरको मात्रै होइन भनेर मुद्धा हाले । मुद्धा लडे । तीन वर्षसम्म उनले मुद्धा खेपे । अन्ततः राज्यले नै खोलाको पानी दुबै तिर दिनु भन्ने निर्णय गराए ।

त्यस पछि भने गोरपार र धरमपुरमा गहुँ बाली लगाउने काम सुरु गरियो । उनले खेती किसानीमा सक्रिय हुँदै कृषि उत्पादन कसरी बढाउन सकिन्छ भन्ने विषयमा ध्यान दिनथाले । त्यस पछि गोरपार दमा र उत्पादन पनि लहलहाउँदो हुन थाल्यो । यसरी उनले धान, गहुँ, कुर्थी (गहत)को उत्पादनमा व्यापकता ल्याए । 

उनले धेरै मिहिनेत गरेका हुन त्यो गाउँलाई हराभरा बनाउन । उनी यसरी जमीनसँग जोडिए । हरियालीसँग गाँसिए । फलतः उनी समाजसेवाको मार्गमा अघि बढ्दै गए । 

समाजसेवी काशीनाथ जोशी भन्छन्, “आज धरमपुरमा धर्मेश्वरको मन्दिर स्थापित छ । पानी ट्याँकी बनेको छ । सुन्दरी खोलाको छेउ पर्यटकीय क्षेत्रमा विकसित भएको छ । योगाको कक्षा सुरु गरिएको छ । अहिले त मैले पनि नारा दिएको छु, ‘हाम्रो नेपाल राम्रो नेपाल । हाम्रो धरमपुर राम्रो धरमपुर’ ।”

काशीनाथ जोशीका अनुसार खेती–किसानीमा स्थानीयलाई हौस्याउँदै गए पछि खेती नै हाम्रो मूल आधार हो भन्ने सबैले जान्दै गए । बुझ्दै गए । यसरी उनको समाजसेवा यात्रा अगाडि बढ्दै गयो । 

० ० ०

काशीनाथमा एउटा लालसा थियो, कसरी मैले सेवा गरूँ । यसका लागि शिक्षा नै उत्तम हुने उनले ठाने । त्यस पछि उनले विद्यालय निर्माणको काम थाले । 

गोरपार, धरमपुर क्षेत्रमा उनले तीन वटा स्कूलको स्थापना गरे । कतिमा उनले आफ्नै खेतबारी दिएर स्कूल संचालनमा ल्याए । उनका अनुसार राजमार्गमा रहेको साँढे दुई कट्ठा जग्गामा एउटा स्कूलको स्थापना गरेका थिए । 

उनले क्यानेडियन प्रोजेक्टबाट त्यसै ठाउँमा ६ वटा कोठा स्कूलका लागि निर्माण गराए । यो विद्यालय दुर्गा स्कूलका नामबाट सञ्चालित यस स्कूलमा ८ कक्षासम्मको पढाई हुँदैआएको छ । त्यस विद्यालयमा उनी केही वर्ष व्यवस्थापन समितिको अध्यक्ष भएर बसे । 

वि.सं. २०४९/५० तिर उनले गाउँबासीको आर्थिक सामाजिक उत्थानका लागि कार्य गर्नेगरी सर्वोदय ग्रामिण विकास नामक संस्थाको स्थापना गरे । यस संस्थाका माध्यमबाट उनले गाउँबासीलाई विभिन्न कार्यमा सहभागी गराउँदै लगे । यसैबाट उनले साक्षरता अभियानलाई पनि तीव्र बनाए । आज पनि यो संस्था आफ्नो उद्देश्यमा क्रियाशील छ ।  

उनले एउटा प्रसंग सुनाए । एक पटक गाउँका एक जना वृद्ध व्यक्ति मुनीलाल बिरामी परे । उनी एक्ला व्यक्ति थिए । उनको परिवार थिएन । तिनले काम गरेर आर्जन गरेको रकमबाट जोडेका थिए ९ विघा जग्गा जमीन । 

उनी बिरामी भए पछि गाउँलेहरूले आएर काशीनाथका पिताजीलाई भेटेर भनेछन् ‘मुनीलालको त्यो जग्गा खेर जानु भन्दा त्यो जग्गामा रामजानकीको मन्दिर बनाई दिए हुन्थ्यो’ ।

उनका पिताजीले पनि ‘म बुढो भएँ, काशीनाथलाई भनन्’ भनेछन् । ती प्रस्ताव गर्ने मानिसहरूले काशीनाथलाई यो कुरा सुनाए ।

काशीनाथ जोशी भन्छन्, “हेर्नुस्, मेरो मुखमा सरस्वती बसेको ! मैले पनि तिनीहरूलाई मन्दिर बनाउन त होइन, स्कूल बनाउने हो भने म सहयोग गर्छु भनेँ । मेरो कुरा सुनेर उनीहरू फर्किए । तर पछि तिनको जग्गामा स्कूल नै निर्माण गरिने निर्णय भयो ।” 

सुरुमा त उनीहरू विद्यालय स्थापनाका लागि मानेका थिएनन् । तर ती मानिस धेरै बिरामी भएका कारण सबै जना विद्यालय स्थापनाका लागि राजी भए । 

त्यसबखत काशीनाथ केही समयका लागि गाउँफर्क राष्ट्रिय अभियानको सगरमाथा अँचल अभियान समितिमा प्रशासकीय अधिकृतकारुपमा कार्यरत थिए । त्यो नाताले उनले सरकारी अड्डाका हाकिमहरु चिनेका थिए । र उनले सबैतिर काम गरेर  ९ विघा जग्गाको सदूपयोग गर्दै स्कूलको स्थापना गराए । 

सन् १९९४/९५ तिर उनको परिचय एउटी स्वीस महिला जोशियानी पेरियर क्याथोमेनसँग उनको परिचय भयो । ति महिलालाई काशीनाथले भने, ‘तपाईको अगाडिको नाम र मेरो अन्तिम नाम त मिल्दो रहेछ । तपाई जोशियानी र म जोशी’ । 

ती महिलाले पनि हो भनिन् । यसरी काशीनाथको जोशियानीसँग सम्पर्क बढ्यो । एक पटक उनले ती स्वीस महिलालाई आफ्नो गाउँ घुम्ने निम्तो दिए । उनले आफूले गाउँका गरीब विद्यार्थीहरूका लागि विद्यालयको स्थापना गर्दै काम गरेको बताए । 

जोशियानीले पनि के सोचिन, ‘हुन्छ’ भनिन् । उनी काशीनाथको गाउँ पुगिन् । त्यस बेला काशीनाथ जोशीले जोशीयानीको भव्य स्वागत गरे गाउँमा । जोशीयानीलाई सोच्दै नसोचेको मान सम्मान दिए । 

त्यो क्षण सम्झिँदै काशीनाथ हाँसे । उनी भन्छन्, “जोशियानी खुबै खुशी भईन् । त्यस पछि उनले त्यहाँ स्कूल स्थापनाका लागि सहयोग गरिन् । तपाईलाई आश्चर्य लाग्ला, आज पनि जोशियानी पेरियर सप्तरीमै बस्छिन् । उनले त्यो गाउँ ठाउँको शैक्षिक विकासका लागि स्वीजरल्यान्ड जस्तो आफ्नो देश छोडिदिइन् !” 

विगत लामो समयदेखि समाज सेवामा सक्रिय काशीनाथ जोशी आज पनि त्यहीँ बसेर समाज सेवा गरिरहेका छन् । उनलाई कतिले भन्छन् ‘के पाइस तैँले ?’ भनेर । 

उनी भन्छन्, “मैले भन्दै आएको छु, मेरा लागि सबै कुरा यही नै हो । मैले यहीँबाट धेरै थोक पाएको छु । जुन गाउँमा लेखपढ गर्न सक्थेनन् मानिस, त्यो गाउँका अधिकाँश मानिसलाई साक्षर बनाउन सहयोग गरेको छु । त्यो गाउँका मानिस शिक्षित भएका छन् । मेरा लागि यो भन्दा ठूलो पुरस्कार अरू के हुनसक्छ !” 

० ० ०

गाउँका मानिसलाई शिक्षाका लागि हुट्हुट्याउनु अति गाह्रो काम हो । त्यो जहिल्यै पनि गाह्रो हुन्छ । तर आफूहरू त्यसमा भिडेर लागेको उनी बताउँछन् । त्यही हुटहुटाईको नतिजा हो, आज त्यस भेगमा चार वटा स्कूलमा विद्यार्थीहरू पढिरहेका छन् ।

युवा अवस्थामै उनले खेती किसानीमा मानिसलाई लाग्ने वातावरण तयार गरे । त्यसबेला माटोको सुगन्धसँगै उनी लपक्कै भिजेका थिए । 

पछि स्कूलहरुको स्थापनामा ध्यान दिए । स्कूलको स्थापनाले उनलाई सन्तुष्टि दियो । साक्षर र शिक्षितको सँख्या बढाउनका लागि उनी भिडेर लागे ।

अहिले उनी मानिसको स्वास्थ्य र गाईको संरक्षणका विषयमा काम गर्दैछन् । अहिले उनको काममा योगका साथै गोधन अर्कको उत्पादन पनि थपिएको छ । 

उनले पाँच वटा गाई राखेका छन् । बाँधेर राखिन्न त्यो गाई । ती गाईलाई वनमा खुला चर्नका लागि पु¥याइन्छ । जंगलमा गएर जडीबुटी खाएको गाईको गहुँत (गोमुत्र)बाटै गोधन अर्क बनाउन सकिने उनी बताउँछन् । 
गोधन अर्कको सेवनले मानिसलाई निरोगी बनाउने उनको तर्क छ । 

‘ज्योति गोधन अर्क’को उत्पादन थालेको दुई महिना मात्रै भएको छ । 

समाजसेवी काशीनाथ भन्छन्, “अहिले काठमाडौं आउँदा २१६ बोतल गोधन अर्क बेच्यौं । यसबाट आएको नाफाको रकम हामीले समाजसेवामै खर्च गर्ने उद्देश्य लिएका छौँ ।” 

७९ वर्षमा पनि उनमा अथाह उर्जा भेटिन्छ । उनमा कामप्रति उत्तिक्कै उत्साह छ । उनलाई ७९ वर्षका वृद्ध भन्दा ७९ वर्षका युवा भन्दा सायद फरक पर्दैन !